Poollicht
Poollicht
Poollicht hangt samen met uitbarstingen op de zon, waarbij grote hoeveelheden geladen deeltjes het heelal ingeslingerd worden. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjesstroom in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de buurt van de noord- en zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie die in de bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen op atomen zuurstof en stikstof. Die energie komt uiteindelijk weer vrij en wordt op 800 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht. Als het zich voordoet zien we vaak en lichte gloed of is het licht zichtbaar als bewegende bogen, stralenbundels of gordijnen van licht en heel zelden is het zelfs vlammend. Soms staat aan de noordelijke horizon een boog waaruit een waaruit de lichtstralen als zoeklichten omhoog schieten.
De kans op poollicht is het grootst in jaren met grote activiteit op het oppervlak van de zon. Ongeveer om de elf jaar maakt de zon zo'n "actieve" periode door, wat zich uit in een relatief groter aantal zonnevlekken. Na een lange periode met weinig zonactiviteit neemt de kans op zonnevlekken de komende jaren weer toe. Onduidelijk is echter hoe groot de zonactiviteit wordt en wanneer het maximum te verwachten. Voorlopig is er bij lange na nog geen sprake van een zonnevlekkenmaximum.
Wanneer een zonnevlek naar de aarde is gericht kunnen de geladen deeltjes die bij de uitbarsting vrijkomen de aardse atmosfeer bereiken en poollicht veroorzaken. Radiozenders op de kortegolf worden enige uren tevoren ernstig gestoord. De afgelopen dagen was er verhoogde activiteit op de zon. Een sterke uitbarsting op de zon levert echter zeker niet altijd poollicht op. Het optreden van poollicht laat zich dan ook moeilijk voorspellen.
In Nederland wordt jaarlijks op gemiddeld ongeveer zeven dagen poollicht waargenomen, het vaakst in jaren met veel zonneactiviteit. In 1989 is hier op zeker veertien dagen poollicht gezien, vooral op 13 maart toen de hemel uren achtereen fel was verlicht. Ook in de jaren 2000 en 2001 is in ons land fraai poollicht waargenomen. Omdat het verschijnsel in noordelijke richting wordt waargenomen wordt het ook wel noorderlicht genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het poollicht ook te zien en spreekt men van zuiderlicht.
Bron KNMI | Gewijzigd: 9 februari 2017, 10:57 uur, door Joyce.s
Poollicht hangt samen met uitbarstingen op de zon, waarbij grote hoeveelheden geladen deeltjes het heelal ingeslingerd worden. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjesstroom in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de buurt van de noord- en zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie die in de bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen op atomen zuurstof en stikstof. Die energie komt uiteindelijk weer vrij en wordt op 800 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht. Als het zich voordoet zien we vaak en lichte gloed of is het licht zichtbaar als bewegende bogen, stralenbundels of gordijnen van licht en heel zelden is het zelfs vlammend. Soms staat aan de noordelijke horizon een boog waaruit een waaruit de lichtstralen als zoeklichten omhoog schieten.
De kans op poollicht is het grootst in jaren met grote activiteit op het oppervlak van de zon. Ongeveer om de elf jaar maakt de zon zo'n "actieve" periode door, wat zich uit in een relatief groter aantal zonnevlekken. Na een lange periode met weinig zonactiviteit neemt de kans op zonnevlekken de komende jaren weer toe. Onduidelijk is echter hoe groot de zonactiviteit wordt en wanneer het maximum te verwachten. Voorlopig is er bij lange na nog geen sprake van een zonnevlekkenmaximum.
Wanneer een zonnevlek naar de aarde is gericht kunnen de geladen deeltjes die bij de uitbarsting vrijkomen de aardse atmosfeer bereiken en poollicht veroorzaken. Radiozenders op de kortegolf worden enige uren tevoren ernstig gestoord. De afgelopen dagen was er verhoogde activiteit op de zon. Een sterke uitbarsting op de zon levert echter zeker niet altijd poollicht op. Het optreden van poollicht laat zich dan ook moeilijk voorspellen.
In Nederland wordt jaarlijks op gemiddeld ongeveer zeven dagen poollicht waargenomen, het vaakst in jaren met veel zonneactiviteit. In 1989 is hier op zeker veertien dagen poollicht gezien, vooral op 13 maart toen de hemel uren achtereen fel was verlicht. Ook in de jaren 2000 en 2001 is in ons land fraai poollicht waargenomen. Omdat het verschijnsel in noordelijke richting wordt waargenomen wordt het ook wel noorderlicht genoemd. Op het zuidelijk halfrond is het poollicht ook te zien en spreekt men van zuiderlicht.
Bron KNMI | Gewijzigd: 9 februari 2017, 10:57 uur, door Joyce.s
