Noordpool voor het eerst omvaarbaar
Noordpool voor het eerst omvaarbaar
Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid is het mogelijk om met een schip helemaal rond de Noordpool te varen. Er is zoveel ijs gesmolten boven en rond de Noordelijke IJszee dat de noordoostelijke en de noordwestelijke doorvaart voor het eerst in zeker 125.000 jaar allebei tegelijk bevaarbaar zijn.
Dit meldt de Britse kwaliteitskrant The Independent on Sunday zondag op gezag van recente satellietbeelden die door wetenschappers zijn geanalyseerd.
IJstong
De noordwestpassage van de Atlantische Oceaan langs Groenland en tussen Canadese eilanden door naar de Stille Oceaan is sinds afgelopen weekeind open. Enkele dagen later viel de laatste ijstong uit elkaar die de noordoostpassage van Finland langs Rusland en Siberië naar de Stille Oceaan blokkeerde.
Historische gebeurtenis
Volgens prof. Mark Serreze, een drijfijsdeskundige van het Amerikaanse Nationale Sneeuw en IJs Data Centrum (NSIDC), is er sprake van een "historische gebeurtenis". Door de opwarming van de aarde is de ijskap van de Noordpool mogelijk in een "dodelijke spiraal" terechtgekomen, aldus de wetenschapper. In 2005 ging de noordoostelijke doorvaart open, terwijl de noordwestelijke in de greep van het ijs bleef. Vorig jaar was het juist omgekeerd.
Zeeweg
De traditionele zeeweg van Europa naar het Verre Oosten via het zuidelijk halfrond - langs Kaap Hoorn of de Kaap de Goede Hoop - is vrij lang. Al eeuwen dromen zeevaarders van een kortere route. Een Engelse expeditie in 1553 om een noordoostelijke doorvaart te vinden, leidde tot een ramp. Twee van de drie schepen vroren vast bij Lapland en alle opvarenden kwamen om het leven.
Overwintering
Ook Nederlandse expedities mislukten. Ontdekkingsreiziger Willem Barentsz vond na de beroemde overwintering op Nova Zembla de dood. Een ijsbreker van de Sovjet-Unie maakte de tocht in 1932 voor het eerst.
Ook op de noordwestelijke doorvaart hebben zeelieden hun tanden stukgebeten. Tal van ontdekkingsreizigers lieten er sinds eind 15e eeuw hun leven. De Noor Roald Amundsen slaagde er begin 20e eeuw voor het eerst in de noordwestelijke doorvaart in haar geheel te volbrengen, in etappes uitgesmeerd over drie zomers.
©Nu.nl
Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid is het mogelijk om met een schip helemaal rond de Noordpool te varen. Er is zoveel ijs gesmolten boven en rond de Noordelijke IJszee dat de noordoostelijke en de noordwestelijke doorvaart voor het eerst in zeker 125.000 jaar allebei tegelijk bevaarbaar zijn.
Dit meldt de Britse kwaliteitskrant The Independent on Sunday zondag op gezag van recente satellietbeelden die door wetenschappers zijn geanalyseerd.
IJstong
De noordwestpassage van de Atlantische Oceaan langs Groenland en tussen Canadese eilanden door naar de Stille Oceaan is sinds afgelopen weekeind open. Enkele dagen later viel de laatste ijstong uit elkaar die de noordoostpassage van Finland langs Rusland en Siberië naar de Stille Oceaan blokkeerde.
Historische gebeurtenis
Volgens prof. Mark Serreze, een drijfijsdeskundige van het Amerikaanse Nationale Sneeuw en IJs Data Centrum (NSIDC), is er sprake van een "historische gebeurtenis". Door de opwarming van de aarde is de ijskap van de Noordpool mogelijk in een "dodelijke spiraal" terechtgekomen, aldus de wetenschapper. In 2005 ging de noordoostelijke doorvaart open, terwijl de noordwestelijke in de greep van het ijs bleef. Vorig jaar was het juist omgekeerd.
Zeeweg
De traditionele zeeweg van Europa naar het Verre Oosten via het zuidelijk halfrond - langs Kaap Hoorn of de Kaap de Goede Hoop - is vrij lang. Al eeuwen dromen zeevaarders van een kortere route. Een Engelse expeditie in 1553 om een noordoostelijke doorvaart te vinden, leidde tot een ramp. Twee van de drie schepen vroren vast bij Lapland en alle opvarenden kwamen om het leven.
