Lente discussietopic 2024
Atmosfeer gaat in verbouwing
Van winter met westenwind naar lente met oostenwind?
We zagen de afgelopen jaren vaker dat bij de aanvang van de lente de oostenwinden ineens toenamen. Zo zagen we vorig jaar in de eerste helft van maart sneeuwval, het werd op veel plaatsen tijdelijk wit, in Zuid-Limburg viel zelfs ruim 10 cm sneeuw! In het "oude" klimaat was de lente sowieso al het seizoen met de meeste oostenwinden, maar dit is tegenwoordig nog verder versterkt. In de verwachtingen komt, precies nu de meteorolgische lente begonnen is, ook de oostenwind terug. Het contrast met de winter kan haast niet groter zijn.
Vandaag: steeds meer tweedeling: westen regen, oosten droog
Vannacht trok een koufront over, deze zie je op de satellietbeelden van Zuid-Noorwegen, via Denemarken en Duitsland richting Zwitserland lopen. Het koufront trekt in noordoostelijke richting weg, en hierdoor is nu uiteindelijk ook de zon in Groningen aan het doorbreken. Achter het koufront zijn opklaringen gebruikelijk, en ook nu zien we duidelijk een strook met opklaringen achter het koufront.
Vanmiddag schuift een occlusiefront steeds verder over de westelijke helft heen. Het raakt op steeds meer plekken bewolkt, en in het zuidwesten is het ook al aan het regenen. Het wordt uiteindelijk vrijwel overal bewolkt, maar in de oostelijke helft blijft het droog. In het westen valt tot morgenochtend 1 tot plaatselijk 10 mm.
In de kern van het lagedrukgebied bevinden zich koude bovenluchten, die veroorzaken boven het Kanaal polaire buien. De Benelux blijft aan de zijkant van het lagedrukgebied, dus wij hebben te maken met slepende fronten (en geen buien met winterse neerslag). De temperatuur blijft tussen de 5 en 10 graden.
Zaterdag droge momenten, soms zon. Zondag opnieuw grote verschillen?
Op zaterdag verzwakt het occlusiefront en trekt het geheel over ons heen. hierdoor belanden wij tijdelijk buiten het slepende front. Er zijn opklaringen, maar vooral in het zuidwesten ook een paar buitjes. Zondag komt er een nieuw zwak occlusiefront boven ons land slepen, mogelijk levert dat opnieuw grote regionale verschillen op. Het oosten en noordoosten zouden het wellicht droog kunnen houden, terwijl het zuiden en westen grote kans maken op regen. Dat front blijft waarschijnlijk de hele dag slepen, maar wáár precies is nog onzeker.
Tevens tappen we zondag even een diepe zuidstroming aan, waardoor - vooral in het oosten - zeer zachte lucht aangevoerd wordt. Het kan zondag daardoor 10 tot 15 graden worden.
Maandag en dinsdag verbrokkelend occlusiefront
Boven Noord-Europa bouwt zich in de nieuwe week een krachtig hogedrukgebied. Hierdoor komen de fronten tot stilstand boven Nederland, zo ook dat occlusiefront. Het regengebied verbrokkelt langzaam, maar het vocht en de bewolking blijven in onze omgeving hangen. Hierdoor is het maandag en dinsdag bewolkt, en valt er soms lichte regen.
Flarden van lichte regen liggen in onze omgeving, boven Scandinavië bouwt zich een krachtig scandihoog op.
Hogedruk wint: oostenwind en meer zon
Uiteindelijk draait onder leiding van het scandihoog ook in Nederland de wind voor het eerst in lange tijd weer naar het oosten. Hierdoor start de aanvoer van steeds drogere lucht, de opklaringen breiden zich vanuit het noordoosten over het land uit. De aanvoer is continentaal, maar door de februarizon stijgt de temperatuur overdag al naar 10 tot 15 graden. In de nachten nog wel lichte vorst.
De pluim: lijkt steeds meer op een "zaagtand"
Je ziet op de pluim dat we zondag aan het randje van een zachte zuidstroming belanden. Er zijn namelijk ook nog enkele leden die het op 11 graden houden. Dan, maandag minder dagelijkse gang door bewolking. Vanaf dinsdag wordt de lucht steeds droger, en neemt de dagelijkse gang fors toe. Tegelijk wordt ook de onzekerheid groot. De koudste leden hebben vanaf woensdag nachtvorst & overdag +6°C. De warmste leden gaan naar 10 tot 15 graden overdag toe. Dat verschilt komt doordat sommige leden een koudeput boven Nederland berekenen, terwijl in andere leden de wind naar een warmere zuidoostrichting draait.
