Sneeuwdek noordelijk halfrond
Sneeuwdek noordelijk halfrond
Gisteren schreven we in deze rubriek al even kort over de sneeuwstorm die een groot deel van de Verenigde Staten in zeer korte tijd in een immens wit landschap veranderde. Naar aanleiding van deze grote hoeveelheden sneeuw en vooral het grote gebied dat door de sneeuw en kou getroffen werd, circuleerden in de media meteen verhalen over de enorm grote hoeveelheid sneeuw die zich momenteel op het noordelijk halfrond bevindt.
Over het algemeen staan we er niet van te kijken dat het in deze tijd van het jaar op de Noordpool, in Groenland, grote delen van Canada en de noordelijkste delen van Siberië zo koud en sneeuwrijk is. De afgelopen dagen leek de witte vlakte zich echter steeds verder zuidwaarts uit te breiden en op de satellietfoto’s van onder andere NASA en NOAA (National Oceanic and Atmospheric Association) was dit inderdaad goed zichtbaar. Tot in het zuiden van Amerika viel de afgelopen dagen sneeuw. In het normaal zo warme Texas en zelfs de meest noordelijke delen van Mexico daalde het kwik tot ruim 10 graden onder nul en lag in de woestijn ineens een laagje sneeuw. Deze sneeuwstorm kwam tot leven door het botsen van twee luchtmassa’s.
Op deze kaart die is samengesteld uit satellietbeelden van o.a. NASA en NOAA is de sneeuwbedekking op het noordelijk halfrond goed te zien.
Warme lucht uit het westen botste op koude lucht in het oosten en dat resulteerde in een extreem lange en bijzonder krachtige frontale zone. Op veel plaatsen viel bijna een halve meter sneeuw en lokaal zelfs meer. Dit soort hoeveelheden op zo’n grote schaal komt ongeveer eens in de 50 jaar voor in Amerika. Bijna een derde deel van de Verenigde Staten lag de afgelopen dagen onder een laagje sneeuw. Eerder deze winter kwam het bovendien ook al tot de bizarre situatie dat in 49 van de 50 Amerikaanse staten sneeuw viel.
Andere kant van de wereld
Maar niet alleen in Amerika viel veel sneeuw, ook aan de andere kant van de wereld is het momenteel op veel plaatsen wit. Ook hier geldt dat veel mensen het niet gek vinden dat er in de winter in het noorden van Europa en in grote delen van noordelijk Azië veel sneeuw ligt, maar in een strook van Oost-Europa richting Rusland tot in Korea en Japan is het ook wit. Zelfs delen van het Midden-Oosten en de centrale delen van China veranderden de afgelopen dagen in een wit winterlandschap.
Het sneeuwdek op de Noordpool, op Groenland, in Siberië enzovoorts is vrij normaal voor deze tijd van het jaar, maar ook grote delen van de Verenigde Staten, Azië en Eueopa zijn nu echter ook bedekt met sneeuw.
Voor ons deel van Europa, maar eigenlijk ook delen van Frankrijk, Spanje, Italie en zelfs Griekenland kende de winter twee gezichten. Toen de wind in decembermaand vaak uit het noorden waaide en Nederland vaak winterweer had, drongen sneeuwstoringen soms tot ver in het zuiden van Europa door. Er waren in december momenten dat ongeveer 80 procent van Europa (inclusief de Britse eilanden en geheel Ierland) met sneeuw bedekt waren. Toen was er bij ons veel meer sneeuw dan normaal. Het enige groene stukje dat toen nog overbleef, was het zuidoosten en natuurlijk de gebieden direct rond de Middellandse Zee. Inmiddels heeft zich in West-Europa een westcirculatie ingesteld en is de meeste sneeuw in het westen en zuiden verdwenen. Feitelijk is de situatie bij ons weer naar normaal gegaan. Toen Europa wit was, hadden de VS en Canada een flink gebrek aan sneeuw. Die situatie is nu omgekeerd.
Bijzonder of niet
Een hoop sneeuw dus op het noordelijk halfrond, maar is nou wel zo bijzonder? Voor een deel wel, want de sneeuw viel dit jaar op diverse plaatsen waar normaal niet zoveel sneeuw valt, maar leggen we die plaatsen tegenover de gebieden waar normaal veel sneeuw valt en dit jaar niet, dan heft het verschil zich vrij snel op. Het allesomvattende antwoord is dan nee.