Overwintering
Ook Nederlandse expedities mislukten. Ontdekkingsreiziger Willem Barentsz vond na de beroemde overwintering op Nova Zembla de dood. Een ijsbreker van de Sovjet-Unie maakte de tocht in 1932 voor het eerst.
Ook op de noordwestelijke doorvaart hebben zeelieden hun tanden stukgebeten. Tal van ontdekkingsreizigers lieten er sinds eind 15e eeuw hun leven. De Noor Roald Amundsen slaagde er begin 20e eeuw voor het eerst in de noordwestelijke doorvaart in haar geheel te volbrengen, in etappes uitgesmeerd over drie zomers.
©Nu.nl
Wat is waar over de Noordpool?
Een Britse krant meldde zondag dat er zoveel ijs gesmolten was boven en rondom de Noordelijke IJszee, dat voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid mogelijk is om met een schip helemaal rond de Noordpool te varen. De noordoostelijke en de noordwestelijke doorvaart zouden voor het eerst in zeker 125.000 jaar allebei tegelijk bevaarbaar zijn. Maar er zijn ook behoorlijk wat onderzoekers die dat tegenspreken. Wat is nou precies waar?
IJsbreker vaart voor het eerst rondom de Noordpool.
Een aantal dagen geleden viel de laatste ijstong uit elkaar die de noordoostpassage van Finland naar de Stille Oceaan blokkeerde. En net daarvoor opende zich de noordwestpassage van de Atlantische Oceaan langs Groenland naar de Stille Oceaan. Beide passages zijn nu dus vrij doorvaarbaar en dat is volgens veel wetenschappers uniek. In 2005 opende de noordoostelijke doorvaart zich al eens, maar hield een dik pak ijs de noordwestelijke passage nog dicht. Vorig jaar gebeurde juist het omgekeerde, de noordwestelijke passage brak open, maar de noordoostelijke bleef potdicht.
Toch zouden beide routes ook in de zeventiende eeuw al eens tegelijk open hebben gelegen, maar dat is nooit helemaal zeker geweest. Het echte onderzoek op en naar de Noordpool begon pas laat in de 18e eeuw. Eerdere expedities liepen vrijwel allemaal uit op een ramp. Schepen vroren vast, waarbij de opvarenden om het leven kwamen. Zo ook de beroemde Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz.
Onderzoek
In de jaren negentig had het zomerijs op het einde van de Arctische zomer nog een omvang van 8 miljoen vierkante kilometer. Sindsdien neem de ijsmassa in de zomer steeds verder af. Volgens berekeningen van de klimaatwetenschapper Lars Kaleschke en op basis van dagelijkse satellietmetingen en observaties van de ijsbreker Polarstern is er nu nog ongeveer 6,1 vierkante kilometer van het water op de Noordpool met ijs bedekt. Op hetzelfde tijdstip vorig jaar was dat ongeveer 5,8 miljoen vierkante kilometer.
Kaart van de Noordpool.
Uit onderzoek van het National Snow en Ice Data Center blijkt wel dat de ijssmelt op de Noordpool dit jaar een stuk sneller gaat dan de afgelopen jaren. Alleen vorig jaar, in 2007, smolt er in totaal meer ijs. Met de metingen tot nu toe staat het jaar 2008 op de tweede plaats van recordjaren. Het smeltseizoen duurt echter nog tot eind september, dus de exacte hoeveelheid gesmolten zeeijs kan pas rond die tijd vastgesteld worden. Wel is er al duidelijk dat er in augustus dit jaar meer ijs is gesmolten dan in augustus vorig jaar.
IJsafname van de Noordpool.
