Berichtgeving lente 2014
Vorst
Afgelopen nacht heeft het in het binnenland lokaal gevroren. Weerstation Twente noteerde -0,5 graden als minimumtemperatuur. Aan de grond werd het er zelfs 5 graden onder nul. Ook komende nacht is het koud. MeteoGroup verwacht opnieuw lichte vorst.
IJs op een afdakje te Putten, Gelderland, zaterdagochtend. Afdakjes koelen nog wat sneller af dan de lucht op zowel reguliere meethoogte als de meethoogte vlak boven de grond. Foto: Theo van Dalen.
De voorbije koude nacht staat in groot contrast met het tot nu toe zo warm verlopen eerste deel van 2014. Toch is het ook weer niet extreem dat het in mei nog ergens in het land in de nacht tot lichte vorst komt. Tot in juni is dit mogelijk. De laatste datum dat op een officieel meetstation ooit vorst is gemeten was 18 juni 1955, in Witteveen. Daar vroor het toen 0,8 graden op de normale meethoogte (1,5 meter boven de grond). Vlak boven de grond was het nog kouder.
Dat het afgelopen nacht zo fors heeft kunnen afkoelen, komt doordat gisteren met een frisse noordoostelijke wind koude lucht vanuit noordelijke streken over ons land is uitgestroomd. Dat langs de flanken van een hogedrukgebied bij de Britse eilanden. Gedurende de nacht was het vervolgens op veel plaatsen helder en met een afnemende wind kon het kwik flink dalen.
Komende nacht is het opnieuw op de meeste plaatsen helder. Bovendien valt de wind nog wat verder weg. Hierdoor kan het nog wat scherper afkoelen dan de voorbije nacht. Voorkeursregio voor vorst is opnieuw Twente, maar op nog meer plekken de dan de afgelopen nacht komt het kwik in de buurt van het vriespunt. En vriezen aan de grond doet het landinwaarts vrijwel overal. Vanaf de nacht van zondag op maandag is het minder fris.
Afbeelding homepage: uitsnede foto Theo van Dalen, Putten
Bronnen: MeteoGroup, KNMI
Prachtig scherpe kleuren rond zonsondergang vrijdagavond in de binnengestroomde heldere polaire luchtsoort, bij Zwolle. De bewolking zou verder oplossen.
In de koude schone (weinig stof en in de meeste afmosferische lagen slechts weinig vocht) luchtsoort waar we ons momenteel in bevinden zijn de opklaringen fel, met helderblauwe luchten waartegen eventuele wolkenpartijen zich scherp aftekenen en zonsopkomsten en ondergangen tevens scherp zijn. Foto: door Ben Saanen, Budel-Enschot.
Lees ook:
Afgelopen nacht heeft het in het binnenland lokaal gevroren. Weerstation Twente noteerde -0,5 graden als minimumtemperatuur. Aan de grond werd het er zelfs 5 graden onder nul. Ook komende nacht is het koud. MeteoGroup verwacht opnieuw lichte vorst.
IJs op een afdakje te Putten, Gelderland, zaterdagochtend. Afdakjes koelen nog wat sneller af dan de lucht op zowel reguliere meethoogte als de meethoogte vlak boven de grond. Foto: Theo van Dalen.
De voorbije koude nacht staat in groot contrast met het tot nu toe zo warm verlopen eerste deel van 2014. Toch is het ook weer niet extreem dat het in mei nog ergens in het land in de nacht tot lichte vorst komt. Tot in juni is dit mogelijk. De laatste datum dat op een officieel meetstation ooit vorst is gemeten was 18 juni 1955, in Witteveen. Daar vroor het toen 0,8 graden op de normale meethoogte (1,5 meter boven de grond). Vlak boven de grond was het nog kouder.
Dat het afgelopen nacht zo fors heeft kunnen afkoelen, komt doordat gisteren met een frisse noordoostelijke wind koude lucht vanuit noordelijke streken over ons land is uitgestroomd. Dat langs de flanken van een hogedrukgebied bij de Britse eilanden. Gedurende de nacht was het vervolgens op veel plaatsen helder en met een afnemende wind kon het kwik flink dalen.
Komende nacht is het opnieuw op de meeste plaatsen helder. Bovendien valt de wind nog wat verder weg. Hierdoor kan het nog wat scherper afkoelen dan de voorbije nacht. Voorkeursregio voor vorst is opnieuw Twente, maar op nog meer plekken de dan de afgelopen nacht komt het kwik in de buurt van het vriespunt. En vriezen aan de grond doet het landinwaarts vrijwel overal. Vanaf de nacht van zondag op maandag is het minder fris.
