Smeltende gletsjers bedreigen 200 miljoen mensen

Minstens tweehonderd miljoen mensen lopen het risico zonder water te komen zitten, omdat ze afhankelijk zijn van smeltende gletsjers. Dat hebben experts bepaald op het Wereldwatercongres in Brazilië.
Terwijl de wereldwijde temperatuur gemiddeld met 0,6 graden steeg in de afgelopen honderd jaar, steeg de temperatuur van gletsjers met 1,5 graden in slechts twintig jaar. Vooral mensen in de Himalaya en Andesregio hebben met de gevolgen daarvan te maken, zei Marco Rondón, een Colombiaanse expert van het Canadese International Development Research Centre (IDRC), een overheidsinstituut.

Andesregio
In de Andesregio zijn ongeveer tien miljoen mensen direct afhankelijk van water van gletsjers. Daarnaast zijn veel steden, zoals Lima in Peru, afhankelijk van voedsel dat geproduceerd wordt in gebieden die geïrrigeerd worden met smeltwater van gletsjers. Peru telt zo'n vijfhonderd gletsjers. Volgens Rondón kan in de komende decennia 30 procent van het ijsoppervlak in de Andes smelten. "Dat betekent dat er tijdelijk meer water is. In Bolivia bijvoorbeeld zijn de mensen niet per se ongelukkig met de hogere temperaturen. Ze kunnen in het warmere klimaat meer gewassen verbouwen. Maar dat zal in de toekomst niet zo blijven." De "voordelen" van de klimaatverandering zullen niet langer dan dertig jaar duren, zegt hij. Daarna zullen er ernstige watertekorten ontstaan.

Niet efficiënt
Paula Pacheco, onderzoeker bij Agua Sustentable, een Boliviaanse niet-gouvernementele organisatie (ngo), houdt zich bezig met waterbeheer op het platteland. Haar organisatie ontwikkelt proefprojecten die gericht zijn op de veranderende klimaatomstandigheden, en in het bijzonder het smelten van de Illimani-gletsjer, 66 kilometer van La Paz. De gletsjer, die 6350 meter boven zeeniveau ligt en 50 vierkante kilometer beslaat, kromp in de afgelopen veertig jaar met 21 procent. De Illimani zorgt voor water in veel dorpen in de omgeving van La Paz. "Water wordt bijvoorbeeld in de landbouw niet efficiënt gebruikt. We introduceren daarom technologie om regenwater op te vangen tot 20.000 liter", zegt Pacheco.

Intensieve landbouw
Mensen in de buurt van de Illimani zijn eraan gewend geraakt drie keer zoveel water te gebruiken als vroeger, zegt Rondón. "Ze intensiveren hun landbouwactiviteiten en hebben daar meer water voor nodig. Als water dan schaars wordt, zal dat sneller te merken zijn." De Kush-Himalayaregio heeft 60.000 vierkante kilometer gletsjers en is de bron van tien grote Aziatische riviersystemen. De rivieren voorzien 1,3 miljard mensen van water.

Complex proces
Het proces van smeltende gletsjers is erg complex en er is nog veel onbekend, zegt Ajaya Dixit, directeur van het Instituut voor Sociale en Milieutransitie in Nepal. Wetenschappers beginnen nu pas inzicht te krijgen in de omvang van het probleem, zegt hij. "De gletsjers van de Himalaya zullen in de nabije toekomst niet verdwijnen, maar ze zullen wel krimpen en we weten niet hoeveel. We weten erg weinig, alleen dat er veranderingen gaande zijn. Het is erg moeilijk te voorspellen wat er in de komende tien jaar zal gebeuren."

Afhankelijk van sneeuw
Nepal, een land met dertig miljoen inwoners, heeft veel gletsjers op tussen 5.000 en 6.000 meter hoogte. De rivieren in het land worden gevoed door sneeuw en gletsjers. Naar schatting is 35 procent van de bevolking van Nepal van sneeuw afhankelijk. De mensen die stroomafwaarts wonen, gebruiken rivierwater voor irrigatie, energieopwekking en bevoorrading. Dixit zegt dat aanpassing het beste antwoord is, omdat er zoveel onzekerheden zijn over de veranderende klimaatomstandigheden. "Alle landen zullen hun uitstoot van broeikasgassen moeten terugdringen en zich moeten aanpassen aan de klimaatverandering. In Nepal kunnen we echter weinig doen, omdat onze uitstoot al erg laag is. We zijn afhankelijk van andere landen."

Veerkracht
De uitdaging voor Nepal ligt in aanpassing en veerkracht, "maar daar hebben we niet genoeg geld voor", zegt Dixit. "Het beheer van de Himalaya is een verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap. We kunnen leren van de strategieën van andere landen, zoals in de Andesregio, waar zowel dezelfde als andere problemen spelen." Volgens Rondón moet het probleem bij de wortels worden aangepakt. "We verbruiken meer energie in de wereld en we gebruiken vormen van energie die broeikasgassen als bijproduct hebben. Daardoor wordt de aarde opgewarmd. Als dat probleem niet wordt aangepakt, is het onmogelijk het smelten van de gletsjers te stoppen."

_{Bron: HLN}