De oorzaak van de ijssmelt is de windrichting. In vergelijking met vorig jaar, is deze in juli dit jaar gunstiger geweest om het ijs intact te houden, doordat er een overwegend zuidelijke wind waaide. De lucht die hiermee aangevoerd werd, gaat eerst over een grote hoeveelheid dik ijs ten noorden van Groenland, voordat het in de gebieden arriveerde waar het dunne zich bevond. Er werd natuurlijk verwacht dat het dunne ijs dat er pas sinds vorig jaar lag eerst zou smelten, maar verrassend genoeg gebeurde dit niet meteen. Juist dit ijs bleef in tact, door de koude aanvoer. In augustus draaide de wind naar het noorden, waarmee een stuk warmere lucht werd aangevoerd vanaf de Stille Oceaan, waardoor de ijssmelt ineens sterk toenam. Toen smolt het dunne ijs in het gebied tussen Alaska en Siberië. Vorig jaar juli en augustus bracht een stevige wind vanaf de Stille Oceaan meer warmte het Noordpoolgebied binnen, waardoor de ijssmelt toen in beide maanden groot was.
De ijssmelt van de afgelopen jaren.
Eerdere onderzoeken lieten weten dat er 50% kans zou zijn dat de Noordpool deze zomer voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid ijsvrij zou zijn. Een groot deel van het aanwezige ijs bestaat volgens wetenschappers uit ijs dat zich gedurende de winter van 2007-2008 heeft gevormd. Dit ijs is natuurlijk veel minder sterk dan het eeuwenoude ijs dat zich al jaren op de Noordpool bevindt en smelt dus veel sneller met de opwarming van het zeewater. De ijsbedekking blijft dan wel een neergaande trend vertonen, maar met het huidige ijssmelttempo zal het zeker niet genoeg zijn om de geografische Noordpool dit jaar ijsvrij te krijgen.
IJsbedekking in de zomer van 2008.
Nieuwe zeewegen
Al eeuwen proberen zeevaarders via de Noordpool een nieuwe vaarroute te ontdekken, want de traditionele zeeweg van Europa naar het Verre Oosten via het zuidelijk halfrond is vrij lang. Als de passages langs de Noordpool dus nu langdurig ijsvrij blijven, ontstaat er voor schepen een kortere route van de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan. Erg positief zul je denken, maar er zit ook een gevaar aan het geheel. Door het ontstaan van nieuwe zeewegen komt de verdeling van de territoriale wateren ineens om de hoek kijken. Canada, de Verenigde Staten, Rusland, Denemarken en Noorwegen hebben al geprobeerd om hun invloed tot de Noordpoolwateren uit te breiden. Het gebied zou namelijk ook rijk zijn aan olie, gas en mineralen. Hier kan natuurlijk veel geld verdiend worden. En helemaal wanneer er ook een eenvoudige verbinding tussen de oceanen bij komt kijken. De vijf landen hebben dit jaar in Groenland wel afgesproken dat ze zich aan de regels van de Verenigde Naties zouden houden.
Bronnen: NSIDC, Arctic NOAA, Meteo Consult
Een Britse krant meldde zondag dat er zoveel ijs gesmolten was boven en rondom de Noordelijke IJszee, dat voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid mogelijk is om met een schip helemaal rond de Noordpool te varen. De noordoostelijke en de noordwestelijke doorvaart zouden voor het eerst in zeker 125.000 jaar allebei tegelijk bevaarbaar zijn. Maar er zijn ook behoorlijk wat onderzoekers die dat tegenspreken. Wat is nou precies waar?
IJsbreker vaart voor het eerst rondom de Noordpool.
Een aantal dagen geleden viel de laatste ijstong uit elkaar die de noordoostpassage van Finland naar de Stille Oceaan blokkeerde. En net daarvoor opende zich de noordwestpassage van de Atlantische Oceaan langs Groenland naar de Stille Oceaan. Beide passages zijn nu dus vrij doorvaarbaar en dat is volgens veel wetenschappers uniek. In 2005 opende de noordoostelijke doorvaart zich al eens, maar hield een dik pak ijs de noordwestelijke passage nog dicht. Vorig jaar gebeurde juist het omgekeerde, de noordwestelijke passage brak open, maar de noordoostelijke bleef potdicht.
Toch zouden beide routes ook in de zeventiende eeuw al eens tegelijk open hebben gelegen, maar dat is nooit helemaal zeker geweest. Het echte onderzoek op en naar de Noordpool begon pas laat in de 18e eeuw. Eerdere expedities liepen vrijwel allemaal uit op een ramp. Schepen vroren vast, waarbij de opvarenden om het leven kwamen. Zo ook de beroemde Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz.
