Opwinding onder wolkenliefhebbers: voor het eerst sinds 1951 wordt de officiële classificatie van wolken uitgebreid met een nieuwe naam, 'asperitas', een wolkendek dat eruit ziet alsof je een wild golvende zee van onderaf bekijkt. Ook komt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) met een aanduiding voor wolken zoals vliegtuigstrepen die door menselijke activiteit zijn ontstaan: 'homogenitus', ofwel 'door de mens gemaakt'.


De erkenning van asperitas is 'belangrijk nieuws', vindt de Cloud Appreciation Society, een internationale club van wolkenliefhebbers die al sinds 2008 pleit voor erkenning van de wolk. 'Sinds 2005 krijgen we foto's van leden uit alle windstreken van deze dramatisch golvende wolken die niet in de bestaande classificaties passen', schrijft het genootschap in zijn nieuwsbrief.

De naam asperitas kan na goedkeuring door het WMO-bestuur begin volgend jaar worden opgenomen in de nieuwe editie van de Internationale Wolkenatlas, een technisch handboek met wolkennamen dat sinds 1896 wordt uitgegeven.

Aanvankelijk had de Cloud Appreciation Society de naam 'asperatus' (verruigd) voorgesteld, een naam die inmiddels bij veel wolkenliefhebbers ingeburgerd is geraakt. Het woord zou door Romeinse dichters soms worden gebruikt om een ruige, koude zee aan te duiden. De World Meteorological Society houdt het echter op het iets andere 'asperitas' (ruigheid).

Officieel onderscheiden meteorologen zo'n 140 wolkennamen. Die zijn in de regel een combinatie van een Latijnse naam die de hoogte en algemene vorm van de wolk aangeven (cirrus, altostratus, stratocumulus) en een meer specifieke aanduiding (congestus, fractus), eventueel gevolgd door nog een specificatie (praecipitatio, als de wolk uitregent). Naamgever WMO stelt nu voor de eigenschap 'ruigheid' te erkennen als zo'n extra toevoeging, als verbijzondering van 'undulatus' (golvend).

Een verschijnsel dat je vooral nabij bergen verwacht, vertelt wolkenexpert Pier Siebesma van het KNMI en de TU Delft, als een wolk voorbij een berg naar beneden duikt en op en neer golft. Toch wordt het fenomeen soms ook in Nederland gezien. 'Merkwaardig', vindt Siebesma de wolken. 'Aan de ene kant lijkt dit vrij dreigende bewolking die ontstaat onder onstabiele omstandigheden. Maar aan de andere kant zijn die golven een teken dat de lucht ook enigszins stabiel moet zijn.'

De Britse meteoroloog Graeme Anderson deed onderzoek naar de wolken, maar weet ook niet hoe ze ontstaan. 'Omdat ze zo zeldzaam zijn, zijn ze moeilijk te bestuderen', zegt hij. 'Mijn theorie is dat deze formaties ontstaan doordat uitstulpingen onder aan de wolk uitrekken en vervormd raken door windschering. Maar het precieze mechanisme is onbekend.'

Een formele definitie van de bubbelwolk heeft de WMO al klaar. Een mondvol: 'Een formatie bestaand uit goed gedefinieerde, golf-achtige structuren aan de onderkant van de wolk, chaotischer en met minder horizontale organisatie dan undulatus.'

Voor wie er een tegenkomt: maak snel een foto, de WMO zoekt nog een goede voorbeeldfoto voor in de Wolkenatlas.


Bron: http://www.volkskrant.nl/wetenschap/eindelijk-erkenning-voor-bubbelwolk~a4088502/

Edit Joyce: ik heb de link even aanklikbaar gemaakt | Gewijzigd: 3 februari 2017, 10:33 uur, door Joyce.s