Wat is een heatburst?

Het was om 01:00 's nachts 28°C, maar toen stopte het plots met de gebruikelijke nachtelijke afkoeling. De temperatuur begon fors te stijgen, om 3 uur 's nachts was het 40,5°C! Daarbij werden windstoten tot 84 km/u gemeten. Tegelijk zakte de luchtvochtigheid fors, van 50% naar ongeveer 15%. Er waren geen grote onweersbuien in de buurt, alleen een kadaver van een oude onweersbui trok over.
In de uren erna zakte het kwik naar 30-35°C, dat zijn geen prettige temperaturen voor het slapen.



Een natte en een droge downburst
Hoe kan de temperatuur zo snel stijgen? Waar kwamen de windstoten ineens vandaan? Deze verschijnselen duiden op een heatburst, welke waarschijnlijk kwam van de restanten van een onweersbui. Deze buien bevatten eerst onweer, maar de buien waren nagenoeg opgelost toen ze bij de Spaanse kust aankwamen.

Bij een heatburst zien we vaak dezelfde opbouw van de atmosfeer, aan de grond is een vochtige koele laag, en daarboven zien we een warme en zeer droge laag. Dit is een duidelijke inversie (koud en vochtig onder, en warm en droog boven). Helemaal boven de warme laag zien we vaak weer een vochtige laag. Een heatburst en droge downbursts vinden vaak plaats aan het einde van een onweersbui, terwijl de bui aan het oplossen is.
 

Este es el perfil vertical previsto para el aeropuerto de Alicante-Elche a las 2 de la madrugada de hoy. Un perfil similar se podía observar en gran parte del litoral. Cogemos el ejemplo de este punto porque se han superado los 40 ºC y los 80 km/h de racha. pic.twitter.com/rLGDDst5jG

— AEMET_C. Valenciana (@AEMET_CValencia) August 13, 2022

De koele en vochtige lucht kwam van een zeewind vanaf de Middellandse Zee (0-500 m), de droge lucht erboven is afkomstig van Noord-Afrika (500 m tot 5 km). Rond 6 km vinden we opnieuw een vochtige laag.

In de luchtlaag rond 6 km vonden de buien plaats, ze hadden dus een zéér hoge wolkenbasis van 5-6 km hoogte. Normaal ligt de wolkenbasis van een bui op 1-2 km hoogte. De droge laag is dus heel dik, minstens 4 km dik.

Natte downburst
In een natte microburst is er geen dikke droge luchtlaag en is de wolkenbasis lager. We zien de zware windstoten precies samenvallen met zware neerslag.

Droge downburst
In een droge microburst is er een dikke droge luchtlaag en is de wolkenbasis hoog. We zien dat de zware neerslag verdampt in een dikke droge luchtlaag, en het blijft aan de grond vrijwel droog, in combinatie met zware windstoten.

Microburst
Als je "micro" gebruikt dan geef je aan dat het een zeer lokale downburst was, vaak amper een kilometer breed.

Voorbeeld natte microburst

---

Voorbeeld droge microburst

---

Dus, als er droge lucht in een bui gezogen wordt, dan verdampt een deel van de kleine druppels. Verdamping koelt de lucht af, waardoor de dichtheid toeneemt en de druppels als een baksteen naar beneden vallen.
1) Vallen ze in vochtige lucht? Dan verdampt er weinig en bereikt de neerslag de grond als een natte downburst.
2) Vallen de druppels in een droge luchtlaag? Dan verdampen vrijwel alle druppels, dit koelt de luchtlaag nog verder af en dan bereiken enkel de windstoten de grond.

Hoe kan de temperatuur dan stijgen?

---

Hiervoor benoemde ik dat de lucht in een droge microburst afkoelt door verdamping, hoe kan de temperatuur aan de grond dan stijgen tot 40°C?
Ik sprak tot dusver over relatieve afkoeling, de lucht wordt relatief kouder dan lucht uit diezelfde luchtlaag. Onder de inversie (warm boven, koud onder) ligt echter nog een veel koudere luchtlaag als resultaat van een zeewind. Absoluut is de afkoelende downburst nog steeds véél warmer dan de onderste luchtlaag. Daarom steeg de temperatuur ineens van 28°C naar 40°C, de downburst is zó krachtig dat het dwars door de inversie breekt en ondanks de inversie toch de grond bereikt.
 

Pero si hay inversión junto al suelo (aire fresco y húmedo), en su descenso el aire puede atravesar la capa fresca, provocando la intrusión de aire cálido que hay encima. El descenso se produce por este línea roja, que es lo que llamamos adiabática seca. pic.twitter.com/RiPBeMi7lp

— AEMET_C. Valenciana (@AEMET_CValencia) August 13, 2022

De downburst volgt de rode lijn, en warmt dus op naar 40°C (lucht warmt altijd op als je het naar beneden brengt). De oorspronkelijke temperatuur volgt de blauwe lijn.
 

Pero, ¿y por qué son cálidos?

Porque el aire de la corriente descendente ya no está saturado (al haberse evaporado el agua), y al comprimirse por encontrarse con mayores presiones mientras baja a superficie, se calienta.

Proceso conocido como calentamiento adiabático. pic.twitter.com/xfwP9GMZdw

— J. J. González Alemán (@glezjuanje) August 13, 2022

Waarom warmt lucht op als je het naar beneden brengt? De lucht wordt samengedrukt door de hogere luchtdruk aan het oppervlak, door lucht samen te drukken warm je het op.
 

A raíz de los trágicos acontecimientos del Medusa Festival los reventones se han viralizado, ¿Quieres hacerte una idea de cómo se comportan?

Así los ha simulado Leigh Orf, investigador en modelización de fenómenos convectivos, con un modelo meteorológico (físico-matemático). pic.twitter.com/IgQsOsgW2U

— J. J. González Alemán (@glezjuanje) August 14, 2022

Dit is een computersimulatie van een downburst, om een idee te geven hoe zoiets eruit ziet.

Een hete nacht

---

Door de heatburst koelde het maar weinig af, veel weerstations in die regio hebben een recordwarme nacht achter de kiezen.

The minimums have been very high, provisionally a record in many observatories:
Rojales: 29.6
Orihuela: 29.7
Alicante/Alicante: 29.5
Miramar: 28.9
Valencia Airport: 28.6
Valencia: 28.2
Xativa: 28.0
Aero Alicante-Elche: 27.5
Alcoi/Alcoi: 27.1
Castello de la Plana: 26.6

| Gewijzigd: 18 augustus 2022, 18:16 uur, door Thijs.