De hete zomer van 2003
De hete zomer van 2003
Het is alweer tien jaar geleden dat we in Nederland een zeer warme, zeer zonnige en zeer droge zomer beleefde. De jaren erna duurde zomerse perioden vaak veel korter of ontbrak het tijdens de zomermaanden vrijwel geheel aan zomerse warmte. Voor de liefhebbers van zon en warmte was de zomer van 2003 een prachtige zomer, maar er waren ook mindere kanten aan het zomerweer. Zo brak bij Wilnis een dijk vanwege de droogte en naar schatting vonden in geheel Europa 70.000 mensen de dood als gevolg van de hitte.
Maximumtemperatuur op 16 juli 2003. Het is tropisch warm.
De cijfers
Na een zonnige en vrij warme lente, waarbij het eind maart al tot de eerste dagen met maximumtemperaturen van 20 graden kwam, verliep de junimaand alles behalve extreem. Het was weliswaar een zeer warme maand, maar extreme uitschieters zaten er niet bij. Slechts op twee dagen bleef de gemiddelde temperatuur onder het langjarig gemiddelde steken. Het aantal dagen met een maximumtemperatuur van 20 graden of meer kwam op 27 uit. Alleen in 1930 werden er meer warme dagen genoteerd. Tropische dagen (maximumtemperatuur van 30 graden of meer) werden in De Bilt niet opgetekend. Wel was de maand zeer zonnig en in de eerste helft van juni kwam het lokaal tot fikse buien, soms met neerslaghoeveelheden van meer dan 100mm!
De volgende dag ligt er een onweerszone in de buurt van ons land. Door de aanwezige bewolking blijft de temperatuur steken op een graad of 20.
In juli en augustus ging de zomer echt los. Vanaf 13 juli brak een zonnige en hete periode aan. Nadat het op de 16e landinwaarts 33-36 graden was geworden, bleef het kwik de dag erna steken op slechts 20 of 21 graden. Daarna ging de zomer vrolijk verder met op de 19e en 20e alweer tropische temperaturen. Door het koele weer van de 17e kon een hittegolf echter niet in de boeken worden bijgeschreven. Tussen 31 juli en 13 augustus kwam het echter wel tot een hittegolf. In totaal kon men in De Bilt zeven tropische dagen optekenen, iets dat tot dusver in de oogstmaand nog nooit eerder was voorgekomen. De climax werd bereikt op 7 augustus toen in het Limburgse Arcen een maximumtemperatuur van 37,8 graden werd genoteerd. Aan het eind van de maand volgde langzaam een overgang naar een wat gematigder weertype met soms een bui en vooral veel langere temperaturen.
Omdat het op de 17e "slechts" een graad of 20 wordt (dit is het maximum tussen 14 en 20 uur), is de eerste kans op een hittegolf verkeken.
De gevolgen
Na de plaatselijke buien in de eerste helft van juni, viel er later die maand, maar ook in juli en vrijwel geheel augustus weinig of geen regen. Samen met de felle zon en de zeer hoge temperaturen, was de verdamping bijzonder groot. Het gevolg was dat er in de westelijke helft van het land in de loop van augustus een neerslagtekort was van 300 mm. In combinatie met zeer lage waterstanden van de grote rivieren leidde dit tot problemen voor de agrarische sector (sproeiverboden), maar ook de binnenvaart ondervond problemen door de lage waterstanden.
Augustus begint met een krachtig hogedrukgebied. In grote delen van Europa is het bijzonder warm.
In de nacht van 26 augustus kwam het Utrechtse dorp Wilnis is het nieuws door een dijkbreuk (kadebreuk of dijkverschuiving). Het was voor het eerst dat in Nederland een dijk brak als gevolg van droogte. Uiteindelijk kwam een deel van het dorp onder water te staan en moesten in een paar uur tijd 1500 inwoners geëvacueerd worden. Tegenwoordig voeren de waterschappen in de veengebieden bij droogte controles uit om problemen zoals in augustus 2003 te voorkomen. Ook op dit moment worden er dagelijks controles uitgevoerd aan vele dijken in het westen van het land als gevolg van de heersende droogte.
Op 7 augustus wordt in het Limburgse Arcen 37,8 graden gemeten. Uitzonderlijk warm voor Nederlandse begrippen.
In de zomer van 2003 vielen in Nederland tussen de 1400 en 2200 doden als gevolg van de hitte. Buiten onze landsgrenzen waren er nog meer slachtoffers van de hittegolf. In Frankrijk ging het volgens bronnen op een aantal van 14.802 mensen
Terwijl in de regio rond Bordeaux al op 12 augustus werd begonnen met de wijnoogst (vroegste datum sinds 1893), werden een paar dagen later in het Verenigd Koninkrijk nieuwe temperatuurrecords bijgeschreven (38,5 graden in Kent) en werd in Zwitserland voor het eerst een maximumtemperatuur van meer dan 40 graden gerapporteerd (Grono, 41,5 graden). Door de warmte smolten gletsjers en kwam het plaatselijk tot overstromingen.