Als we een vergelijking maken met de voorgaande jaren, zien we dat er in januari van dit jaar ongeveer 48 miljoen vierkante kilometer sneeuw op het noordelijk halfrond aanwezig was. Een jaar eerder, dus in januari 2010 was dit ook ruim 48 miljoen vierkante kilometer en ook in 2009 en 2008 zaten we daar dichtbij met respectievelijk 47 miljoen vierkante kilometer en 49 miljoen vierkante kilometer. De jaren daarvoor lagen ook relatief dicht bij de waarde van dit jaar. Natuurlijk is een verschil van 2 miljoen vierkante kilometer erg veel, maar als we het geheel in perspectief zetten, zijn de verschillen klein.
In deze grafiek is echter te zien dat het gemiddelde in de afgelopen 53 jaar redelijk constant is gebleven. Sommige jaren zitten we er net iets onder en andere jaren zitten we er boven.
Dit jaar is het ‘verschil’ dus vooral te wijten aan de locaties waar de sneeuw zich bevindt. In zo’n situatie als in Amerika zal het voor veel inwoners wel degelijk extremer zijn dan in de voorgaande jaren, maar vergelijken we de sneeuwbedekking in bijvoorbeeld de Alpen met die van de voorgaande jaren, ligt daar tot nu toe juist vrij weinig sneeuw.
Vergelijken we het geheel echter met voorgaande jaren, dan vallen de verschillen qua oppervlakte mee. Zoals deze kaart aangeeft zijn het vooral de locatieverschillen. In het midden en zuiden van de USA ligt meer sneeuw dan normaal (blauw/paarse vlak) en in de noordwesthoek van de USA ligt minder dan normaal (rode vlak). Ook aan de andere kant van de wereld zijn op het noordelijk halfrond verschillen te zien, maar leggen we die verschillen over elkaar heen, dan valt het eigenlijk wel mee. Het zijn dus vooral de locatie verschillen.
La Niña
De vraag is nu natuurlijk hoe het komt dat de verschillen van plaats tot plaats zo groot zijn dit jaar. Deskundigen vermoeden dat het deels te maken heeft met La Niña. Bij een La Niña, het tegenovergestelde van een El Niño, koelt het oppervlaktewater van de Stille Oceaan tijdelijk af en dit heeft uiteindelijk zijn effect op de wereldwijde zeewater- en luchtstromen, met name rond de evenaar en op het zuidelijk halfrond. Maar dit zou uiteindelijk ook op de ontwikkeling van hoge- en lagedrukgebieden op het noordelijk halfrond invloed kunnen hebben.
Bronnen: Meteo Consult, NAOO, NASA, Rutgers University Global Snow Lab, The Daily Mail
Gisteren schreven we in deze rubriek al even kort over de sneeuwstorm die een groot deel van de Verenigde Staten in zeer korte tijd in een immens wit landschap veranderde. Naar aanleiding van deze grote hoeveelheden sneeuw en vooral het grote gebied dat door de sneeuw en kou getroffen werd, circuleerden in de media meteen verhalen over de enorm grote hoeveelheid sneeuw die zich momenteel op het noordelijk halfrond bevindt.
Over het algemeen staan we er niet van te kijken dat het in deze tijd van het jaar op de Noordpool, in Groenland, grote delen van Canada en de noordelijkste delen van Siberië zo koud en sneeuwrijk is. De afgelopen dagen leek de witte vlakte zich echter steeds verder zuidwaarts uit te breiden en op de satellietfoto’s van onder andere NASA en NOAA (National Oceanic and Atmospheric Association) was dit inderdaad goed zichtbaar. Tot in het zuiden van Amerika viel de afgelopen dagen sneeuw. In het normaal zo warme Texas en zelfs de meest noordelijke delen van Mexico daalde het kwik tot ruim 10 graden onder nul en lag in de woestijn ineens een laagje sneeuw. Deze sneeuwstorm kwam tot leven door het botsen van twee luchtmassa’s.
Op deze kaart die is samengesteld uit satellietbeelden van o.a. NASA en NOAA is de sneeuwbedekking op het noordelijk halfrond goed te zien.
Warme lucht uit het westen botste op koude lucht in het oosten en dat resulteerde in een extreem lange en bijzonder krachtige frontale zone. Op veel plaatsen viel bijna een halve meter sneeuw en lokaal zelfs meer. Dit soort hoeveelheden op zo’n grote schaal komt ongeveer eens in de 50 jaar voor in Amerika. Bijna een derde deel van de Verenigde Staten lag de afgelopen dagen onder een laagje sneeuw. Eerder deze winter kwam het bovendien ook al tot de bizarre situatie dat in 49 van de 50 Amerikaanse staten sneeuw viel.
