Zomers winter wonderland
Zomers winter wonderland
De afgelopen dagen was het meerdere keren in het nieuws. Sneeuwval in de Alpen en lawines die resulteerden in doden, gewonden en vermisten. Maar is zomerse sneeuwval in de Alpen wel zo uniek, of is het simpelweg komkommertijd…?
Begin deze maand kregen twee Nederlandse bergbeklimmers op de K2 met onder andere een lawine te maken. Zelf overleefden ze het natuurgeweld, maar een aantal andere leden van hun team niet.
Een andere drama deed zich voor op 15 augustus. Twee bergbeklimmers, waaronder één Nederlander, werden tijdens hun tocht naar de 4.554 meter hoge Capanna Margherita refuge overvallen door een sneeuwstorm. De temperatuur daalde in deze storm tot -15 graden, waardoor de beide mannen doodvroren.
Het is 21 juni 2004, het begin van de astronomische zomer. Voor mijn studie zit ik in de Zwitserse Alpen. De dag ervoor zijn wij aangekomen in Diavolezza. Daar logeren we in een berghotel op 3.500 meter hoogte. Op de dag van aankomst ligt er een centimeter of 5 (oude) sneeuw en het is net begonnen met sneeuwen. De dag erna hebben we een excursie naar een wat lager gelegen gebieden. Na terugkomst in het hotel kunnen we aan de bankjes zien dat er ongeveer 20 centimeter sneeuw is gevallen. We zijn verbaasd, maar is deze verbazing wel terecht?
Eeuwige sneeuw
Het ‘nulgradenniveau’ van de wolken in de Alpen lag de afgelopen dagen op ongeveer 2.000 meter hoogte. Dit heeft tot gevolg dat de neerslag die uit de wolken komt op die hoogte in de vorm van sneeuw is. Dit niveau is wat aan de lage kant, maar komt wel vaker voor in de zomer. Sterker nog, het heeft in de zomer weleens lager gelegen.
De hoogte (in meters) waarop er volgens de berekeningen van het ECMWF-model zeker sneeuw zal liggen.
Al met al zou je op basis hiervan kunnen stellen dat sneeuwval in de Alpen in de zomer niet uniek is. Maar er is nog iets anders. Eeuwige sneeuw: plaatsen waar altijd sneeuw ligt en de sneeuw niet smelt. Ook dat komt in de Alpen voor en wel op een hoogte van boven 3.200 meter. De hoogste bergtop in de Alpen, de Mont Blanc, ligt op iets meer dan 4.800 meter. Verder zijn er 128 toppen hoger dan 4.000 meter. Ook dit maakt zomerse sneeuw in de Alpen dus niet zo uniek als de nieuwsberichten doen vermoeden.
Lawines
Lawines zijn onlosmakelijk verbonden met het sneeuwrijke gebieden. Tijdens mijn studiereis in de Alpen maakten wij een tocht over een gletsjer. Ook daar hebben wij, weliswaar op grote afstand, een aantal lawines gezien. Vrijwel dagelijks komt dit natuurgeweld dus voor.
Een sneeuwlawine.
Het ontstaan van lawines is een complex samenspel van factoren. Bij verse sneeuw is het risico het grootst. De losse sneeuw komt makkelijk in beweging. Soms zijn de trillingen van een klein geluid al voldoende om de losliggende sneeuw te laten rollen. Een andere belangrijke factor is de helling. Hoe steiler de helling, hoe groter het risico.
De sneeuw na een lawine.
Preventie
Het mag duidelijk zijn dat in sneeuwrijke gebieden maatregelen getroffen moeten worden tegen dit natuurgeweld. Er zijn zelfs organisaties die zich bezig houden met preventie. Zo wordt in kaart gebracht waar en wanneer de kans op lawines het grootst is, waardoor overheden gepaste maatregelen kunnen nemen.
Een aantal van deze maatregelen kan je duidelijk terugvinden in de Alpen. De meest bekende is misschien wel het lawinehek. Deze zijn soms wel 3 meter hoog. Vooral rondom steile berghellingen staan diverse rijen van deze hekken naast elkaar. Ze zijn bedoeld om de sneeuw vast te houden, waardoor het sneeuwdek stabieler wordt.
