Een eeuw december
Een eeuw december
Net als andere maanden is ook december warmer geworden, vooral in de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw. Gemiddeld over het tijdvak 1901-1930 was de temperatuur van deze maand 2,9 graden. Dertig jaar later was dat 3,0 graden en over 1961-1990 was het langjarig gemiddelde 3,2 graden. Over de laatste dertig jaar, 1971-2000, is de temperatuur in december opgelopen tot 4,0 graden. De maand is dus een stuk warmer geworden. De warmste december had ons land in 1974 met 7,3, ruim 4 graden warmer dan de toen geldende norm. Toen volgde ook een recordzachte januari, waardoor bloemen, heesters en pruim kwamen tot bloei. Op de tweede plaats van de zachte decembermaanden staat 1934 (7,2), gevolgd door 1988 (7,0) en 2006 (6,5) . De overige decembermaanden bleven onder de 6 graden.
Vooral in 1934 moet men vreemd opgekeken hebben bij het extreem zachte winterweer. Het jaar daarvoor beleefde men de koudste december van de 20e eeuw met -2,1 graden als gemiddelde. Tijdens de kerstdagen was het spiegelglad, waardoor bijna honderd gewonden vielen. Koud was ook december 1969 met gemiddeld -1,4 graden. De 20 e eeuw telde negen decembermaanden met een negatief etmaalgemiddelde. Extreem was vooral de decemberkou in 1938: de kougolf duurde slechts elf dagen, maar in die periode kwam het in De Bilt op acht dagen tot strenge vorst kouder dan -10 graden. De laagste temperatuur van de eeuw in december was -22,3 graden in Avereest op oudejaarsdag 1923.
Ook de decembermaanden van 1962 en 1963 waren zeer koud en waren ook de zonnigste van de 20e eeuw. In die jaren registreerde het KNMI achtereenvolgens 74 en 75 uur zon tegen 43 normaal. Ook de recordkoude december 1933 was met 70 uur zon zeer zonnig, maar zon en kou zijn niet altijd samengegaan. Het somberst was de maand in 1937 met 13 uur; december 1988 had met 14 uur nauwelijks meer zon.
Vooral in de jaren zestig was de laatste maand van het jaar vaak zeer nat. December 1965 voert de lijst aan met 190 mm, gevolgd door 1966 (171 mm) en 1993 (169 mm). In de natte top tien staan uit de jaren zestig ook december 1961 (137 mm) en 1967 (135 mm). Normaal valt er in deze maand 80 mm. Van de 33 zware stormen in de 20 e eeuw zijn er slechts twee geboekt in december. In de nacht van 28 op 29 december 1914 stond aan de kust een uur lang windkracht 11 met windstoten tot 151 km/uur. De meeste recente zware decemberstorm had ons land in de nacht van 8 op 9 december 1993 met een uur lang windkracht 10 en vlagen tot 126 km/uur.
©KNMI
Net als andere maanden is ook december warmer geworden, vooral in de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw. Gemiddeld over het tijdvak 1901-1930 was de temperatuur van deze maand 2,9 graden. Dertig jaar later was dat 3,0 graden en over 1961-1990 was het langjarig gemiddelde 3,2 graden. Over de laatste dertig jaar, 1971-2000, is de temperatuur in december opgelopen tot 4,0 graden. De maand is dus een stuk warmer geworden. De warmste december had ons land in 1974 met 7,3, ruim 4 graden warmer dan de toen geldende norm. Toen volgde ook een recordzachte januari, waardoor bloemen, heesters en pruim kwamen tot bloei. Op de tweede plaats van de zachte decembermaanden staat 1934 (7,2), gevolgd door 1988 (7,0) en 2006 (6,5) . De overige decembermaanden bleven onder de 6 graden.
Vooral in 1934 moet men vreemd opgekeken hebben bij het extreem zachte winterweer. Het jaar daarvoor beleefde men de koudste december van de 20e eeuw met -2,1 graden als gemiddelde. Tijdens de kerstdagen was het spiegelglad, waardoor bijna honderd gewonden vielen. Koud was ook december 1969 met gemiddeld -1,4 graden. De 20 e eeuw telde negen decembermaanden met een negatief etmaalgemiddelde. Extreem was vooral de decemberkou in 1938: de kougolf duurde slechts elf dagen, maar in die periode kwam het in De Bilt op acht dagen tot strenge vorst kouder dan -10 graden. De laagste temperatuur van de eeuw in december was -22,3 graden in Avereest op oudejaarsdag 1923.
Ook de decembermaanden van 1962 en 1963 waren zeer koud en waren ook de zonnigste van de 20e eeuw. In die jaren registreerde het KNMI achtereenvolgens 74 en 75 uur zon tegen 43 normaal. Ook de recordkoude december 1933 was met 70 uur zon zeer zonnig, maar zon en kou zijn niet altijd samengegaan. Het somberst was de maand in 1937 met 13 uur; december 1988 had met 14 uur nauwelijks meer zon.
Vooral in de jaren zestig was de laatste maand van het jaar vaak zeer nat. December 1965 voert de lijst aan met 190 mm, gevolgd door 1966 (171 mm) en 1993 (169 mm). In de natte top tien staan uit de jaren zestig ook december 1961 (137 mm) en 1967 (135 mm). Normaal valt er in deze maand 80 mm. Van de 33 zware stormen in de 20 e eeuw zijn er slechts twee geboekt in december. In de nacht van 28 op 29 december 1914 stond aan de kust een uur lang windkracht 11 met windstoten tot 151 km/uur. De meeste recente zware decemberstorm had ons land in de nacht van 8 op 9 december 1993 met een uur lang windkracht 10 en vlagen tot 126 km/uur.
©KNMI
