Mei begint koud

Vorige maand beleefden we nog af en toe een paar mooie lentedagen met veel zon, weinig wind en kwikstanden van 20 graden of meer. In het oosten en zuidoosten werd het zelfs op een aantal dagen meer dan 25 graden. Door deze thermische uitschieters was april een vrij zachte maand. Daarnaast scheen de zon ook uitzonderlijk veel en tenslotte hadden we ook een zeer droge maand Wat dat betreft zijn de verschillen tussen april en de eerste tien dagen van mei bijzonder groot.


_{Ook afgelopen nacht was het behoorlijk koud. Vliegbasis Twente kwam op -1,2 graden uit en ook op de Veluwe vroor het licht. Op diverse plaatsen moest men weer de autoruiten krabben. Foto: Ria Luttikhold.}

Nat, somber en te koud
In april viel er maar weinig neerslag. Alleen aan het begin van de maand was het wisselvallig met soms fikse buien en ook in de Koninginnenacht trokken nog een paar felle onweersbuien over het land. Verder was het droog, waardoor zelfs diverse bos- en heidebranden opstaken. Het gevaar op natuurbranden is na een natte start van mei een stuk kleiner, nadat er de eerste meidagen regionaal veel regen is gevallen. In het noorden en westen van het land is lokaal al 40 tot 45 millimeter regenwater opgevangen. Normaal valt tijdens de hele maand zo’n 50 à 55 millimeter.

De zon had het tijdens de eerste tien dagen van mei ook moeilijk. Op een aantal dagen liet de zon zich de hele dag niet zien. Na de zeer zonnige april was dat ook wel even wennen. Daarnaast was natuurlijk het verschil in temperatuur opmerkelijk. Zoals we net al aangaven, hadden we in april al een aantal warme dagen. Tot nu toe is van warmte geen sprake, het is zelfs ronduit koud. In het oosten van het land kwam het soms tot vorst. Ook afgelopen nacht was het raak met in Twente ruim 1 graad vorst op waarnemingshoogte (1,5 meter). In onder andere Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Overijssel vroor het aan de grond lichtjes. Ook komende nacht is er vorst mogelijk. Vooral aan de grond, maar zelfs op waarnemingshoogte is vorst niet uitgesloten.


_{Soms zag het er vandaag dreigend uit. Lokaal is ook nog een spetterbuitje gevallen. Foto: Karin Broekhuijsen.}

Top 10 notering
Ondanks dat de gegevens van vandaag nog niet verwerkt zijn, kunnen we nu al stellen dat de eerste decade van mei erg koud is verlopen. Vanmorgen stond het gemiddelde in De Bilt op 8,3 graden en aangezien het vandaag niet echt heel erg warm wordt (om 12 uur was het in De Bilt nog maar 7,5 graden), zal daar niet veel verandering in komen. De eerste decade van mei 2010 krijgt daardoor een notering in de top 10 van koudste eerste meidecades sinds 1901.

Op de eerste plaats staan de eerste tien dagen van mei 1979. Het werd in De Bilt toen niet warmer dan 6,3 graden. Op een aantal dagen vielen nog malse sneeuwbuien. Vooral op 2 mei was het nog volop winter toen in de vroege ochtend in steden als Rotterdam en Utrecht een laagje sneeuw lag. Sneeuw begin mei is voor ons land zeer uitzonderlijk, maar het kan dus wel.

In de top 10 van koudste eerste meidecades vinden we ook nog recentere jaren zoals 1991 en 1996. Na 1996 was het overigens direct over met koud weer begin mei. Tussen 1997 en 2009 kwam het gemiddelde over de tien eerste meidagen elke keer boven 11 graden uit. In de jaren 2000, 2006 en 2008 was het zelfs warmer dan 16 graden. Het was toen dagen achter elkaar zonnig en warm voorjaarsweer met maximumtemperaturen van 25 graden en meer.


_{Eind april stonden de sproeiers al aan. In het rivierengebieden stonden ze zelfs een paar dagen 24 uur aan. Overdag om te sproeien tegen de droogte en tijdens de nacht om eventuele vorstschade te voorkomen. Foto: Marius Visser.}

Warmte ver te zoeken
In grote delen van Europa is het te koud. Op de Britse eilanden komt het tijdens de nachten ook nog tot nachtvorst en in de Schotse Hooglanden kan de komende dagen ook nog een sneeuwbui vallen. In het zuiden van Europa is de zomer ook nog niet echt op gang gekomen. In Portugal en Spanje is het de afgelopen weken erg wisselvallig geweest met ook behoorlijk lage temperaturen. Dat resulteerde vorige week in het noorden van Spanje vanaf zo’n 800 meter hoogte in sneeuw en daarbij ook een koude noordenwind. Zelfs in de warmste regio’s werd het nog geen 20 graden en stortbuien zorgden op de Balearen voor overstromingen. De warmte is op de Europese weerkaart ver te zoeken. Alleen in het Europese deel van Rusland is het warm en in de omgeving Griekenland, Turkije en Cyprus.

Vooruitzichten
De komende dagen blijft het bij ons aan de koude kant. Normaal is het rond deze tijd van het jaar in het midden van het land een graad of 17. Daar komen we de komende dagen niet aan, het kwik heeft morgen en woensdag zelfs moeite om boven de 10 graden uit te komen. Daarbij is het ook nog wisselvallig. Morgen ligt er een lagedrukgebied boven het Alpengebied. Een regengebied daarvan schuift over de oostelijke helft van het land waar het na een veelal droge ochtend uiteindelijk gaat regenen. Tijdens de regen zal de temperatuur blijven steken op 7 of 8 graden en daarmee is het behoorlijk koud. Het huidige koude weertype zegt overigens niets over de komende zomer. Als we alle jaren uit de top-10 bekijken, zien we dat er 3 keer een koele, 4 keer een warme en 3 keer een normale zomer volgde.

_{Bron: Meteo Consult}

Ik word niet goed van die temperaturen, ik ben zo gewend aan dat nieuwe klimaat. Geef mij maar die warmte!