Mistral

is een krachtige noordelijke wind in Oost-Frankrijk. Hij is het bekendste voorbeeld van een versnelde wind. De mistral ontstaat wanneer zich, gewoonlijk in het winterhalfjaar, een gebied van lage luchtdruk boven de Golf van Genua bevindt, de Genuadepressie.

Etymologie
Bij de Romeinen dwong deze wind zoveel ontzag af dat ze hem "magistralis" (meesterlijk) noemden. De naam "mistral" is afkomstig uit het (Zuid-Franse) dialect langue d'oc van de Provençaalse taal en betekent "meesterlijk". De wind wordt in het Occitaans "mistrau", in het Catalaans "mestral", in het Castiliaans "maestral" en in het Italiaans en Corsicaans "maestrale" genoemd.

Kenmerken
De bijzonder krachtige noorden- tot noordwestenwind, door sommige auteurs mistral général genoemd, kan windkracht 9 (stormkracht) bereiken en waait vaak in het dal van de Rhône in Zuid-Frankrijk. Soms wordt zelfs windkracht 10 of 11 bereikt met gemiddelde snelheden van meer dan 100 kilometer per uur en windstoten van 150 kilometer per uur.

Op de Mont Ventoux, een berg in de Vaucluse, kan de mistral zelfs windsnelheden tot 250 kilometer per uur halen.

De koude wind steekt op wanneer koude uit de poolstreken afkomstige lucht ver zuidwaarts Europa in wordt geblazen. Deze lucht wordt feitelijk naar het zuiden gezogen. Omdat het water van de Golf van Genua veel warmer is, stijgt de warmere lucht boven die Golf op. Die stijgende lucht veroorzaakt het ontstaan van een actief lagedrukgebied, het Genua-laag. Dit vergroot de bestaande luchtdrukverschillen waardoor het harder gaat waaien.

De lucht wordt tussen de bergwanden in het nauwe dal van de Rhône geperst, waar een extra versnelling optreedt. De wind neemt dus nog meer toe en kan enkele dagen aanhouden. Overdag is de wind meestal sterker dan 's nachts, omdat de temperatuurverschillen tussen de Rhônevallei en de Middellandse Zee onder invloed van de zon dan het grootst zijn. Dat is echter niet altijd het geval: afhankelijk van de weersomstandigheden kan de mistral soms ook 's nachts stevig blijven waaien. Op de schilder Vincent van Gogh maakte de nachtelijke mistral tijdens zijn verblijf in Frankrijk zoveel indruk dat hij dacht dat die wind juist 's nachts het sterkst was.

Tijdens de mistral is het in het Rhônedal meestal onbewolkt, maar als de koude lucht tot boven het warme water van de Middellandse Zee komt, ontstaan daar buien.

Lokaal optredende koude valwinden langs de hellingen van de Rhônevallei hebben een borakarakter en worden ter onderscheiding van de versnelde wind wel mistral local genoemd.

Invloed op mens en economie
In Frankrijk is de mistral een begrip en wordt er zelfs in de bouw en bij aanplant van bomen en gewassen rekening mee gehouden. Veel cipressen zijn zodanig geplaatst dat ze bescherming bieden tegen deze koude wind.

De versnelde wind brengt vaak groot ongemak met zich mee en kan zelfs leiden tot dodelijke ongevallen. Voor rivierschepen is het ondoenlijk om tijdens mistral de Rhône op te varen, terwijl tijdens zeer zware mistral zelfs het verkeer van zeeschepen in de Zuid-Franse havens wordt gestoord. Het komt meermalen per jaar voor dat de mistral boven de Middellandse Zee doorslaat tot aan de Algerijnse kust of tot in het Kanaal van Malta. Door de extreem hoge windsnelheden kunnen golfhoogten voorkomen van meer dan tien meter. In een dergelijke situatie is de chemicaliëntanker Maassluis van rederij Nedlloyd op 15 februari 1989 vergaan bij Kaap Skikda. Ook psychisch en fysiek heeft de mistral, evenals bijvoorbeeld elders de sirocco, op vrij veel mensen een ongunstige invloed.

Frequentie
In de Franse weerberichten wordt de mistral vaak vermeld. Als daar die koude wind waait, is het ook in Noordwest-Europa meestal guur met buien en voor de tijd van het jaar lage temperaturen. Men pleegt ook noordelijke winden van aanzienlijk geringere kracht mistral te noemen en het is daardoor niet goed mogelijk precies aan te geven hoe frequent het verschijnsel is.

Bron: wikipedia - de vrije encyclopedie

« Encyclopedie overzicht