Regen houdt niet van nattigheid

Buien die ontstaan door het opstijgen van warme lucht komen vaker neer op gebieden met een droge dan met een vochtige bodem. Tot nu toe dachten wetenschappers juist het tegenovergestelde. Regen valt bij voorkeur op droge gebieden, concluderen aardwetenschappers uit de statistische analyse van satellietgegevens. Dit betekent overigens niet dat alle regenwolken linea recta naar de woestijnen trekken. Het geldt op regionale schaal: Binnen een regio van ongeveer 100 bij 100 kilometer, komen buien die ontstaan door het opstijgen van warme lucht vaker neer op gebieden met een droge dan met een vochtige bodem. Tot nu toe dachten wetenschappers juist het tegenovergestelde. De natuur houdt de hoeveelheid vocht in de bodem dus meer in balans dan altijd is aangenomen.


_{Mali, Sahel Afbeelding: © F. Guichard & L. Kergoat, AMMA project, CNRS}

Middagbuien
De onderzoekers vergeleken in gebieden van 100 bij 100 kilometer steeds de bodemvochtigheid met de hoeveelheid neerslag. Met name de hevige buien aan het einde van de middag bleken vooral op de drogere delen binnen het gebied te vallen. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen deze week in Nature.

Je zou denken dat de bodemvochtigheid op deze manier langzaam maar zeker wereldwijd gelijk wordt getrokken, maar dat is niet het geval. ¨We hebben slechts één eigenschap die invloed heeft op de regen geïsoleerd¨, vertelt Richard de Jeu van de Vrije Universiteit Amsterdam, die aan de studie meewerkte. ¨Effecten van bijvoorbeeld bergen of oceanen op de regenval hebben we buiten beschouwing gelaten, terwijl die er natuurlijk juist voor zorgen dat in sommige gebieden veel meer neerslag valt dan ergens anders.¨


_{Mali, Sahel Afbeelding: © F. Guichard & L. Kergoat, AMMA project, CNRS}

Modellen
De nieuwe inzichten zijn nog geen onderdeel van weer- en klimaatmodellen. ¨Modellen die we op dit specifieke onderdeel toetsten aan de waarnemingen zaten allemaal fout¨, vertelt de Jeu. Dit zou vervolgens weer invloed kunnen hebben op voorspellingen van verwoestijning van bepaalde regio´s. Goed nieuws dus? De Jeu: ¨Dat is nog helemaal niet te zeggen.¨

Klimaatsceptici zijn meteen met het verhaal aan de haal gegaan, verzucht hij. ¨Alleen gebruiken ze het om allerlei uitspraken te doen die volstrekt niet onderbouwd zijn.¨ Het lange-termijn-effect van de bevindingen moet nog uitgezocht worden, daar valt nog weinig zinnigs over te zeggen. Wel pleit De Jeu ervoor de modellen aan te passen. ¨En ook voor de effecten van menselijk ingrijpen, zoals het op grote schaal irrigeren van droge gebieden, is dit een belangrijk mechansime om rekening mee te houden.¨

Dankzij een serie nieuwe satelliet producten die de afgelopen jaren beschikbaar zijn gekomen om de aarde vanuit de ruimte de observeren, zullen we zowel het klimaat als het weer in de nabije toekomst veel beter gaan begrijpen, denkt De Jeu.


<sub>Animatie van satellietmetingen van de bodemvochtigheid, gedurende de afgelopen dertig jaar

Bron: Kennislink</sub>

Onweer gedraagt zich heel anders, het kan wel zo lijken, maar het zal zijn dat de activiteit afneemt, en een volgende actieve (deel van de) bui zich aanmeld, onweer word niet tegengehouden door waterwegen, alleen heuvels kunnen de terkrichting van een bui tijdelijk doen veranderen (er omheen trekken), maar bij een bultje zand van een paar meter heeft het geen invloed, we praten dan over de stuwwallen uit de ijstijd en de limburgse heuvels.