Zeevlam

Daar sta je dan in je bikini of zwembroek. Bus- en treinladingen vol badgasten gingen ook vandaag hoopvol gestemd op weg naar onze stranden. Tassen vol strandspullen en natuurlijk ook zonnebrand. Want de zon was de afgelopen dagen voor Nederlandse begrippen extreem fel. Tot vlak bij het strand een uitnodigende blauwe lucht. Nog even het laatste duin over en dan… zicht op een kille grijze deken die het strand deels en de zee geheel aan het ook onttrekt. Zeemist. Zeerook. Zeevlam.


_{Zeemist rukt op, vlakbij Katwijk strand. foto: Bert Meijvogel}

Subtiel
Het is een bekend weerkundig verschijnsel in ons land. En in tal van andere landen op aarde. Het komt voornamelijk voor in de lente en in de zomer. En heeft alles te maken met mooi zonnig en warm zomerweer. Maar de scheidingslijn tussen zomerse warme en grijze kilte is soms bijzonder subtiel. En niet altijd even gemakkelijk te voorspellen.

Verdacht
Gisteren was er nog geen vuiltje aan de lucht. In ieder geval niet langs de kust. Boven land ontstonden in de middag wel stapelwolken en zelfs een paar regen- en onweersbuien. Aan het eind van de middag zaten er op midden op de Noordzee echter ook een paar nog relatief kleine mistvelden. Dat was natuurlijk al verdacht. Zeker ook omdat de wind vandaag sowieso uit het noordwesten zou gaan waaien. Daarom hielden we er gisteren voorzichtig al rekening mee in de verwachtingen. Maar de realiteit van vandaag was toch nog een flink stuk grijzer en killer dan gedacht.


_{Aan noordkust groningen kraakhelder. foto: Jannes Wiersema}

Condensatie
Zeemist. Het ontstaat eigenlijk als iedere soort mist. Afkoeling van stabiele lucht. Zo ontstaat de nachtelijke mist doordat het land afkoelt. Boven het koude land koelt de lucht sterk af. Bevat deze lucht voldoende vocht, dan kan bij doorgaande afkoeling dit vocht gaan condenseren. Het levert dauw op, maar soms ook mist.

Zeevlam
Maar zeevlam ontstaat boven zee. Bijvoorkeur als het zeewater relatief koud is. Dus in de lente of de voorzomer. Wat er nu gebeurt is dat vrij warme lucht, afkomstig van het door de felle zon beschenen land, boven zee terecht komt. Door verdamping van vocht boven land kan deze warme landlucht soms ook redelijk wat vocht bevatten. Eenmaal boven het koude zeewater wordt de van oorsprong warme lucht steeds verder afgekoeld. Vooral op open zee, waar de laagste watertemperaturen voorkomen, gaat deze afkoeling van de lucht stug door. Immers, het kustwater is door de warme zonnige dagen op veel plaatsen toch al gauw een paar graden warmer dan het water op volle zee.


_{Zeewatertemperatuur: bron KNMI.nl}

Dauwpunt
Als de oorspronkelijke lucht voldoende vocht bevat, en de afkoeling sterk genoeg is, wordt het vocht gedwongen om te condenseren. Meteorologen kunnen voor een inschatting van eventuele zeemist gebruik maken van het dauwpunt. Als het dauwpunt van de lucht die de zee op stroomt, hoger ligt dan de zeewatertemperatuur, dan is er een risico voor vorming van zeemist. Vanmorgen zagen we boven land dauwpunten van 14 tot 16 graden. De zeewatertemperatuur langs de kust bedraagt gemiddeld een graad of 14. Maar op open zee is het water veel kouder, en op sommige plaatsen zelfs maar 11 of 12 graden. Geen wonder dat zeemist zich daar gemakkelijk kan vormen en kan uitbreiden.


_{Waarnemingen temperatuur en dauwpunt}

Aanlandige wind
Als zeemist ontstaat, hoeft dat nog niet direct gevolgen te hebben voor de Nederlandse stranden. Pas als de wind vanaf zee waait, kan de mist daadwerkelijk het strand bereiken. Soms steekt er, door de grote verschillen in temperatuur tussen zee en land, vanzelf een zeewind op. Dat kan voldoende zijn om de zeemist bij het strand te krijgen. Vandaag was dit proces niet eens nodig. De noordwestenwind was er al, vanwege de heersende luchtdrukgradiënt. Ook zonder temperatuurverschillen zou de wind aanlandig, uit het noordwesten, hebben gewaaid. Het is wel zo, dat met het verder opwarmen van het binnenland, de kracht van de noordwestenwind langs de kust wat verder toeneemt. Zodat de mist makkelijk kan doordringen tot in en soms zelfs tot voorbij de duinen. Dat gebeurde vandaag rond het middaguur ook. Op dat tijdstip begonnen ook steeds meer badgasten de stranden alweer te verlaten. Om op weg naar huis het warme uitnodigende weer opnieuw tegen te komen. 


<sub>Kil en grijs, foto: Carien Mulder

Bron: Meteo Consult</sub>