Dat verschil zie je vooral goed in de dauwpunten. De koude leden hebben een dauwpunt van -5 tot 0°C, dan voelt het in de wind al snel schraal aan. Het gaat om ongeveer 40% koude leden. 60% van de leden gaat voor iets aangenamere temperaturen.
Qua regen grote verschillen. Dit is de grafiek voor De Bilt. Die ligt tussen het natte westen en het droge oosten in. In het zuidwesten valt tot dinsdag 16 mm regen, in het noordoosten valt diezelfde periode 2-3 mm regen. De droge periode die woensdag echt start lijkt in het hele land voor een reeks droge dagen te gaan zorgen.
Qua zon zien we de oostenwind ook terug. Er zijn echter nog een paar aandachtspunten. Nemen op woensdag nog vrij traag toe. Daarnaast zou er donderdag-vrijdag-zaterdag meer bewolking kunnen zijn door een hoogtelaag vanuit het oosten. Echter, het grootste deel van de leden (75%) gaat wel voor zonneschijn!
Lange termijn: Scandihoog wordt Groenlandhoog en verdwijnt uit beeld
Op de lange termijn lijkt het hogedrukgebied dat de komende dagen boven Scandinavië ontstaat, een langzame beweging naar het westen te maken. Daarmee geeft het hogedrukgebied steeds meer ruimte voor lagedrukgebieden boven West- en Centraal-Europa. De neerslagkansen nemen, na een zeer droge periode tot 11 maart, later weer toe.
Aan de andere kant wordt Scandinavië opnieuw gevuld met vrij koude lucht. Nederland bevindt zich op het randje van koude lucht ten noorden en zachte lucht ten zuiden. Bij ons kan het dubbeltje dus beide kanten op vallen.
Dus, al met al is het een vrij zachte start van de lente. Na een vrij sombere winter heb ik wel zin in die zonnige periode tussen 4 en 11 maart. Laten we hopen dat de zonnige periode ook daadwerkelijk verzilverd wordt.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
In het zuidoosten plaatselijk weer wateroverlast
Door de hoge grondwaterspiegel leidt één regenachtige dag op sommige plekken al direct tot wateroverlast. Vandaag kan er binnen 24 uur 10 tot plaatselijk ruim 30 mm regen vallen. De regen valt vooral in het zuidoosten van Nederland, dus in die regio zou ik kwetsbare plekjes zoals kelders met een schuin oog in de gaten houden.Het zuidoosten: al 20 mm gevallen, nog 5 tot 10 mm te gaan
Op dit moment is er in het zuidoosten op veel plaatsen al ongeveer 20 mm regen gevallen, in Zuid-Limburg meten enkele amateurstations zelfs ruim 30 mm regen. Op veel plaatsen komt daar nog 5 tot 10 mm regen bij. Het blijft in Limburg tot middernacht onafgebroken doorregenen. Vanaf middernacht (en ook morgen) valt van tijd tot tijd lichte regen of motregen.
In het zuidoosten gestage regenval, waarbij het soms even stevig kan plenzen. In andere regio's zijn er enkele droge periodes, maar ook daar kan het af en toe een stevige bui vallen. Zo vallen op dit moment flinke buien in Gelderland, en ook in een strook over het zuiden en westen kan het even stevig doorregenen.
Droge periode voorbij
In de lange-termijn verwachting van begin maart zagen we al een overwegend droge en warme periode, die tot circa 11 maart zou duren. Dat klopt wel redelijk, we hebben de afgelopen week een behoorlijke reeks droge dagen gehad.
De komende periode zou lagedruk dichterbij, het neerslagsignaal neutraal worden en ook het temperatuursignaal zou neutraal tot iets aan de zachte kant worden.
EC 46 dagen verwachting van begin maart.
Neerslag
Vandaag dus regenachtig. Morgen en woensdag valt er slechts lichte regen of motregen. Ondanks de geringe neerslagsom verloopt de dag wel overwegend grijs. Donderdag wordt een droge en vrij zonnige dag met sluierbewolking of flarden middelbaar.
Vrijdag en zaterdag vallen er af en toe een paar buien. Zondag zou wellicht de volgende regenachtige dag kunnen worden, vooral zondagochtend kans op regen.
11-18 maart lijkt daarmee net iets aan de natte kant te komen, maar het noorden is aanzienlijk droger. Vandaag zorgt voor grote verschillen in de neerslagsom.
Het grootste verschil in totale neerslagsom komt door vandaag, vandaag blijft het noordwesten nagenoeg droog, het midden krijgt 10 mm en het zuidoosten bijna 30 mm. De eindsom over 2 weken variëert van 35 (NW), 50 (midden) tot 70 mm (ZO). Op vandaag na zijn de verschillen in neerslag tussen de regio's dus vrij klein.
