Weersatellieten door de jaren heen
Weersatellieten door de jaren heen
De weerkundigen profiteren al meer dan een halve eeuw van weersatellieten. Het tijdperk van de weersatelliet begon op 1 april 1960 met de lancering van de Tiros, de eerste van een serie satellieten speciaal voor weerkundige doeleinden. Een jaar eerder was het de Amerikanen gelukt vanuit de Explorer 6 met een camera vanuit de ruimte een gebied op aarde te fotograferen.
Meteosat-opname waarop de aswolk van de IJslandse Eyjafjallajökull-vulkaan te zien is (Bron: Eumetsat)
De eerste vijf jaar werden er tien van dit type gelanceerd die telkens iets beter werden en het langer volhielden. De Tiros I hield er al na 78 dagen mee op, de latere Tiros satellieten hadden een levensduur van een tot twee jaar. De Tiros zag er uit als een koektrommel met een doorsnede van een meter en een hoogte van 30 cm. De kunstmaan was uitgerust met camera’s en apparatuur om de satelliet in bedrijf te houden. De Tiros 1 beschreef een cirkelvormige baan rond de aarde van Kaapstad over Amsterdam. Onder de draaiende aarde kwam steeds een ander beeld in het vizier van de camera.
De wolkenbeelden lieten indertijd nog weinig zien, maar iedereen was gelijk overtuigd van de gouden toekomst van de satellietmeteorologie. Het KNMI plaatste eind jaren zestig een ontvangstantenne in De Bilt voor gebruik van satellietbeelden in de weerkamer. De eerste satellieten kwamen maar een keer per dag over en kwamen niet over de poolgebieden. Tegenwoordig cirkelen zoveel satellieten rond de aarde dat elk gebied iedere vijf minuten in beeld wordt gebracht. Zo kan op televisie en internet een film van beelden worden getoond.
Satellietbeeld storm Xynthia (Bron: Météo France)
De beelden bevatten tegenwoordig aanzienlijk meer gegevens en voor ook veel meer details dan vroeger. Niet alleen weerinformatie maar ook vulkaanactiviteit, luchtverontreiniging, olievlekken, bosbranden, overstromingen en grondgebruik. Op meteorologisch gebied bieden satellietbeelden een scala aan gegevens, zoals temperatuur en vocht in de lucht, boven land en zee, wind– en windrichting, zeestromingen en golven.
De toekomst van de weersatellieten is veelbelovend zowel voor het weer als voor klimaatonderzoek. De informatie wordt steeds gedetailleerder. De huidige weersatellieten onderscheiden objecten van een kilometer, terwijl de nieuwe generatie een resolutie van 300 meter krijgt. De gegevens worden direct verwerkt in weermodellen op basis waarvan weerberichten worden gemaakt. De nieuwste satellieten maken dwarsdoorsnedes van de atmosfeer met profielen van vocht en temperatuur met de hoogte.
Ook bliksemactiviteit wordt steeds meer gevolgd met satellieten. Meteosat van de Europese satellietorganisatie EUMETSAT begint de komende jaren al aan zijn derde generatie geostationaire weersatellieten. Een geostationaire satelliet staat op 35.800 km hoogte op een vast punt boven de aarde en is van groot belang voor de weersverwachting en weerwaarschuwingen. In de zomer van 2012 is de Meteosat-10 gelanceerd. Deze satelliet is de derde van de in totaal vier Europese weersatellieten binnen het Meteosat Second Generation (MSG) programma. De eerste satelliet – Meteosat-8 – is in 2002 gelanceerd en fungeert nog steeds als reserveweersatelliet. Meteosat-9 blijft ook in werking.
Satellietbeelden luchtkwaliteit in Google Earth
Rookpluim bosbranden Canarische Eilanden op 31 juli 2007 door het MODIS Instrument
De satelliet laat zien waar sneeuw ligt, door de hoogte lag de meeste sneeuw op de Veluwe (Bron: Eumetsat)
Satellietopname bosbranden in Griekenland (Bron: Eumetsat)
Meteosat-satellietanimatie stormen 26-29 december 1999 (Météo France)
Animatie satellietbeelden van 22 t/m 25 juli van een zandstorm bij de westelijke Sahara
Satellietanimatie Rita donderdag 22 september 2005
Bron: KNMI | Gewijzigd: 11 november 2012, 15:10 uur, door Bronk
De weerkundigen profiteren al meer dan een halve eeuw van weersatellieten. Het tijdperk van de weersatelliet begon op 1 april 1960 met de lancering van de Tiros, de eerste van een serie satellieten speciaal voor weerkundige doeleinden. Een jaar eerder was het de Amerikanen gelukt vanuit de Explorer 6 met een camera vanuit de ruimte een gebied op aarde te fotograferen.
