December in Nederland
December in Nederland
Decem was het Latijnse woord voor tien en op de oude Romeinse kalender was dit de tiende maand van het jaar. In de nieuwe kalenderindeling werd het de twaalfde en sluitmaand. In de volksmond ook wel aangeduid als joelmaand, genoemd naar het joelfeest, de Germaanse kerst. Andere benamingen zijn wolfsmaand, donkeremaand, kerstmaand en wintermaand. Het winterseizoen begint immers, meestal op 21 en soms op 22 december. Voor weerkundigen is het winter zodra december op de kalender verschijnt. Een wisselende begindatum voor de seizoenen is lastig voor klimatologische vergelijkingen. Bovendien kan het begin december al echt winters zijn met vorst en sneeuw, terwijl later in de maand vaak de dooi invalt, het kerstdooiweer. Een sluitende verklaring ontbreekt en die volgorde gaat ook lang niet altijd op.
Het einde van de maand is 1 tot 1,5 graden kouder dan het begin. Gemiddeld over december loopt de temperatuur in ons land uiteen van 5,0 graden in Zeeland tot 3,0 in oosten van Drenthe. De nachtelijke minima variëren van 3,5 in Zeeland tot 0,5 á 1,0 graden in het oosten, de maxima overdag liggen tussen 7,0 graden aan zee en 5,5 in het oosten. Hier telt december 13 dagen met vorst, in Vlissingen onder invloed van het relatief warme zeewater slechts 5. In het westen blijft het in deze maand gemiddeld op 1 of 2 dagen de hele dag vriezen, terwijl in het oosten 3 ijsdagen geen uitzondering zijn. Een nacht met strenge vorst (lager dan -10) is op verschillende plaatsen in het binnenland ook heel gewoon.
Gemiddeld over het land valt er in deze maand 79 mm neerslag gedurende 73 uur verspreid over 22 dagen. Meestal is dat regen maar op vijf dagen valt de neerslag in de vorm van (natte) sneeuw. In de volgende wintermaanden zijn de sneeuwkansen nog iets groter, maar de hoeveelheid en duur van de neerslag nemen af. De hoge Veluwe is in december het natste gebied met gemiddeld 95 mm, Het midden van Limburg en het oosten van Groningen krijgen 70 mm. Onweer wordt gemiddeld op 1 dag gehoord maar in het westen is de onweerskans iets groter dan in het oosten en zuiden. Op 3 dagen valt er hagel en gewoonlijk telt de maand 6 tot 10 mistdagen. Normaal telt de maand 2 dagen met ijsvorming, maar de meeste decembermaanden gaan voorbij zonder schaatsweer.
De zon schijnt 40 tot 45 uur, waarmee december de "donkerste" maand van het jaar is. Gewoonlijk gaat ongeveer de helft van de dagen voorbij zonder zon. De wind waait met gemiddeld 3 meter per seconde, een matige wind, maar meestal is er wel een dag met een stormachtige wind van windkracht 8 of nog meer.
©KNMI
Decem was het Latijnse woord voor tien en op de oude Romeinse kalender was dit de tiende maand van het jaar. In de nieuwe kalenderindeling werd het de twaalfde en sluitmaand. In de volksmond ook wel aangeduid als joelmaand, genoemd naar het joelfeest, de Germaanse kerst. Andere benamingen zijn wolfsmaand, donkeremaand, kerstmaand en wintermaand. Het winterseizoen begint immers, meestal op 21 en soms op 22 december. Voor weerkundigen is het winter zodra december op de kalender verschijnt. Een wisselende begindatum voor de seizoenen is lastig voor klimatologische vergelijkingen. Bovendien kan het begin december al echt winters zijn met vorst en sneeuw, terwijl later in de maand vaak de dooi invalt, het kerstdooiweer. Een sluitende verklaring ontbreekt en die volgorde gaat ook lang niet altijd op.
Het einde van de maand is 1 tot 1,5 graden kouder dan het begin. Gemiddeld over december loopt de temperatuur in ons land uiteen van 5,0 graden in Zeeland tot 3,0 in oosten van Drenthe. De nachtelijke minima variëren van 3,5 in Zeeland tot 0,5 á 1,0 graden in het oosten, de maxima overdag liggen tussen 7,0 graden aan zee en 5,5 in het oosten. Hier telt december 13 dagen met vorst, in Vlissingen onder invloed van het relatief warme zeewater slechts 5. In het westen blijft het in deze maand gemiddeld op 1 of 2 dagen de hele dag vriezen, terwijl in het oosten 3 ijsdagen geen uitzondering zijn. Een nacht met strenge vorst (lager dan -10) is op verschillende plaatsen in het binnenland ook heel gewoon.
Gemiddeld over het land valt er in deze maand 79 mm neerslag gedurende 73 uur verspreid over 22 dagen. Meestal is dat regen maar op vijf dagen valt de neerslag in de vorm van (natte) sneeuw. In de volgende wintermaanden zijn de sneeuwkansen nog iets groter, maar de hoeveelheid en duur van de neerslag nemen af. De hoge Veluwe is in december het natste gebied met gemiddeld 95 mm, Het midden van Limburg en het oosten van Groningen krijgen 70 mm. Onweer wordt gemiddeld op 1 dag gehoord maar in het westen is de onweerskans iets groter dan in het oosten en zuiden. Op 3 dagen valt er hagel en gewoonlijk telt de maand 6 tot 10 mistdagen. Normaal telt de maand 2 dagen met ijsvorming, maar de meeste decembermaanden gaan voorbij zonder schaatsweer.
De zon schijnt 40 tot 45 uur, waarmee december de "donkerste" maand van het jaar is. Gewoonlijk gaat ongeveer de helft van de dagen voorbij zonder zon. De wind waait met gemiddeld 3 meter per seconde, een matige wind, maar meestal is er wel een dag met een stormachtige wind van windkracht 8 of nog meer.
©KNMI
laten we hopen op een mooie decembermaand die ons veel kou en sneeuw brengt. Vooral met kerst zou ik wel weer een keer verrast willen worden met een dik pak sneeuw van 50 cm. Niet meteen dooi na 1 of 2 dagen maar het moet echt een keer langer blijven liggen.