Temperatuur
De lucht is de komende week zéér zacht en vrij vochtig. Het dauwpunt ligt op 8 tot 10 graden, waardoor het bij droog weer al snel vrij aangenaam aanvoelt. Het klimaatgemiddelde ligt deze week op Tmax 10°C en Tmin 2,5°C. Daarmee verlopen alle nachten vér boven het klimaatgemiddelde. Vandaag en morgen zijn door de aanwezige bewolking nog vrij fris (7 tot 11 graden). Vanaf woensdag wordt er echter met een vrij zuidelijke stroming warme lucht aangevoerd. Donderdag piekt zowel de zon als de temperatuur. Het wordt dan 14 tot 17 graden.
Door de zachte nachten wordt het de komende week waarschijnlijk warmer dan het klimaatgemiddelde.
Op woensdag draait de wind naar het zuiden en wordt warmere lucht met een hoger dauwpunt aangevoerd. Zaterdag zou de polaire lucht met buien en een lager dauwpunt terug kunnen keren, maar hoofdzakelijk blijft zuidenwind, zacht en vochtig de boventoon voeren.
Een graad of 12 op de Wadden, 14-15 in Noord-Nederland, 16 in De Bilt en 17 of 18 graden in het uiterste zuiden. Donderdag wordt een relatief warme dag, wel met wat wolkenflarden.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Benelux op randje warmte-uitbraak: instabiel paasweekend op komst
Stormliefhebber787 zei het al in het kletstopic: de weermodellen komen soms met windstoten en onweer in het paasweekend. In verschillende etappes (warmtefronten) wordt de temperatuur door binnenstromende warme lucht steeds hoger. Aan de andere kant stroomt koude lucht uit over Spanje en West-Frankrijk, het is een ideale opbouw voor een instabiele periode.
Het huidige weer: warmtefront-bewolking
Op dit moment schuiven lagen cirrostratus en altostratus de Benelux binnen vanuit het zuien. Dit is bewolking die hoort tot een nieuw warmtefront dat ons vandaag passeert. De afgelopen dagen zaten we in polaire lucht, er waren buien met korrelhagel, onweer, natte sneeuw en mooie buienluchten (vooral zaterdag). Een andere eigenschap van polaire lucht is merkten we 's nachts, toen kon het snel afkoelen (2x vorst aan de grond, 1x vorst op waarneemhoogte).
Oplettende waarnemers zagen gisteren al veel sluierbewolking, het was de voorbode van een warmtefront dat gisteravond overtrok. Sinds gisteravond zaten we al in iets minder koude lucht. Vandaag volgt er opnieuw een fors warmtefront die ditmaal dikkere bewolking geeft waar de zon niet meer goed doorheen komt. Dit zien we duidelijk op de infrarood-satelliet hieronder. Ook het dauwpunt stijgt fors met +7 graden.
De komende week volgen er meer fronten. Woensdag trekt er een zwak koufront van zuidwest naar noordoost over het land. Donderdagochtend zijn er een paar buitjes, maar die stellen vrij weinig voor. Donderdagmiddag kondigt sluierbewolking aan de zuidelijke horizon een nieuw warmtefront aan.
Vanaf vrijdag wordt het lastig en onzeker, want er vind een botsing tussen warme en koude lucht zo ongeveer boven de Benelux plaats. De frontale zone (grens tussen koude en warme lucht) zwabbert zo ongeveer precies boven de Benelux. Die botsing zorgt voor instabiele lucht.
De frontale zone is aan de warme oostzijde convectief, daar kunnen buien (met onweer) voor grote verschillen zorgen. Plaatselijk kan er veel regen vallen. Aan de koude westzijde is het front meer stratiform, dat wil zeggen dat aan die zijde langere tijd gestage regen kan vallen.
Vanaf vrijdag bereikt de warme lucht slechts de oostelijke helft van de Benelux. Warme en koude lucht botsen vanaf dan precies boven de Benelux. Zondag wordt de lucht mogelijk nog onstabieler. Na het paasweekend wordt het waarschijnlijk iets minder warm.
Vrijdag:
Vrijdag raast een actieve straalstroom boven ons hoofd. Als we dat combineren met de onstabiele lucht op het grensvlak tussen warme en koude lucht, is dit een interessante setting. Op het grensvlak tussen warme en koude lucht is er potentie om kleinschalige lagedrukgebiedjes te laten ontstaan, die vervolgens met hoog tempo noordwaarts over de Benelux trekken. Het maakt de verwachting vrij onzeker. Als er inderdaad lagedrukgebiedjes vormen, dan gaat de frontale zone ook zwabberen, zo kunnen we het ene moment aan de warme zijde zitten, en het andere moment weer aan de koude zijde.
