Gladheid: Zware condensatie.

WeerOnline bewaakt een groot deel van de Nederlandse wegen om gladheid te voorkomen. In een aantal artikelen vertelt WeerOnline meer over de bestrijding van gladheid en de daarbij behorende strooiadviezen. In dit eerste artikel: "Zware condensatie".

Tijdens condensatie op het wegdek vindt er vochttoevoer naar het wegdek plaats. Condensatie op het wegdek komt op gang wanneer de wegdektemperatuur zich onder het dauwpunt bevindt. Bij zware condensatie is het verschil tussen de wegdektemperatuur en de dauwpuntstemperatuur dusdanig groot en/of langdurig dat er een grote hoeveelheid vocht of ijskristallen (rijp) op de weg neerslaat. Er vormt zich een nieuwe rijplaag op de weg over het zout. Het zout wordt bij het smelten van deze rijp sterk verdund.
Hierdoor kan gladheid ontstaan in de ochtend terwijl er 's avonds nog (preventief) gestrooid is. Zware condensatie vraagt dus een extra strooiactie in de ochtend.

Er zijn twee criteria om zware condensatie vast te stellen:
1) De wegdektemperatuur bevindt zich twee graden onder de dauwpuntstemperatuur.
2) De wegdektemperatuur bevindt zich langdurig onder de dauwpuntstemperatuur. Hiervoor wordt door WeerOnline de zes-punten-norm gebruikt. Indien het verschil tussen de wegdektemperatuur en de dauwpuntstemperatuur één graad bedraagt gedurende zes uren is er sprake van zware condensatie.


_{Figuur 1: Zware condensatie in Noordwijk op 18 december 2007.}

Zware condensatie zal in het algemeen onder de volgende omstandigheden optreden:
- Tijdens een heldere nacht met weinig wind.
- Na een koude periode met lage wegdektemperaturen en een lage ondergrond temperatuur (vorst in de grond).
- Bij aanvoer van relatief "warme" en vochtige lucht

Zware condensatie komt elk jaar wel een aantal keren voor op de stalen bruggen in Nederland. Soms ook op viaducten. Op wegen komt zware condensatie niet zo vaak voor en is zelfs uitzonderlijk.

Er is nog een belangrijke factor die bepaald of het (opnieuw) glad wordt door zware condensatie. Namelijk de hoeveelheid verkeer op de weg. Indien er weinig verkeer is op de weg ('s nachts en in het weekend!) kan zich een nieuwe rijplaag vormen bovenop het zout dat op de weg ligt. Gestrooide wegen kunnen hierdoor toch glad worden. Daarom is het zaak om met name in het weekend extra alert te zijn op zware condensatie. Er is op zaterdag- en zondagochtend aanzienlijk minder verkeer op de weg dan op een doordeweekse dag. Daarnaast is natuurlijk de verkeersintensiteit van de weg zelf een belangrijke factor. Buitenwegen hebben een lager verkeersaanbod dan bijvoorbeeld snelwegen en zijn daarom ook weer gevoeliger voor gladheid door zware condensatie.

Indien er voldoende verkeer op de weg is zullen de ijskristallen door het verkeer worden vastgereden op de weg en door het zout smelten. Zware condensatie leidt dan doorgaans bij voldoende zout op de weg niet direct tot gladheid.


_{Figuur 2: Zware condensatie op een viaduct bij Heerde aan de A50. Waar het verkeer rijdt is de weg zwart en is het niet glad. Aan de randen en op het fietspad een dikke laag rijp op de weg.}

Bij het optreden van zware condensatie zullen de wegen in de praktijk reeds in een eerder stadium preventief gestrooid zijn. De geleidbaarheid (Gw) van de sensoren in het wegdek zullen bij zware condensatie dan ook hoge waarden laten zien. Toch kan het bij zware condensatie opnieuw glad worden ook al is de geleidbaarheid hoog (> 250 ?S).

Het WeerOnline strooiadvies:
1 - Indien er sprake is van zware condensatie (zie criteria) opnieuw strooiactie opstarten ongeacht een hoge geleidbaarheid.
2 - In de praktijk kan zware condensatie het best bestreden worden tussen 04.00 en 06.00 uur.
3 - Er is extra alertheid geboden op zaterdag- en zondagochtend.

De website voor de gladheidsbestrijding: GMS2plus.nl

_{©Weeronline}