Ook landijs op oost-Antarctica smelt

Al jarenlang smelt langzaam een deel van het landijs op Antarctica. Dit gebeurde tot dusver vooral op het westelijk deel van het continent. Nu blijkt ook op het oostelijk deel het landijs te smelten. Dat volgt uit een nieuwe studie gepubliceerd in het vakblad Nature. De wetenschappers baseren zich op metingen van de GRACE-satelliet, die heel nauwkeurig het zwaartekrachtveld van de aarde meet. De aantrekking door de zwaartekracht die een satelliet ondervind is niet op elke plek op aarde gelijk. De aantrekkingskracht is afhankelijk van de totale massa die er aanwezig is. Door de aantrekkingskracht heel nauwkeurig te meten, kan dus berekend worden hoeveel massa zich onder de satelliet bevindt. Door dit vele jaren achtereen te doen, kan vervolgens worden bepaald of de massa op een plek afneemt of toeneemt.



De eerste metingen van deze satelliet, die begin 2002 is gelanceerd, werden in 2006 gepresenteerd. Toen bleek al dat het landijs op het westelijk deel van Antarctica aan het afsmelten was. Dat was op zichzelf geen opzienbarende conclusie, maar bevestigde wel de vermoedens die wetenschappers al hadden. Uit de nieuwe metingen van GRACE tussen 2006 en januari 2009 blijkt nu dat er ook sprake is van afsmelting op het oostelijk deel van het continent. Het gaat wel om een behoorlijk beperkt gebied, geconcentreerd met name langs de kust. Het is nog onduidelijk of het afsmelten op dat deel van het continent gekoppeld kan worden aan de mondiale opwarming, of simpelweg een gevolg is van lokale veranderingen.

De afname van landijs op oost-Antarctica biedt mogelijk ook een verklaring voor de berichten van ijsbergen die de afgelopen tijd vanaf de kust van Nieuw-Zeeland konden worden gezien. Het is voor zover bekend de eerste keer in de geschiedenis dat ijsbergen zelfs vanaf de kust van het eiland zichtbaar waren. Ze zijn eerder al wel eens in de uitgestrekte territoriale wateren van Nieuw-Zeeland gesignaleerd, de laatste keer alweer 56 jaar geleden. De totale afsmelt van landijs levert momenteel een bijdrage aan de zeespiegelstijging van zo'n 0,5 millimeter per jaar, wat neerkomt op 15% van de totale stijging.


_{Bronnen: Nature Geoscience, The New Zealand Herald}