Vergelijken we de opers van GFS en EC, dan zien we de onzekerheid meteen terug. GFS en EC verschillen flink in de groei van een kleinschalig lagedrukgebiedje. Dat kleinschalige lagedrukgebiedje zou vrijdagochtend voor windstoten van 60-75 km/u kunnen zorgen (stelt qua wind dus niet veel voor).
EC links, GFS rechts. Vrijdagochtend trekt er een neerslaggebied over. In EC blijft het daarbij, in GFS ontwikkelt het neerslaggebied zich tot lagedrukgebiedje.
Zaterdag: meest onzekere dag, kans op bescheiden stormpje
Waar we vrijdag nog aan de minder warme zijde zaten (14 graden), liggen we zaterdag wel precies op de grens tussen behoorlijk warme lucht (Wenen & München 24 graden) en koudere lucht anderzijds (Londen & Parijs 12-13 graden).
Op deze grens tussen warme en koude lucht neemt de straalstroom nog één keer flink in kracht toe (een jet streak trekt over de Benelux).
Ook op zaterdag kan er een kleinschalig lagedrukgebied ontstaan, met opnieuw potentieel windstoten van 50-75 km/u. Ik zei al eerder dat de lagedrukgebiedjes het front laten zwabberen. zo kan aan de voorzijde van dit lagedrukgebiedje de warme lucht de Benelux binnenstromen, na passage van het laag zitten we weer aan de koude zijde. Zowel GFS als EC opers laten het laagje ontstaan, maar in EC trekt hij in de vroegste ochtend al over het land (incl. regenval). Hierdoor vertoeven we zaterdag overdag misschien in de koude lucht (11-14 graden). In GFS trekt het laag met de neerslag in de late ochtend over, met als gevolg dat 's ochtends het oosten nog aan de warme kant zit. Daar kan het heel snel opwarmen naar 14 tot 19 graden. De middag lijkt ook in GFS uiteindelijk koeler te verlopen (8 tot 11 graden).
EC links, GFS rechts.
De zaterdag is nog zeer onzeker. Het lagedrukgebied zou nog circa 200 km naar het westen of oosten kunnen verschuiven. Hieronder zie je dat duidelijk terug in de spreiding van de 850 hPa temperatuur (het gele gebied heeft hoge onzekerheid). De 850 hPa temperatuur hangt af van de koers van het lagedrukgebiedje.
Zondag: rustige tussendag?
Zondag lijkt wat rustiger te verlopen, de straalstroom komt tot rust. De écht warme lucht ligt buiten bereik (Midden- en Oost-Europa krijgt een serie bijzonder warme dagen), wij krijgen iets minder warme lucht. Misschien is er wat ruimte voor de zon (GFS), maar een plaatselijke bui is ook niet uit te sluiten (EC). Het warmt zondag op naar een lenteachtige 14 tot 18 graden.
EC links, GFS rechts.
Zondagmiddag of zondagavond zouden er een paar buien met onweer vanuit het zuidoosten het land binnen kunnen komen.
Maandag: wisselvallig
Maandag lijken we dan uiteindelijk toch ten prooi te vallen aan een grootschalig lgaedrukgebied. De noordstroming die we eerder hadden is echter afgeknepen, dus het valt wel mee met de afkoeling, het wordt maandag zo'n 12 tot 16 graden. Best een schappelijke temperatuur, en daarbij zijn de nachten ook vrij zacht. Wel vallen er maandag waarschijnlijk wel een paar buien.
Maandag hebben we wel te maken met koudere bovenluchten, daardoor kunnen pittige buien ontstaan, mogelijk met een klap onweer.
Samengevat
- Vrijdag en zaterdag kunnen kleinschalige lagedrukgebiedjes voor verrassingen zorgen, maar qua windstoten valt het waarschijnlijk wel mee. Deze lagedrukgebiedjes zorgen nog voor zo'n 400 km spreiding van west naar oost, dat is een grote onzekerheid.
- Zaterdagochtend is het misschien in het oosten al vroeg warm en een beetje benauwd, maar de rest van de dag verloopt kouder (9 tot 13 graden) met af en toe wat regen.
- Zondag vrij veel bewolking in de zuidwestelijke helft, het noordoosten misschien wel meer zon. In de middag en avond mogelijk buien (eventueel met onweer). Warmste dag, 14 tot 18 graden.
- Maandag pittige buien (mogelijk met onweer), afgewisseld met af en toe wat zon. Het wordt 12 tot 16 graden.
- Alle nachten in het paasweekend zijn toch vooral vrij zacht.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Zuidelijke stroming en slepend front: voorproefje voor paasweekend
Vandaag is eigenlijk ook een voorproefje van het paasweekend, want we houden min of meer dezelfde stroming tijdens Pasen. Tijdens Pasen worden de temperatuursverschillen enkel nog wat groter.Een koufront trekt van west naar oost over het land. Het gaat eigenlijk om een traag bewegende zone met een beetje regen. Vanmiddag breekt de zon voorzichtig door in het zuidwesten.
