Droger én natter in Nederland, hoe kan dat?

Bron afbeelding: OnweerOnline

Klimaatverandering in Nederland kent twee gezichten: het wordt zowel droger als natter. Zo is dit jaar extreem droog terwijl vorige zomer Zuid-Limburg hevige neerslag te verduren kreeg. Hoe kan het dat het droger én natter wordt?

In de zomer gaat er gemiddeld minder regen vallen 
In de zomer valt er in ons land gemiddeld ruim 200 mm neerslag, met uitschieters onder de 100 mm tot ruim boven de 300 mm (figuur 1). Ook zijn er langjarige schommelingen zichtbaar met wat vaker nattere zomers tussen 1950 en 1970, daarna een periode met wat drogere zomers en sinds 2000 weer wat nattere. Klimaatmodellen laten gemiddeld een afname zien in de zomerneerslag naarmate de aarde verder opwarmt. Oorzaak is een verandering in de windrichting die vaker droge lucht aanvoert vanuit het oosten, plus een uitdroging van de grond doordat er meer water verdampt. De grootte van de afname is tamelijk onzeker; in Zuid-Europa valt er minder neerslag in de zomer, in Noord-Europa juist meer, Nederland ligt net op de grens. 


Figuur 1. Landelijk gemiddelde neerslag in de zomer (zwart) met trendlijn (donkerblauw) en de klimaatnormalen (lichtblauw). De klimaatscenarios voor rond 2050 en 2085 zijn in verschillende kleuren weergegeven. Bron afbeelding: KNMI klimaatdashboard.

In de zomer neemt de kans op veel regen in korte tijd toe 
In de zomer valt de regen vaak in hevige, kortdurende buien. De hoeveelheid waterdamp in de atmosfeer neemt toe in een warmer klimaat. Je kunt aan warme lucht namelijk meer waterdamp toevoegen voordat de waterdamp begint te condenseren dan aan koude lucht. Klimaatmodellen verwachten voor Nederland zo’n 3-7 procent toename in de hoeveelheid waterdamp per graad opwarming van de aarde. En meer waterdamp maakt buien intenser. Dus, hoewel de gemiddelde neerslag afneemt, neemt de kans op veel regen in korte tijd toe. In die zin wordt het in de zomer dus droger en natter tegelijk.


Figuur 2. Landelijk gemiddelde neerslag in de winter(zwart) met trendlijn (donkerblauw) en de klimaatnormalen (lichtblauw). De klimaatscenarios voor rond 2050 en 2085 zijn in verschillende kleuren weergegeven. Bron afbeelding: KNMI klimaatdashboard.​

In de winter gaat er gemiddeld meer regen vallen 
In de winter valt de regen doorgaans als lagedrukgebieden ons land passeren of tijdens buien als koude, arctische lucht via de Noordzee onze kant uitkomt. Ook in de winter neemt de hoeveelheid waterdamp in de lucht toe in een warmer klimaat. Er valt daardoor uit een toekomstige depressie zo'n 6 tot 7 procent meer neerslag per graad opwarming. Sommige klimaatmodellen geven vaker westenwind in een warmer klimaat, waardoor de gemiddelde winterneerslag mogelijk nog wat harder toe zal nemen.  Droger en natter geldt dus voor de zomer, de winter wordt alleen maar natter. 

Bron: KNMI.nl