Een anakoufront

In het (wisselvallige) Nederlandse klimaat zijn we gewend dat regelmatig fronten voorbij trekken. Maar ze zijn niet altijd hetzelfde. Het ene front is bijvoorbeeld veel actiever dan het andere. Vandaag staan we stil bij een zogenaamd anakoufront. Zo’n front is anders dan het koufront dat we normaal in Nederland kennen.


_{Er bestaan verschillende soorten fronten. Hier ziet u de weerkaart voor middernacht. Er trekt dan een zogenaamd ‘anakoufront’ over Nederland. Dit type koufront komt niet vaak voor.}

Een scheiding tussen twee luchtsoorten noemen we in de meteorologie een front. Ze bestaan in diverse soorten en maten. In ons land kennen we vooral warmtefronten, koufronten en occlusiefronten. Als we met de passage van een front in een andere luchtsoort terechtkomen, dan gebeurt dat meestal niet onopgemerkt. Het betekent vaak bewolking en neerslag. Tijdens een frontpassage kan de wind ook flink aantrekken.


_{Een anakoufront is anders dan een regulier koufront dat hier staat afgebeeld. Een regulier koufront gaat relatief steil de atmosfeer in en is daardoor smal. Een anakoufront helt veel meer naar achteren. Het front is dan ook breder en de frontpassage verloopt anders dan we gewend zijn bij een koufront.}

Zeldzamere fronten
Maar er zijn ook uitzonderingen op bovenstaande. Af en toe trekt een zogenaamd ‘glazen front’ voorbij. Zo’n luchtsoortenscheiding is eigenlijk niet weersactief. Dit betekent dat we ongemerkt van de ene in de andere lucht terecht komen. Er komt geen wind, regen en zelfs geen bewolking aan te pas.


_{Aan de grond komt het front als eerste door. De windsprong op het front is duidelijk te zien. Opvallend is dat de neerslagbanden (de lichtgroene en gele kleuren) zich verder achter het front bevinden.}

Er zijn overigens nog wel meer fronten. Relatief onbekend is een trog. Dit is een uitloper van een lagedrukgebied die vaak buien veroorzaakt. En in Amerika heeft men regelmatig te maken met een ‘dryline’. In Nederland komt een dergelijk front nauwelijks voor. We spreken van een ‘dryline’ als een luchtsoort binnentrekt met een veel lagere luchtvochtigheid. De temperatuur verandert dan niet. De gevoelstemperatuur overigens wel.


_{Op deze kaart ziet u de bedekkingsgraad van de bewolking, weergegeven in achtsten. Opmerkelijk is dat de opklaringen nog verder achter het front zitten.}

Anakoufront
Een front dat we in Nederland ook niet vaak tegenkomen is het ‘anakoufront’. Een normaal koufront is relatief smal en loopt vrij steil omhoog de atmosfeer in. Bij een anakoufront is dat anders. Het front helt veel meer achterover. Hierdoor is hij niet alleen minder steil, maar ook een stuk breder. Het gevolg is dat je aan de grond als eerste merkt dat het koufront passeert. Op grotere hoogte in de atmosfeer laat de frontpassage langer op zich wachten.


_{Bij een anakoufront zijn de temperatuurtegenstellingen veel sterker. Hier ziet u de maxima voor vandaag (donderdag).}

Dat heeft zo zijn gevolgen voor het weer. Als het ware verloopt de passage van een anakoufront in drie stappen. Aan de grond is in eerste instantie alleen een verandering van de windrichting te merken, samen met een eventuele windpiek.

Andere hellingshoek
De neerslag komt later (als tweede). Om de neerslag te krijgen moet warme lucht worden opgetild door het binnendrijven van de (zwaardere) koude lucht. Als dat gebeurt, koelt de warme lucht af waardoor hij condenseert en regen veroorzaakt. Een regulier koufront loopt vrij steil de lucht in. Hierdoor valt de neerslag op hetzelfde moment dat het front binnentrekt. De koude lucht komt namelijk vrijwel tegelijkertijd aan de grond als op enige hoogte binnen. En neerslag ontstaat niet aan de grond, maar juist een stuk erboven.


_{Morgen keldert de temperatuur omlaag. Op sommige plekken is het verschil wel 10 graden!}

Maar bij een anakoufront helt het front naar achteren. Dit front is daardoor minder steil en het duurt dan ook langer voor de koude lucht op enige hoogte in de atmosfeer is doorgedrongen. En omdat de neerslag niet aan de grond, maar een stuk erboven ontstaat, duurt het na het passeren van het front aan de grond dus even voor het begint te regenen. En op droog weer en de opklaringen moet nog langer gewacht worden.

De komende 24 uur
De komende 24 uur trekt het front over Nederland. Aan het einde van de donderdagavond is dat als eerste in het noordwesten te merken aan een verandering van een windrichting. Op dat moment trekt het front aan de grond door. Dit is ook de positie van het koufront zoals dat op de weerkaarten wordt weergegeven.


_{Zaterdag wordt het ook in het zuidoosten nog iets koeler.}

Op de plaatjes naast dit verhaal is vervolgens ook duidelijk te zien dat de neerslag een stuk verder achter het front zit. In eerste instantie is het wat licht gespetter. De meer intensieve neerslag (het koufront op enige hoogte in de atmosfeer) trekt pas aan het einde van de nacht West-Nederland binnen. Na de neerslag duurt het nog iets langer voor er daadwerkelijk opklaringen arriveren.

Karakteristieke verschillen met gewoon koufront
Qua verloop hebben we nu de belangrijkste verschillen tussen een regulier koufront en een anakoufront besproken. Maar er zijn nog meer zaken. De neerslag is bij een anakoufront intensiever en na de frontpassage blijft het ook langer naspetteren. Bij een gewoon koufront zie je na de passage een duidelijke zichtverbetering. Bij een anakoufront is dat niet het geval. Integendeel, het zicht verslechtert. Dat komt niet alleen omdat het langer duurt voor de bewolking verdwijnt, ook is de luchtvochtigheid achter het front veel hoger.

Tot slot is ook de temperatuursprong een stuk sterker. En dat zullen we in Nederland merken. Wordt het vandaag (donderdag) nog 14 graden op de stranden tot lokaal 25 graden in het zuidoosten, morgen blijft het kwik steken op 8 tot 16 graden. Op sommige plekken keldert de temperatuur met 10 graden naar beneden. Zaterdag gaat met name in het zuidoosten de maxima nog iets verder omlaag. Het wordt dan 9 tot 12 graden.

_{Bron: Meteo Consult.}