Ook voor de Alpen is het paasweekend eigenlijk een herhaling van zetten van vandaag. Vandaag valt er veel sneeuw door Südstau, terwijl de dag in Oostenrijk begon met een föhnstorm in de bergen. Dat is ook zo'n beetje de samenvatting voor het paasweekend.
Een koufront trekt langzaam van west naar oost over het land vandaag.
Zaterdag
Zaterdag is het hele gebeuren met een kleinschalig lagedrukgebiedje wat verder naar het oosten verschoven, en het lagedrukgebiedje komt minder goed uit de verf. Wind speelt hierdoor minder een rol, maar het lijkt wel een dag te worden waarbij we enkele regengebieden niet gaan ontlopen. De timing van de neerslag verschilt nog per model.
Team neerslag om 06:00 (EC, ARPEGE)
Bij deze modellen trekt het grote neerslaggebied in de vroege ochtend van zuid naar noord over het land. Daarna wordt het vaker droog. In de middag of namiddag prikt de zon er misschien nog wat vaker doorheen.
Team neerslag om 12:00 (GFS, ICON)
De timing is nog onzeker, maar precies midden op de dag is wel de minst gunstige timing. Hierbij valt er lange tijd regen, met meeste regen in de westelijke helft. In de middag wordt het in het zuiden al droog, vervolgens wordt het richting de avond ook in het noorden droog.
Langs de oostgrens kan er een bui met onweer ontstaan (EC). Sowieso kan de hoeveelheid neerslag regionaal flink verschillen, dat komt door het slepende front.
Aan de koude kant (klimaatgemiddelde temperatuur 12-14 graden)
Langs de oostgrens kan het 's ochtends nog zo'n 14 tot 18 graden worden, dat is behoorlijk warm zo vroeg op de dag. In de rest van het land is het dan een stuk kouder met 9 tot 11 graden. 's Middags wordt de warme lucht in het oosten verdreven en is het overal 10 tot 13 graden.
Het warmste moment valt zaterdag al vroeg, rond 13:00.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Van de ene naar de andere warmte-opstoot in Europa: de zuidenwind heerst
Afgelopen zaterdag en zondag lagen we precies aan de rand van een enorme warmte-opstoot. De zuidenwind bracht extreme warmte naar Centraal- en Oost-Europa. 30 graden in Servië, ook Kroatië, Moldavië en Wenen flirtten al op 31 maart of 1 april met de 30 graden-grens (helaas geen grap). De 25 gradengrens kwam al tot in Oost-Duitsland, Polen, Litouwen en Wit-Rusland.De lijst warmterecords is lang, daar ga ik niet aan beginnen, maar deze website (https://arctic.som.ou.edu/tburg/models) laat zien dat het in een groot deel van Europa nog nooit zo warm is geweest (in de ERA database (sinds 1940)).
De meest warme lucht trok over Zuidoost- en Oost-Europa.
De route van de meest warme lucht werd gedirigeerd door de blokkade, deze ligt blokkade boven Zuidoost-Europa. Een trog met koude lucht zakte af tot in Spanje. In Spanje en Frankrijk viel regionaal veel regen. De trog zakte vrij wel zuidelijk uit, en kon daardoor behoorlijk wat saharazand meepakken.
Er komt vrijwel zeker een nieuwe extreme warmteopstoot, maar waar?
De modellen laten nu duidelijk zien dat er aanstaande vrijdag-zaterdag-zondag een nieuwe warmteopstoot zal komen. Het zou zomaar opnieuw talloze warmterecords over Europa uit kunnen storten. Het is nog wel de vraag in hoeverre de warmte ook naar Nederland gaat komen.
Bij de paaswarmte lag Nederland aan het randje, zodoende kon alleen het oosten er een graantje van meepikken (18,5 graden in Oost-Nederland). West-Nederland was zaterdag vrij fris (8 tot 10 graden). Komende zaterdag verwacht ik dat het opnieuw een vrij onzekere situatie gaat worden, Nederland komt opnieuw dichtbij het front met koudere lucht te liggen.
Door de langzame westwaartse beweging van blokkade komt de warmte-uitbraak komende zaterdag waarschijnlijk wel nét iets westelijker vergeleken met afgelopen weekend.