Onderzoek
In de jaren negentig had het zomerijs op het einde van de Arctische zomer nog een omvang van 8 miljoen vierkante kilometer. Sindsdien neem de ijsmassa in de zomer steeds verder af. Volgens berekeningen van de klimaatwetenschapper Lars Kaleschke en op basis van dagelijkse satellietmetingen en observaties van de ijsbreker Polarstern is er nu nog ongeveer 6,1 vierkante kilometer van het water op de Noordpool met ijs bedekt. Op hetzelfde tijdstip vorig jaar was dat ongeveer 5,8 miljoen vierkante kilometer.
Kaart van de Noordpool.
Uit onderzoek van het National Snow en Ice Data Center blijkt wel dat de ijssmelt op de Noordpool dit jaar een stuk sneller gaat dan de afgelopen jaren. Alleen vorig jaar, in 2007, smolt er in totaal meer ijs. Met de metingen tot nu toe staat het jaar 2008 op de tweede plaats van recordjaren. Het smeltseizoen duurt echter nog tot eind september, dus de exacte hoeveelheid gesmolten zeeijs kan pas rond die tijd vastgesteld worden. Wel is er al duidelijk dat er in augustus dit jaar meer ijs is gesmolten dan in augustus vorig jaar.
IJsafname van de Noordpool.
De oorzaak van de ijssmelt is de windrichting. In vergelijking met vorig jaar, is deze in juli dit jaar gunstiger geweest om het ijs intact te houden, doordat er een overwegend zuidelijke wind waaide. De lucht die hiermee aangevoerd werd, gaat eerst over een grote hoeveelheid dik ijs ten noorden van Groenland, voordat het in de gebieden arriveerde waar het dunne zich bevond. Er werd natuurlijk verwacht dat het dunne ijs dat er pas sinds vorig jaar lag eerst zou smelten, maar verrassend genoeg gebeurde dit niet meteen. Juist dit ijs bleef in tact, door de koude aanvoer. In augustus draaide de wind naar het noorden, waarmee een stuk warmere lucht werd aangevoerd vanaf de Stille Oceaan, waardoor de ijssmelt ineens sterk toenam. Toen smolt het dunne ijs in het gebied tussen Alaska en Siberië. Vorig jaar juli en augustus bracht een stevige wind vanaf de Stille Oceaan meer warmte het Noordpoolgebied binnen, waardoor de ijssmelt toen in beide maanden groot was.
De ijssmelt van de afgelopen jaren.
Eerdere onderzoeken lieten weten dat er 50% kans zou zijn dat de Noordpool deze zomer voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid ijsvrij zou zijn. Een groot deel van het aanwezige ijs bestaat volgens wetenschappers uit ijs dat zich gedurende de winter van 2007-2008 heeft gevormd. Dit ijs is natuurlijk veel minder sterk dan het eeuwenoude ijs dat zich al jaren op de Noordpool bevindt en smelt dus veel sneller met de opwarming van het zeewater. De ijsbedekking blijft dan wel een neergaande trend vertonen, maar met het huidige ijssmelttempo zal het zeker niet genoeg zijn om de geografische Noordpool dit jaar ijsvrij te krijgen.
IJsbedekking in de zomer van 2008.
Nieuwe zeewegen
Al eeuwen proberen zeevaarders via de Noordpool een nieuwe vaarroute te ontdekken, want de traditionele zeeweg van Europa naar het Verre Oosten via het zuidelijk halfrond is vrij lang. Als de passages langs de Noordpool dus nu langdurig ijsvrij blijven, ontstaat er voor schepen een kortere route van de Atlantische Oceaan naar de Stille Oceaan. Erg positief zul je denken, maar er zit ook een gevaar aan het geheel. Door het ontstaan van nieuwe zeewegen komt de verdeling van de territoriale wateren ineens om de hoek kijken. Canada, de Verenigde Staten, Rusland, Denemarken en Noorwegen hebben al geprobeerd om hun invloed tot de Noordpoolwateren uit te breiden. Het gebied zou namelijk ook rijk zijn aan olie, gas en mineralen. Hier kan natuurlijk veel geld verdiend worden. En helemaal wanneer er ook een eenvoudige verbinding tussen de oceanen bij komt kijken. De vijf landen hebben dit jaar in Groenland wel afgesproken dat ze zich aan de regels van de Verenigde Naties zouden houden.
Bronnen: NSIDC, Arctic NOAA, Meteo Consult