Het voorkomen van schade
Ook voor huizen kunnen lawines een reëel gevaar vormen. Sterker nog, een zware lawine kan een huis compleet van de aardbodem doen verdwijnen. Sommige mensen hebben hier bij het bouwen van een huis rekening mee kunnen houden. Zij bouwden hun huis zo, dat het dak op hetzelfde niveau lag als de berghelling. Hierdoor gaat een eventuele lawine over hun huis heen, zonder dag hun huis verpletterd wordt door het sneeuwgeweld.
Voor het verkeer zijn lawines misschien wel het meest gevaarlijk. Ook hiervoor zijn diverse maatregelen getroffen. Tegenwoordig heeft het verkeer de mogelijkheid om een berg te passeren via een tunnel, waardoor haarspeldbochten en steile hellingen vermeden kunnen worden. Voor wegen die dan toch nog langs een steile helling lopen zijn galerijen aangelegd, waar het verkeer veilig onder door kan gaan.
Een galerij waar het verkeer onder door kan is een andere oplossing. Het heeft in ieder geval voorkomen dat de weg, door de zichtbare restanten van de lawine, gedurende lange tijd geblokkerd zou zijn geweest. Foto: Wouter de Baar.
Deze tunnel in de Alpen voorkomt een hoop elende voor het verkeer. Foto: Wouter de Baar.
Uniek?
Als we alles bij elkaar optellen is sneeuwval in de Alpen in de zomer dus eigenlijk helemaal niet uniek. Sterker nog, er zijn flink wat gebieden waar het het hele jaar door wit blijft! Lawines zijn, ook in de zomermaanden, aan de orde van de dag en vormen een reëel gevaar. De meeste lawines komen voor in onbewoond gebied. Toch is het moeilijk om een lawine te voorspellen en dat is dan ook de reden dat bergbeklimmers erdoor verrast kunnen worden, waardoor reddingswerkers te maken krijgen met vermisten, doden en gewonden.
Bronnen: Meteo Consult, Wikipedia, nu.nl, berggeit.nl.
De afgelopen dagen was het meerdere keren in het nieuws. Sneeuwval in de Alpen en lawines die resulteerden in doden, gewonden en vermisten. Maar is zomerse sneeuwval in de Alpen wel zo uniek, of is het simpelweg komkommertijd…?
Begin deze maand kregen twee Nederlandse bergbeklimmers op de K2 met onder andere een lawine te maken. Zelf overleefden ze het natuurgeweld, maar een aantal andere leden van hun team niet.
Een andere drama deed zich voor op 15 augustus. Twee bergbeklimmers, waaronder één Nederlander, werden tijdens hun tocht naar de 4.554 meter hoge Capanna Margherita refuge overvallen door een sneeuwstorm. De temperatuur daalde in deze storm tot -15 graden, waardoor de beide mannen doodvroren.
Het is 21 juni 2004, het begin van de astronomische zomer. Voor mijn studie zit ik in de Zwitserse Alpen. De dag ervoor zijn wij aangekomen in Diavolezza. Daar logeren we in een berghotel op 3.500 meter hoogte. Op de dag van aankomst ligt er een centimeter of 5 (oude) sneeuw en het is net begonnen met sneeuwen. De dag erna hebben we een excursie naar een wat lager gelegen gebieden. Na terugkomst in het hotel kunnen we aan de bankjes zien dat er ongeveer 20 centimeter sneeuw is gevallen. We zijn verbaasd, maar is deze verbazing wel terecht?
Eeuwige sneeuw
Het ‘nulgradenniveau’ van de wolken in de Alpen lag de afgelopen dagen op ongeveer 2.000 meter hoogte. Dit heeft tot gevolg dat de neerslag die uit de wolken komt op die hoogte in de vorm van sneeuw is. Dit niveau is wat aan de lage kant, maar komt wel vaker voor in de zomer. Sterker nog, het heeft in de zomer weleens lager gelegen.
De hoogte (in meters) waarop er volgens de berekeningen van het ECMWF-model zeker sneeuw zal liggen.