Meteosat-opname waarop de aswolk van de IJslandse Eyjafjallajökull-vulkaan te zien is (Bron: Eumetsat)
De eerste vijf jaar werden er tien van dit type gelanceerd die telkens iets beter werden en het langer volhielden. De Tiros I hield er al na 78 dagen mee op, de latere Tiros satellieten hadden een levensduur van een tot twee jaar. De Tiros zag er uit als een koektrommel met een doorsnede van een meter en een hoogte van 30 cm. De kunstmaan was uitgerust met camera’s en apparatuur om de satelliet in bedrijf te houden. De Tiros 1 beschreef een cirkelvormige baan rond de aarde van Kaapstad over Amsterdam. Onder de draaiende aarde kwam steeds een ander beeld in het vizier van de camera.
De wolkenbeelden lieten indertijd nog weinig zien, maar iedereen was gelijk overtuigd van de gouden toekomst van de satellietmeteorologie. Het KNMI plaatste eind jaren zestig een ontvangstantenne in De Bilt voor gebruik van satellietbeelden in de weerkamer. De eerste satellieten kwamen maar een keer per dag over en kwamen niet over de poolgebieden. Tegenwoordig cirkelen zoveel satellieten rond de aarde dat elk gebied iedere vijf minuten in beeld wordt gebracht. Zo kan op televisie en internet een film van beelden worden getoond.
Satellietbeeld storm Xynthia (Bron: Météo France)
De beelden bevatten tegenwoordig aanzienlijk meer gegevens en voor ook veel meer details dan vroeger. Niet alleen weerinformatie maar ook vulkaanactiviteit, luchtverontreiniging, olievlekken, bosbranden, overstromingen en grondgebruik. Op meteorologisch gebied bieden satellietbeelden een scala aan gegevens, zoals temperatuur en vocht in de lucht, boven land en zee, wind– en windrichting, zeestromingen en golven.
De toekomst van de weersatellieten is veelbelovend zowel voor het weer als voor klimaatonderzoek. De informatie wordt steeds gedetailleerder. De huidige weersatellieten onderscheiden objecten van een kilometer, terwijl de nieuwe generatie een resolutie van 300 meter krijgt. De gegevens worden direct verwerkt in weermodellen op basis waarvan weerberichten worden gemaakt. De nieuwste satellieten maken dwarsdoorsnedes van de atmosfeer met profielen van vocht en temperatuur met de hoogte.
Ook bliksemactiviteit wordt steeds meer gevolgd met satellieten. Meteosat van de Europese satellietorganisatie EUMETSAT begint de komende jaren al aan zijn derde generatie geostationaire weersatellieten. Een geostationaire satelliet staat op 35.800 km hoogte op een vast punt boven de aarde en is van groot belang voor de weersverwachting en weerwaarschuwingen. In de zomer van 2012 is de Meteosat-10 gelanceerd. Deze satelliet is de derde van de in totaal vier Europese weersatellieten binnen het Meteosat Second Generation (MSG) programma. De eerste satelliet – Meteosat-8 – is in 2002 gelanceerd en fungeert nog steeds als reserveweersatelliet. Meteosat-9 blijft ook in werking.
Satellietbeelden luchtkwaliteit in Google Earth
Rookpluim bosbranden Canarische Eilanden op 31 juli 2007 door het MODIS Instrument
De satelliet laat zien waar sneeuw ligt, door de hoogte lag de meeste sneeuw op de Veluwe (Bron: Eumetsat)
Satellietopname bosbranden in Griekenland (Bron: Eumetsat)
Meteosat-satellietanimatie stormen 26-29 december 1999 (Météo France)
Animatie satellietbeelden van 22 t/m 25 juli van een zandstorm bij de westelijke Sahara
Satellietanimatie Rita donderdag 22 september 2005
Bron: KNMI | Gewijzigd: 11 november 2012, 15:10 uur, door Bronk
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