De herfst
September leverde prachtig najaarsweer op. Met flink wat zon kon de temperatuur op 16 dagen tot boven de grens van 20 graden stijgen en het werd op vijf dagen nog meer dan 25 graden. De hoogste temperatuur, 31,2 graden werd gemeten op 20 september. Een soortgelijke temperatuur in deze fase van september is zeer uitzonderlijk. Vanwege het zonnige karakter van het weer en de steeds langer wordende nachten, kon de gemiddelde minimumtemperatuur onder normaal uitkomen. Het maandgemiddelde in De Bilt lag zelfs een paar tienden onder de norm uitkomen, maar op de meeste meetstations was de maand in z’n geheel toch nog te warm.
Ook op 12 augustus is het nog erg heet, daarna begint het langzaam wat af te koelen.
De daaropvolgende herfstmaand verliep ronduit koud. In de tweede helft van oktober kwam het regelmatig tot vorst in de nacht en vroege ochtend. In het noordoosten van het land kwam het zelfs tot een reeks van 14 vorstnachten. Met -8,5 graden was Twente in de vroege ochtend van 24 oktober het koudste plekje van Nederland. Toen in de vroege ochtend een neerslagzone het land binnentrok, leverde dat landinwaarts langdurige sneeuwval op. In de oostelijke helft van het land kwam zelfs een laagje sneeuw van 1 à 2 cm te liggen. Sinds 1975 was het in ons land niet meer voorgekomen dat er in oktober een sneeuwdekje tot ontwikkeling kwam. Na een novembermaand met een hogere gemiddelde temperatuur dan oktober, volgde tenslotte een zachte en natte winter.
Minimumtemperatuur op 24 oktober 2003. Terwijl in augustus nog sprake is van extreme hitte, sneuvelen twee maanden later kouderecords.
Het jaar 2003 was een uitzonderlijk weerjaar. De maanden januari, februari (in De Bilt ook september) en oktober verliepen (iets) te koud, maar verder was het toch vooral het zonnige, droge en vooral ook warme weer tijdens de zomermaanden, dat opviel. De hitte van precies 10 jaar geleden was (naast het winterse weer in oktober) het meest opmerkelijke weerfeit van dat jaar. Meer over de zomer van 2003 kunt u ook lezen in de laatste editie van “Het weer! Magazine”.
Bron: Meteo Consult
Het is alweer tien jaar geleden dat we in Nederland een zeer warme, zeer zonnige en zeer droge zomer beleefde. De jaren erna duurde zomerse perioden vaak veel korter of ontbrak het tijdens de zomermaanden vrijwel geheel aan zomerse warmte. Voor de liefhebbers van zon en warmte was de zomer van 2003 een prachtige zomer, maar er waren ook mindere kanten aan het zomerweer. Zo brak bij Wilnis een dijk vanwege de droogte en naar schatting vonden in geheel Europa 70.000 mensen de dood als gevolg van de hitte.
Maximumtemperatuur op 16 juli 2003. Het is tropisch warm.
De cijfers
Na een zonnige en vrij warme lente, waarbij het eind maart al tot de eerste dagen met maximumtemperaturen van 20 graden kwam, verliep de junimaand alles behalve extreem. Het was weliswaar een zeer warme maand, maar extreme uitschieters zaten er niet bij. Slechts op twee dagen bleef de gemiddelde temperatuur onder het langjarig gemiddelde steken. Het aantal dagen met een maximumtemperatuur van 20 graden of meer kwam op 27 uit. Alleen in 1930 werden er meer warme dagen genoteerd. Tropische dagen (maximumtemperatuur van 30 graden of meer) werden in De Bilt niet opgetekend. Wel was de maand zeer zonnig en in de eerste helft van juni kwam het lokaal tot fikse buien, soms met neerslaghoeveelheden van meer dan 100mm!
De volgende dag ligt er een onweerszone in de buurt van ons land. Door de aanwezige bewolking blijft de temperatuur steken op een graad of 20.
In juli en augustus ging de zomer echt los. Vanaf 13 juli brak een zonnige en hete periode aan. Nadat het op de 16e landinwaarts 33-36 graden was geworden, bleef het kwik de dag erna steken op slechts 20 of 21 graden. Daarna ging de zomer vrolijk verder met op de 19e en 20e alweer tropische temperaturen. Door het koele weer van de 17e kon een hittegolf echter niet in de boeken worden bijgeschreven. Tussen 31 juli en 13 augustus kwam het echter wel tot een hittegolf. In totaal kon men in De Bilt zeven tropische dagen optekenen, iets dat tot dusver in de oogstmaand nog nooit eerder was voorgekomen. De climax werd bereikt op 7 augustus toen in het Limburgse Arcen een maximumtemperatuur van 37,8 graden werd genoteerd. Aan het eind van de maand volgde langzaam een overgang naar een wat gematigder weertype met soms een bui en vooral veel langere temperaturen.