- Opnieuw een warmte-opstoot met uitzonderlijk warme lucht
- De blokkade beweegt langzaam westwaarts, daarme komen wij langzaam aan de (nog) warmere kant
- Zaterdag meest waarschijnlijke dag voor hoogste temperatuur, >20 graden waarschijnlijk
Komend weekend ligt de blokkade een heel stuk westelijker, de warmste lucht lijkt dan vol over Frankrijk, Duitsland en de Benelux te trekken. Met de blokkade dichterbij zou de warme lucht misschien later nogmaals terug kunnen keren. De trog zakt iets minder ver zuidelijk uit, daardoor is de lucht "iets" minder extreem warm en is de kans op saharazand echt een heel stuk kleiner.
Do I need to say more? De warmte-opstoot is duidelijk te zien.
Het kan ruim 20 graden worden. In het zuidoosten is er zelfs een kleine kans op 25 graden. De warmste dag lijkt de zaterdag te worden, daarna zouden temperaturen van 15-20 graden nog wel terug kunnen keren.
GFS met in Nederland temperaturen van 22 tot 25 graden. Het front met koudere lucht ligt wel héél dichtbij, praktisch voor de Zeeuwse kust, dus dat is een groot gevaar. Een kleine verschuiving naar het oosten kan het ineens minder warm maken (12 tot 17 graden).
ECMWF heeft het "gevaarlijke" koufront ook in onze buurt. Vooral voor de westelijke helft van de Benelux is dat nog iets om rekening mee te houden. Er is potentie voor temperaturen van 22 tot 26 graden.
Het AIFS model (AI model van ECMWF) biedt wat meer zekerheid, met het koufront nog een stapje verder van ons vandaan. Hiermee hebben we een kleine marge en is de warme dag wat veiliger voor verschuivingen. Met 23 tot 26 graden is dit model het meest warm.
Statistieken voor 6 april
- Koudste 6 april middagtemperatuur: 4,9 graden in 1911
- Koudste 6 april nachttemperatuur: -4,7 graden in 1911
- Normale maximumtemperatuur: 13,1 graden
- Normale minimumtemperatuur: 3,6 graden
- Warmste 6 april ooit gemeten: 23,0 graden in 2020
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Extreme warmte en storm in Groot-Brittannië
Een nieuwe golf extreme warmte zweepte over West- en Centraal-Europa. Zo werd het in Zuidwest-Frankrijk begin april al 33,9 graden, Zuidwest-Duitsland noteerde 30,1 graden, een recordvroege tropische dag.This is madness.
— Nahel Belgherze (@WxNB_) April 7, 2024
Yesterday’s low temperature of +22.5°C (+72.5°F) in Biarritz was the highest minimum temperature ever recorded in France 🇫🇷 for the month of April. In fact, +22.5°C was one of the highest minimum temperatures ever measured at this station (for any month). pic.twitter.com/U4sdzBo8Rz
De extreme warmte is in West-Europa al door lagedrukgebied en storm Kathleen verdreven. Het is momenteel nog erg warm in Centraal-Europa.
Kathleen is een serieuze storm voor Schotland, en heeft daarom van de Britse weerdienst de naam 'Kathleen' gekregen. Langs de Schotse kust en in de hooglanden zijn vandaag windstoten bereikt van 130 tot ruim 160 km/u. De hoogste windstoot (165 km/u) werd gemeten vlakbij Fort William. Er staat, zeker hoger in de bergen, al urenlang een zeer zware storm.
🇬🇧 [ UK ] #StormKathleen
— Alexandre (@alex_le_bars) April 6, 2024
Porthleven, Cornouailles
(06/04/24 📹 Patrick Aston)pic.twitter.com/A5RzlfGu2p
Eerder W. in t Erland (Winterland)
Morgen onstuimige dag met pittig koufront
Een glazen koufront afgelopen nachtGisteren was het wederom een bijzonder warme aprildag. We braken talloze dagrecords voor de minimum en daggemiddelde temperatuur, enkel in 2007 lag de maximumtemperatuur nog iets hoger. De warme aprildag paste in het rijtje van de warme april 2024, de eerste helft van deze maand wordt zéér waarschijnlijk de warmste eerste aprilhelft sinds de metingen begonnen.
De alerte weerliefhebber was het misschien al opgevallen, maar vandaag is het 5 tot 10 graden kouder dan gisteren. De afgelopen nacht passeerde er namelijk een glazen koufront. Het koelde flink af, en enkel in het noordoosten viel wat regen uit het koufront. Vandaag ligt het koufront ten zuiden van ons, het is duidelijk te herkennen aan de temperaturen.
De reden dat er amper neerslag viel op dit koufront, is te danken aan de hogedruk. De luchtdruk bleef hoog, en direct achter het koufront lag weer een rug van hogedruk die ons vandaag weer een best mooie dag bracht. De wind draaide wel van zuidwest naar noordwest, en bracht veel normalere temperaturen, maar de atmosfeer bleef stabiel (en dus geen buien).
