De Egeïsche mistral
De Egeïsche mistral
Op de Egeïsche Zee kan in de zomerperiode dagenlang een stevige noordelijke wind waaien en dat met zonnig weer en strakblauwe luchten. Dat is de meltèmi of - zoals die door de oude Grieken werd genoemd - de etesische wind. We kunnen hem vergelijken met de mistral die in het Franse Rhonedal waait, net als de meltèmi een droge wind.
Het komt op Lesbos regelmatig voor dat vliegtuigen een doorstart moeten maken, omdat er op dat moment net even teveel wind is om te kunnen landen. Er wordt dan een extra rondje boven het eiland gevlogen.
Ten noorden van rond 45 graden Noorderbreedte waait de wind vooral van hogedrukgebieden naar passerende lagedrukgebieden. Maar ten zuiden daarvan zijn deze depressies minder aan de orde en waaien vooral winden die zijn gebonden aan de regio. De combinatie van hoge bergketens, grote zeeoppervlaktes en de Sahara is de reden voor een grote variëteit aan winden die dagenlang aanhouden. Vooral de hoge bergketens hebben hierin een belangrijk aandeel.
Meltèmi
De meltèmi waait uit richtingen tussen noordwest en noordoost en steekt vooral in de periode half mei tot half september de kop op, zeg de zomerperiode. Hij kan 6 tot 7 en soms 8 Beaufort bereiken en waait over een groot gedeelte van Griekenland, de Egeïsche Zee en het oostelijk gedeelte van de Middellandse Zee. Deze wind voert koude, droge lucht vanaf het continent aan. Dit betekent volop zonneschijn en blauwe luchten. De wind geeft verkoeling, zodat de grootste hitte wordt getemperd. Bovendien zorgt de wind voor 'verschoning' van de lucht. Soms kan het zicht tijdens hittegolven matig of slecht zijn, vanwege de hoge luchtvochtigheid, zodat op Lesbos Turkije, aan de overkant van de Egeïsche Zee, niet meer te zien is. Maar als dan op een gegeven moment de meltèmi de kop opsteekt, kan je bij wijze van spreken de mensen die op het Turkse strand liggen zien... Hiermee is de meltèmi de boodschapper van een seizoensverandering: het einde van de zomer komt langzaam in zicht. De bladeren - die vallen door toedoen van de hitte - kondigen die verandering al ritselend aan, trappelend van ongeduld in de wind.....
Ook op Lesbos kun je zogeheten lenticulariswolken te zien krijgen. Dit soort bewolking komt veel voor in bergachtige gebieden of terrein met reliëf waar de luchtlagen de hobbelingen van het terrein volgen. Hierdoor kan lenticularis snel ontstaan en verdwijnen en daardoor elders weer ontstaan.
Overigens gaat de wind 's nachts niet altijd liggen. Vooral langs de kust waar de aflandige wind uit de heuvels en bergen van Griekenland de zee bereikt kan turbulentie ontstaan. Kitesurfers hebben de tijd van hun leven tijdens de meltèmi. Zeilers en andere zeevaarders zijn er minder blij mee, sommige veerboten kunnen niet varen en ook voor andere boten is het risicovol weer.
Luchtdrukverdeling
Er is in de genoemde periode invloed van een diep lagedrukgebied boven Noord- India dat de moesson veroorzaakt in Azië. Een uitloper strekt zich uit tot Italië, doordat zich boven de Sahara een atmosferische depressie ontwikkelt. Verder speelt het Azorenhogedrukgebied een rol. Het geeft versterking door haar invloed helemaal tot het oosten uit te breiden. En dit gebeurt vooral in de zomer. Daarnaast is er versterking van het windveld in de Egeïsche Zee door de warmte van Turkije. Daar ontstaat een klein thermisch lagedrukgebied en dit is vooral belangrijk voor het ontstaan van de wind.
De weerkaart met lijnen van gelijke luchtdruk (isobaren) voor dinsdagmiddag 1 mei: op de Egeïsche Zee boven onder meer Lesbos zien we de lijnen vrij dicht naar elkaar toe kruipen; dat betekent daar een stevige wind, uit noordelijke richtingen. Er ligt naar verwachting een hogedrukgebied boven het continent en een thermisch lagedrukgebied boven Turkije.
Etesische wind
Meltèmi wordt vooral in Turkije gebruikt, in Griekenland noemt men het beestje bij een andere naam: de etesische wind. Deze stamt uit het oude Griekenland en is afgeleid van het woord 'etesios' wat jaarlijks betekent. De oude Grieken hadden vroeger een huis vol windgoden en riepen regelmatig hun hulp in. Zo werd het eilandje Kea getroffen door een aanhoudende hittegolf die alle gewassen verdroogde. De schuld van de hitte werd geschoven op de Hondsster Sirius. Deze grote ster blinkt het helderst aan de hemel tijdens de hondsdagen in juli en augustus. Dus brachten ze offers om de etesische winden te smeken om het eiland te komen verkoelen. Zeus streek over zijn hart en liet de etesische winden maar liefst 40 dagen los over het eiland. Waarna een ware cult ontstond op het eiland om elk jaar weer de winden uit te nodigen.
Eerstkomende dagen
In de periode morgen, zondag, tot en met woensdag zijn de eerste tekenen van de meltèmi in de regio al zichtbaar, met naar verwachting gemiddeld windkracht 5. Op de weerkaarten is de luchtdruk op het continent hoog, terwijl boven Turkije een (thermisch) lagedrukgebied tot ontwikkeling komt.