Al met al zou je op basis hiervan kunnen stellen dat sneeuwval in de Alpen in de zomer niet uniek is. Maar er is nog iets anders. Eeuwige sneeuw: plaatsen waar altijd sneeuw ligt en de sneeuw niet smelt. Ook dat komt in de Alpen voor en wel op een hoogte van boven 3.200 meter. De hoogste bergtop in de Alpen, de Mont Blanc, ligt op iets meer dan 4.800 meter. Verder zijn er 128 toppen hoger dan 4.000 meter. Ook dit maakt zomerse sneeuw in de Alpen dus niet zo uniek als de nieuwsberichten doen vermoeden.
Lawines
Lawines zijn onlosmakelijk verbonden met het sneeuwrijke gebieden. Tijdens mijn studiereis in de Alpen maakten wij een tocht over een gletsjer. Ook daar hebben wij, weliswaar op grote afstand, een aantal lawines gezien. Vrijwel dagelijks komt dit natuurgeweld dus voor.
Een sneeuwlawine.
Het ontstaan van lawines is een complex samenspel van factoren. Bij verse sneeuw is het risico het grootst. De losse sneeuw komt makkelijk in beweging. Soms zijn de trillingen van een klein geluid al voldoende om de losliggende sneeuw te laten rollen. Een andere belangrijke factor is de helling. Hoe steiler de helling, hoe groter het risico.
De sneeuw na een lawine.
Preventie
Het mag duidelijk zijn dat in sneeuwrijke gebieden maatregelen getroffen moeten worden tegen dit natuurgeweld. Er zijn zelfs organisaties die zich bezig houden met preventie. Zo wordt in kaart gebracht waar en wanneer de kans op lawines het grootst is, waardoor overheden gepaste maatregelen kunnen nemen.
Een aantal van deze maatregelen kan je duidelijk terugvinden in de Alpen. De meest bekende is misschien wel het lawinehek. Deze zijn soms wel 3 meter hoog. Vooral rondom steile berghellingen staan diverse rijen van deze hekken naast elkaar. Ze zijn bedoeld om de sneeuw vast te houden, waardoor het sneeuwdek stabieler wordt.
Het voorkomen van schade
Ook voor huizen kunnen lawines een reëel gevaar vormen. Sterker nog, een zware lawine kan een huis compleet van de aardbodem doen verdwijnen. Sommige mensen hebben hier bij het bouwen van een huis rekening mee kunnen houden. Zij bouwden hun huis zo, dat het dak op hetzelfde niveau lag als de berghelling. Hierdoor gaat een eventuele lawine over hun huis heen, zonder dag hun huis verpletterd wordt door het sneeuwgeweld.
Voor het verkeer zijn lawines misschien wel het meest gevaarlijk. Ook hiervoor zijn diverse maatregelen getroffen. Tegenwoordig heeft het verkeer de mogelijkheid om een berg te passeren via een tunnel, waardoor haarspeldbochten en steile hellingen vermeden kunnen worden. Voor wegen die dan toch nog langs een steile helling lopen zijn galerijen aangelegd, waar het verkeer veilig onder door kan gaan.
Een galerij waar het verkeer onder door kan is een andere oplossing. Het heeft in ieder geval voorkomen dat de weg, door de zichtbare restanten van de lawine, gedurende lange tijd geblokkerd zou zijn geweest. Foto: Wouter de Baar.
Deze tunnel in de Alpen voorkomt een hoop elende voor het verkeer. Foto: Wouter de Baar.
Uniek?
Als we alles bij elkaar optellen is sneeuwval in de Alpen in de zomer dus eigenlijk helemaal niet uniek. Sterker nog, er zijn flink wat gebieden waar het het hele jaar door wit blijft! Lawines zijn, ook in de zomermaanden, aan de orde van de dag en vormen een reëel gevaar. De meeste lawines komen voor in onbewoond gebied. Toch is het moeilijk om een lawine te voorspellen en dat is dan ook de reden dat bergbeklimmers erdoor verrast kunnen worden, waardoor reddingswerkers te maken krijgen met vermisten, doden en gewonden.
Bronnen: Meteo Consult, Wikipedia, nu.nl, berggeit.nl.