Omdat het op de 17e "slechts" een graad of 20 wordt (dit is het maximum tussen 14 en 20 uur), is de eerste kans op een hittegolf verkeken.
De gevolgen
Na de plaatselijke buien in de eerste helft van juni, viel er later die maand, maar ook in juli en vrijwel geheel augustus weinig of geen regen. Samen met de felle zon en de zeer hoge temperaturen, was de verdamping bijzonder groot. Het gevolg was dat er in de westelijke helft van het land in de loop van augustus een neerslagtekort was van 300 mm. In combinatie met zeer lage waterstanden van de grote rivieren leidde dit tot problemen voor de agrarische sector (sproeiverboden), maar ook de binnenvaart ondervond problemen door de lage waterstanden.
Augustus begint met een krachtig hogedrukgebied. In grote delen van Europa is het bijzonder warm.
In de nacht van 26 augustus kwam het Utrechtse dorp Wilnis is het nieuws door een dijkbreuk (kadebreuk of dijkverschuiving). Het was voor het eerst dat in Nederland een dijk brak als gevolg van droogte. Uiteindelijk kwam een deel van het dorp onder water te staan en moesten in een paar uur tijd 1500 inwoners geëvacueerd worden. Tegenwoordig voeren de waterschappen in de veengebieden bij droogte controles uit om problemen zoals in augustus 2003 te voorkomen. Ook op dit moment worden er dagelijks controles uitgevoerd aan vele dijken in het westen van het land als gevolg van de heersende droogte.
Op 7 augustus wordt in het Limburgse Arcen 37,8 graden gemeten. Uitzonderlijk warm voor Nederlandse begrippen.
In de zomer van 2003 vielen in Nederland tussen de 1400 en 2200 doden als gevolg van de hitte. Buiten onze landsgrenzen waren er nog meer slachtoffers van de hittegolf. In Frankrijk ging het volgens bronnen op een aantal van 14.802 mensen
Terwijl in de regio rond Bordeaux al op 12 augustus werd begonnen met de wijnoogst (vroegste datum sinds 1893), werden een paar dagen later in het Verenigd Koninkrijk nieuwe temperatuurrecords bijgeschreven (38,5 graden in Kent) en werd in Zwitserland voor het eerst een maximumtemperatuur van meer dan 40 graden gerapporteerd (Grono, 41,5 graden). Door de warmte smolten gletsjers en kwam het plaatselijk tot overstromingen.
De herfst
September leverde prachtig najaarsweer op. Met flink wat zon kon de temperatuur op 16 dagen tot boven de grens van 20 graden stijgen en het werd op vijf dagen nog meer dan 25 graden. De hoogste temperatuur, 31,2 graden werd gemeten op 20 september. Een soortgelijke temperatuur in deze fase van september is zeer uitzonderlijk. Vanwege het zonnige karakter van het weer en de steeds langer wordende nachten, kon de gemiddelde minimumtemperatuur onder normaal uitkomen. Het maandgemiddelde in De Bilt lag zelfs een paar tienden onder de norm uitkomen, maar op de meeste meetstations was de maand in z’n geheel toch nog te warm.
Ook op 12 augustus is het nog erg heet, daarna begint het langzaam wat af te koelen.
De daaropvolgende herfstmaand verliep ronduit koud. In de tweede helft van oktober kwam het regelmatig tot vorst in de nacht en vroege ochtend. In het noordoosten van het land kwam het zelfs tot een reeks van 14 vorstnachten. Met -8,5 graden was Twente in de vroege ochtend van 24 oktober het koudste plekje van Nederland. Toen in de vroege ochtend een neerslagzone het land binnentrok, leverde dat landinwaarts langdurige sneeuwval op. In de oostelijke helft van het land kwam zelfs een laagje sneeuw van 1 à 2 cm te liggen. Sinds 1975 was het in ons land niet meer voorgekomen dat er in oktober een sneeuwdekje tot ontwikkeling kwam. Na een novembermaand met een hogere gemiddelde temperatuur dan oktober, volgde tenslotte een zachte en natte winter.
Minimumtemperatuur op 24 oktober 2003. Terwijl in augustus nog sprake is van extreme hitte, sneuvelen twee maanden later kouderecords.
Het jaar 2003 was een uitzonderlijk weerjaar. De maanden januari, februari (in De Bilt ook september) en oktober verliepen (iets) te koud, maar verder was het toch vooral het zonnige, droge en vooral ook warme weer tijdens de zomermaanden, dat opviel. De hitte van precies 10 jaar geleden was (naast het winterse weer in oktober) het meest opmerkelijke weerfeit van dat jaar. Meer over de zomer van 2003 kunt u ook lezen in de laatste editie van “Het weer! Magazine”.
Bron: Meteo Consult