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 22 februari 2017, 09:52 uur, door Joyce.s
Op de Egeïsche Zee kan in de zomerperiode dagenlang een stevige noordelijke wind waaien en dat met zonnig weer en strakblauwe luchten. Dat is de meltèmi of - zoals die door de oude Grieken werd genoemd - de etesische wind. We kunnen hem vergelijken met de mistral die in het Franse Rhonedal waait, net als de meltèmi een droge wind.
Het komt op Lesbos regelmatig voor dat vliegtuigen een doorstart moeten maken, omdat er op dat moment net even teveel wind is om te kunnen landen. Er wordt dan een extra rondje boven het eiland gevlogen.
Ten noorden van rond 45 graden Noorderbreedte waait de wind vooral van hogedrukgebieden naar passerende lagedrukgebieden. Maar ten zuiden daarvan zijn deze depressies minder aan de orde en waaien vooral winden die zijn gebonden aan de regio. De combinatie van hoge bergketens, grote zeeoppervlaktes en de Sahara is de reden voor een grote variëteit aan winden die dagenlang aanhouden. Vooral de hoge bergketens hebben hierin een belangrijk aandeel.
Meltèmi
De meltèmi waait uit richtingen tussen noordwest en noordoost en steekt vooral in de periode half mei tot half september de kop op, zeg de zomerperiode. Hij kan 6 tot 7 en soms 8 Beaufort bereiken en waait over een groot gedeelte van Griekenland, de Egeïsche Zee en het oostelijk gedeelte van de Middellandse Zee. Deze wind voert koude, droge lucht vanaf het continent aan. Dit betekent volop zonneschijn en blauwe luchten. De wind geeft verkoeling, zodat de grootste hitte wordt getemperd. Bovendien zorgt de wind voor 'verschoning' van de lucht. Soms kan het zicht tijdens hittegolven matig of slecht zijn, vanwege de hoge luchtvochtigheid, zodat op Lesbos Turkije, aan de overkant van de Egeïsche Zee, niet meer te zien is. Maar als dan op een gegeven moment de meltèmi de kop opsteekt, kan je bij wijze van spreken de mensen die op het Turkse strand liggen zien... Hiermee is de meltèmi de boodschapper van een seizoensverandering: het einde van de zomer komt langzaam in zicht. De bladeren - die vallen door toedoen van de hitte - kondigen die verandering al ritselend aan, trappelend van ongeduld in de wind.....
Ook op Lesbos kun je zogeheten lenticulariswolken te zien krijgen. Dit soort bewolking komt veel voor in bergachtige gebieden of terrein met reliëf waar de luchtlagen de hobbelingen van het terrein volgen. Hierdoor kan lenticularis snel ontstaan en verdwijnen en daardoor elders weer ontstaan.
Overigens gaat de wind 's nachts niet altijd liggen. Vooral langs de kust waar de aflandige wind uit de heuvels en bergen van Griekenland de zee bereikt kan turbulentie ontstaan. Kitesurfers hebben de tijd van hun leven tijdens de meltèmi. Zeilers en andere zeevaarders zijn er minder blij mee, sommige veerboten kunnen niet varen en ook voor andere boten is het risicovol weer.
Luchtdrukverdeling
Er is in de genoemde periode invloed van een diep lagedrukgebied boven Noord- India dat de moesson veroorzaakt in Azië. Een uitloper strekt zich uit tot Italië, doordat zich boven de Sahara een atmosferische depressie ontwikkelt. Verder speelt het Azorenhogedrukgebied een rol. Het geeft versterking door haar invloed helemaal tot het oosten uit te breiden. En dit gebeurt vooral in de zomer. Daarnaast is er versterking van het windveld in de Egeïsche Zee door de warmte van Turkije. Daar ontstaat een klein thermisch lagedrukgebied en dit is vooral belangrijk voor het ontstaan van de wind.
De weerkaart met lijnen van gelijke luchtdruk (isobaren) voor dinsdagmiddag 1 mei: op de Egeïsche Zee boven onder meer Lesbos zien we de lijnen vrij dicht naar elkaar toe kruipen; dat betekent daar een stevige wind, uit noordelijke richtingen. Er ligt naar verwachting een hogedrukgebied boven het continent en een thermisch lagedrukgebied boven Turkije.
Etesische wind
Meltèmi wordt vooral in Turkije gebruikt, in Griekenland noemt men het beestje bij een andere naam: de etesische wind. Deze stamt uit het oude Griekenland en is afgeleid van het woord 'etesios' wat jaarlijks betekent. De oude Grieken hadden vroeger een huis vol windgoden en riepen regelmatig hun hulp in. Zo werd het eilandje Kea getroffen door een aanhoudende hittegolf die alle gewassen verdroogde. De schuld van de hitte werd geschoven op de Hondsster Sirius. Deze grote ster blinkt het helderst aan de hemel tijdens de hondsdagen in juli en augustus. Dus brachten ze offers om de etesische winden te smeken om het eiland te komen verkoelen. Zeus streek over zijn hart en liet de etesische winden maar liefst 40 dagen los over het eiland. Waarna een ware cult ontstond op het eiland om elk jaar weer de winden uit te nodigen.
Eerstkomende dagen
In de periode morgen, zondag, tot en met woensdag zijn de eerste tekenen van de meltèmi in de regio al zichtbaar, met naar verwachting gemiddeld windkracht 5. Op de weerkaarten is de luchtdruk op het continent hoog, terwijl boven Turkije een (thermisch) lagedrukgebied tot ontwikkeling komt.
Bron: Meteo Consult | Gewijzigd: 22 februari 2017, 09:52 uur, door Joyce.s
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