Ten zuiden van het glazen koufront is het nog zeer warm. De temperatuur ligt 8 tot 20 graden boven het klimaatgemiddelde (!). Zo is het vandaag (halverwege april) in Oostenrijk weer plaatselijk tropisch warm.
Snelle weersverslechtering
De stabiele omstandigheden zijn echter van korte duur. De straalstroom neemt een flinke zuidwaartse duik en vanuit IJsland wordt zo een lagedrukgebied op ons afgevuurt. Het lagedrukgebied diept snel uit en koerst af op Denemarken. Het bijbehorende windveld en pittige koufront krijgen wij morgenmiddag voor onze kiezen.
Het koufront en occlusiefront liggen momenteel bij IJsland en zijn duidelijk te herkennen. Ook de bewolking op het glazen koufront boven Centraal-Europa is herkenbaar, maar neerslag valt er daar amper uit.
Pittig koufront: onweer, zware windstoten, natte sneeuw
Het lagedrukgebied zet alles in West-Europa weer op scherp, het glazen koufront activeert weer. Bij ons trekt maandagmiddag een pittig koufront over, gevolgd door enkele troggen met talrijke buien. In de nacht naar dinsdag trekt er nog een occlusie over.
Morgen 14:00. Het koufront trekt van west naar oost over het land.
1. Neerslag
De neerslag verdient samen met windstoten de meeste aandacht. 's Ochtends begint het aan de kust te regenen, zo tegen lunchtijd gaat het ook elders in het land licht regenen. In het begin van de middag komt het koufront langs. Dit zou weer zo'n geval kunnen worden waarbij het koufront mooi op de buienradar te zien is. Het gaat dan ineens kort even hard regenen (in combinatie met windstoten). Door de combinatie windstoten en forse regenval kan het zicht ook tijdelijk afnemen. Er kan door alleen het koufront al 2 tot 10 mm regen vallen.
Achter het koufront stroomt polaire lucht het land binnen. Het wordt vaker droog, en dankzij opklaringen kan de zon af en toe schijnen. De opklaringen duren echter niet lang, al snel komen er polaire buien vanuit het westen.
In de nacht naar dinsdag trekt het occlusiefront over het land. Dan kan er opnieuw tot 10 mm aan regen vallen. Ook dinsdag vallen er regelmatig buien. De totale regensom van maandag & dinsdag kan 5 tot 20 mm bedragen, plaatselijk is zelfs 30 mm regen mogelijk.
Twee modelberekeningen. Harmonie boven en Icon-D2 onderen. Tijd: maandagmiddag 15:00.
2. Windstoten
Waar we maandagochtend starten met een matige wind (2 bft) uit het zuidwesten, neemt de wind in de loop van de dag flink toe. Op het moment dat het koufront net overtrekt, staat er een vrij krachtige wind (5 bft) die naar het westen draait. Aan de kust kan de wind tijdelijk toenemen tot 7-8 bft.
De gemiddelde wind is echter niet de reden dat de wind een gevaar kan vormen. Het gaat om de windstoten op het koufront. Bij de passage van het koufront komen er zware windstoten voor, die met de bomen nét in het blad een iets groter risico vormen. In het kustgebied komen op grote schaal windstoten van 90 - 110 km/u voor. Bij uitzondering dringen deze zware windstoten door tot in het binnenland, in het binnenland dus ook plaatselijk 90-100 km/u windstoten.
Bij de polaire buien die ná het koufront volgen zouden ook windstoten plaatselijk tot bijna 100 km/u voor kunnen komen.
Bij Icon-D2 komen er in het binnenland op de meeste plaatsen slechts windstoten van 60 - 80 km/u voor. Maar, lokaal zien we opnieuw potentie voor windstoten van windstoten van circa 100 km/u, zoals in dit model rond Tilburg te zien is.
Bij Arome, een model dat vaak wat beter scoort bij buiige weertypes, komt zelfs in het binnenland op grote schaal tot windstoten van 90 - 100 km/u. Zeer plaatselijk komt Arome met windstoten tot 120 km/u.
3. Onweer
Bij het koufront, dat overigens snel overtrekt, kan er ook wat onweer voorkomen. Er is niet veel CAPE, maar de instabiliteit door windschering zorgt ervoor dat die CAPE wel potentieel optimaal benut kan worden. Het gaat om een pril lente-onweer dat van vrij korte duur zijn zijn.
Bij de polaire buien achter het koufront kan door koude bovenluchten ook een klap onweer voorkomen.
