Zwart gat schiet gaskogels de ruimte in

Een team met ook Nederlandse astronomen heeft het moment vastgelegd waarop een zwart gat in de Melkweg supersnelle 'kogels' van gas de ruimte inschiet, zo hebben het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA en astronomie.nl vandaag gemeld. Bollen van geïoniseerd gas, die met een kwart van de lichtsnelheid naar buiten razen, komen uit een gebied net buiten de waarnemingshorizon van het zwarte gat, het punt waarachter niets meer kan ontsnappen.



De astronomen keken met de Rossi X-ray Timing Explorer (RXTE) van de NASA en de VBLBA-radiotelescoop naar het dubbelstersysteem H1743-322 op 28.000 lichtjaar afstand. Het systeem bestaat uit een gewone ster en een zwart gat, en barstte midden 2009 uit.

Verhitting
De twee draaien in enkele dagen om elkaar heen, zo dicht bij elkaar dat het zwarte gat doorlopend een stroom van materie opzuigt vanaf de ster. Het stromende gas vormt een afgeplatte accretieschijf rondom het zwarte gat, die een gebied van miljoen kilometers beslaat, vele keren groter dan onze zon. Als materie naar binnen wervelt, wordt het samengeperst en verhit tot miljoenen graden en gaat het röntgenstraling uitzenden.

Enorme snelheid
Een deel van het invallende materiaal verlaat de accretieschijf weer als een 'jet' die in twee tegengestelde richtingen naar buiten blaast. Meestal bevat de 'jet' een constante stroom van deeltjes, maar af en toe worden er gigantische gaskogels met een enorme snelheid weggeslingerd.

Tot nu toe dachten astronomen dat de kogels werden afgevuurd op het moment van de radio-uitbarsting. Maar nu blijkt dat ze twee dagen voor de opvlamming in radiostraling waren afgeschoten.

_{Bron: HLN} | Gewijzigd: 4 mei 2017, 12:29 uur, door Joyce.s