Andere kant van de wereld
Maar niet alleen in Amerika viel veel sneeuw, ook aan de andere kant van de wereld is het momenteel op veel plaatsen wit. Ook hier geldt dat veel mensen het niet gek vinden dat er in de winter in het noorden van Europa en in grote delen van noordelijk Azië veel sneeuw ligt, maar in een strook van Oost-Europa richting Rusland tot in Korea en Japan is het ook wit. Zelfs delen van het Midden-Oosten en de centrale delen van China veranderden de afgelopen dagen in een wit winterlandschap.
Het sneeuwdek op de Noordpool, op Groenland, in Siberië enzovoorts is vrij normaal voor deze tijd van het jaar, maar ook grote delen van de Verenigde Staten, Azië en Eueopa zijn nu echter ook bedekt met sneeuw.
Voor ons deel van Europa, maar eigenlijk ook delen van Frankrijk, Spanje, Italie en zelfs Griekenland kende de winter twee gezichten. Toen de wind in decembermaand vaak uit het noorden waaide en Nederland vaak winterweer had, drongen sneeuwstoringen soms tot ver in het zuiden van Europa door. Er waren in december momenten dat ongeveer 80 procent van Europa (inclusief de Britse eilanden en geheel Ierland) met sneeuw bedekt waren. Toen was er bij ons veel meer sneeuw dan normaal. Het enige groene stukje dat toen nog overbleef, was het zuidoosten en natuurlijk de gebieden direct rond de Middellandse Zee. Inmiddels heeft zich in West-Europa een westcirculatie ingesteld en is de meeste sneeuw in het westen en zuiden verdwenen. Feitelijk is de situatie bij ons weer naar normaal gegaan. Toen Europa wit was, hadden de VS en Canada een flink gebrek aan sneeuw. Die situatie is nu omgekeerd.
Bijzonder of niet
Een hoop sneeuw dus op het noordelijk halfrond, maar is nou wel zo bijzonder? Voor een deel wel, want de sneeuw viel dit jaar op diverse plaatsen waar normaal niet zoveel sneeuw valt, maar leggen we die plaatsen tegenover de gebieden waar normaal veel sneeuw valt en dit jaar niet, dan heft het verschil zich vrij snel op. Het allesomvattende antwoord is dan nee.
Als we een vergelijking maken met de voorgaande jaren, zien we dat er in januari van dit jaar ongeveer 48 miljoen vierkante kilometer sneeuw op het noordelijk halfrond aanwezig was. Een jaar eerder, dus in januari 2010 was dit ook ruim 48 miljoen vierkante kilometer en ook in 2009 en 2008 zaten we daar dichtbij met respectievelijk 47 miljoen vierkante kilometer en 49 miljoen vierkante kilometer. De jaren daarvoor lagen ook relatief dicht bij de waarde van dit jaar. Natuurlijk is een verschil van 2 miljoen vierkante kilometer erg veel, maar als we het geheel in perspectief zetten, zijn de verschillen klein.
In deze grafiek is echter te zien dat het gemiddelde in de afgelopen 53 jaar redelijk constant is gebleven. Sommige jaren zitten we er net iets onder en andere jaren zitten we er boven.
Dit jaar is het ‘verschil’ dus vooral te wijten aan de locaties waar de sneeuw zich bevindt. In zo’n situatie als in Amerika zal het voor veel inwoners wel degelijk extremer zijn dan in de voorgaande jaren, maar vergelijken we de sneeuwbedekking in bijvoorbeeld de Alpen met die van de voorgaande jaren, ligt daar tot nu toe juist vrij weinig sneeuw.
Vergelijken we het geheel echter met voorgaande jaren, dan vallen de verschillen qua oppervlakte mee. Zoals deze kaart aangeeft zijn het vooral de locatieverschillen. In het midden en zuiden van de USA ligt meer sneeuw dan normaal (blauw/paarse vlak) en in de noordwesthoek van de USA ligt minder dan normaal (rode vlak). Ook aan de andere kant van de wereld zijn op het noordelijk halfrond verschillen te zien, maar leggen we die verschillen over elkaar heen, dan valt het eigenlijk wel mee. Het zijn dus vooral de locatie verschillen.
La Niña
De vraag is nu natuurlijk hoe het komt dat de verschillen van plaats tot plaats zo groot zijn dit jaar. Deskundigen vermoeden dat het deels te maken heeft met La Niña. Bij een La Niña, het tegenovergestelde van een El Niño, koelt het oppervlaktewater van de Stille Oceaan tijdelijk af en dit heeft uiteindelijk zijn effect op de wereldwijde zeewater- en luchtstromen, met name rond de evenaar en op het zuidelijk halfrond. Maar dit zou uiteindelijk ook op de ontwikkeling van hoge- en lagedrukgebieden op het noordelijk halfrond invloed kunnen hebben.
Bronnen: Meteo Consult, NAOO, NASA, Rutgers University Global Snow Lab, The Daily Mail