4. Natte sneeuw
In de nacht naar dinsdag kan de temperatuur in het binnenland bij herhaaldelijke buien plaatselijk dalen naar zo'n 3 graden. Zodoende is er plaatselijk winterse neerslag mogelijk, zoals korrelhagel op grotere schaal, en natte sneeuw op kleine schaal. Gezien de nachtelijke buien zal zeer plaatselijke natte sneeuw grotendeels ongemerkt voorbij gaan. Ik verwacht wél enkele waarnemingen van korrelhagel.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
KNMI guidance, code geel voor windstoten
Guidance KNMI, aangepast door Thijs.Synoptische situatie:
Een inactief koufront is afgelopen nacht het land gepasseerd en blijft vandaag ten zuiden van de Benelux slepen, waarbij er een golftop vanavond en de nacht naar maandag over het zuidoosten trekt. Tevens bouwt vanuit een Atlantisch hoog zich een ZW-NO georiënteerde rug van hoge druk op boven ons land. Een CAD ligt actueel ten zuiden van IJsland, verplaatst zich zuidoostwaarts en bereikt in de loop van maandag de Duitse Bocht. De CAD wordt voorafgegaan door een zwak occlusiefront. Het koufront passeert maandagmiddag en is zeer actief (aangeslagen door de linkeruitgang van een jet en tevens door een hoogtetrog) met stevige buien met onweer, korrelhagel en vooral zware windstoten. De hoogtetrog achter het koufront volgt maandagavond.
Modelbeoordeling:
Windstoten
Synoptisch zijn de modellen consistent. Het belangrijkste deze periode zijn de windstoten die verwacht worden op het koufront van de CAD. Dit koufront wordt aangeslagen door de linkeruitgang van een jet, die niet geheel haaks op het front staat. Op ongeveer 900 meter hoogte staat er vooral boven het zuidoosten veel wind (50-55 kn, 100 km/u) die door uitwisseling de grond zou kunnen bereiken. Harmonie berekent op het koufront op uitgebreide schaal windstoten van 75-90 km/u, aan de kust en enkele plaatsen 100-110 km/u en is hier vrij consistent in. Gezien de convectieve modus is een squall line met LEWP structuren een reële optie. De neerslagpatronen van Harmonie laten dit ook zien. We gaan voor code oranje uit van het zomercriterium (bomen zitten al volop in blad) en van windstoten in een windveld, dus 100 km/u voor zowel kust als land. KEPS geeft voor 100 km/u aan de (zuid)westkust 40-60% kans, landinwaarts een zeer kleine kans. Nou zit Harmonie vaak hoog met zijn windstoten, maar het is niet uitgesloten. Een ander aandachtspunt is dat de wind op het koufront er plotseling inkomt, in de oostelijk helft van het land tijdens de maandagavondspits. Ook op de buien nabij de hoogtetrog een duidelijk signaal voor zware windstoten (75-90 km/u), maar dieper landinwaarts blijft hier weinig van over.
Temperatuur:
Vandaag in het zuidoosten nog maxima van 16°C. Maandag voor het koufront uit in het oosten nog 12°C, erachter beduidend kouder. Buiten buien om rond 9°C, tijdens een stevige bui met korrelhagel kortdurend dalend naar slechts 3-4°C.
Wind:
In de loop van maandag van het westen uit vooral boven de Noordzee 6-7 Bft. Boven land op het koufront windstoten van 75-90 km/u, langs de kust mogelijk meer, zie ook modelbeoordeling. Op buien nabij de hoogtetrog op zee en in de kustgebieden vergelijkbare waarden, maar verder landinwaarts neemt de kans hierop snel af.
Bewolking:
Op het koufront geclusterde (mogelijk georganiseerd als een squall) Cb's met toppen rond 7 km/-40C. Nabij de hoogtetrog maandagavond vooral in de noordelijke helft geïsoleerde en geclusterde buien met toppen tot ruim 7 km/-42C. Kortom, opnieuw met onweer en korrelhagel.
Neerslag:
Occlusiefront
De occlusie bereikt maandagochtend de westkust en activeert vervolgens op nadering van het koufront, die snel op de occlusie inloopt. Nabij de occlusie vooral in het noorden lichte tot matige regen en enkele ingebedde Cb's.
Koufront
Op het koufront niet veel CAPE (400-700 J/kg), maar wel veel effectieve schering: 30-35 kn. Dit betekent een goede organisatie met sowieso multicel, een squall met LEWP-achtige trekken is zeker niet uitgesloten (zie modelbeoordeling).
Polaire buien hoogtetrog
Nabij de hoogtetrog vergelijkbare CAPE, maar duidelijk minder schering. In het zuiden dan voornamelijk singlecel en in het noorden een mix van single- en multicel.
Verder op het koufront en op hoogtetrog bij buien kans op onweer, korrelhagel en in een hele stevige bui wellicht nog een vlok natte sneeuw. In totaal valt er maandag ongeveer 10-20 mm, zeer plaatselijk mogelijk enkele mm meer.
Eerder W. in t Erland (Winterland)