Afbeelding homepage: uitsnede foto Theo van Dalen, Putten
Bronnen: MeteoGroup, KNMI
Prachtig scherpe kleuren rond zonsondergang vrijdagavond in de binnengestroomde heldere polaire luchtsoort, bij Zwolle. De bewolking zou verder oplossen.
In de koude schone (weinig stof en in de meeste afmosferische lagen slechts weinig vocht) luchtsoort waar we ons momenteel in bevinden zijn de opklaringen fel, met helderblauwe luchten waartegen eventuele wolkenpartijen zich scherp aftekenen en zonsopkomsten en ondergangen tevens scherp zijn. Foto: door Ben Saanen, Budel-Enschot.
Lees ook:
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Redders openen strandseizoen
In Blankenberge is het strandseizoen officieel begonnen. Vanaf vandaag staan er redders op het strand. Blankenberge is daarmee de eerste kustgemeente die hun redders al inzet. Ze zorgen er tot 21 september voor dat alle veilig verloopt. Echt strandweer was het vandaag nog niet, daarvoor was het te fris en te winderig, maar toch waren er al die gingen zwemmen.
Bron: De Standaard/VTMNieuws
In Blankenberge is het strandseizoen officieel begonnen. Vanaf vandaag staan er redders op het strand. Blankenberge is daarmee de eerste kustgemeente die hun redders al inzet. Ze zorgen er tot 21 september voor dat alle veilig verloopt. Echt strandweer was het vandaag nog niet, daarvoor was het te fris en te winderig, maar toch waren er al die gingen zwemmen.
Bron: De Standaard/VTMNieuws
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
Van -7 via +21 naar de grote omslag
Afgelopen nacht is het, zoals verwacht, nog wat kouder geworden dan de nacht ervoor. Op meerdere plaatsen is de temperatuur onder nul gekomen. En aan de grond heeft vrijwel overal gevroren, met op de koudste plek een temperatuur van -7.
Koudste plek was, net als tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag, meetstation Twente. Het vroor er 1,8 graden. Aan de grond koelde het er zelfs af tot -7,1 graden. Nog weer een stuk frisser dan gisteren. Ook waren er de voorbije nacht veel meer plaatsen die op reguliere meethoogte (1,5 meter) onder nul zijn gekomen. Dat het de voorbije nacht nog wat kouder is geworden dan de nacht ervoor, komt doordat de aangevoerde luchtsoort nog wat frisser was dan de nacht ervoor en de wind nog verder wegviel.
Laagstgemeten temperaturen afgelopen nacht. Links in beeld de waarden zoals die op reguliere meethoogte konden worden genoteerd, rechts de kwikstanden vlak boven de grond. Twente was het koudst, maar op veel meer plekken kwam het afgelopen nacht tot vorst.
Bevrijdingsdag warmer, dodenherdenking droog
Waar de afgelopen paar dagen en nachten in het teken stonden van frisse lucht, gaat vanaf komende nacht het roer om. Een hogedrukgebied dat vandaag boven het zuiden van ons land ligt, schuift door tot boven Duitsland. Aan de westflanken ervan komt een mildere zuidelijke luchtstroom op gang. Hierdoor vriest het komende nacht nergens meer en wordt het ook morgen overdag warmer. Het wordt 17 tot 21 graden met de hoogste temperaturen in Brabant, Limburg en Zeeuws-Vlaanderen. Wel drijven sluierwolken over. In de zuidelijke provincies heeft de zon daar nauwelijks hinder van, in het noorden wat meer.
Gebruik vuurpotten als nachtvorstbescherming in biologische Wijngaard de Plack in Groesbeek, afgelopen nacht. Foto: Paul Spierings.
Dodenherdenking verloopt vanavond overigens droog met weinig wind. Wel zitten we nog in de van herkomst frisse luchtsoort. De temperatuur ligt om 20.00 uur tussen 9 en 13 graden.
Na Bevrijdingsdag de echte omslag
Op Bevrijdingsdag gaat in zekere zin dus het roer om met hogere temperaturen. Maar bekijken we het wat breder in de tijd, dan is het meer een tussendag op weg naar een veel markantere overgang. Een veel structurelere trendbreuk. Sinds lange tijd krijgen we namelijk te maken met 'ouderwetse' oceaanstoringen.
De afgelopen weken ontstonden er dan wel namelijk af en toe forse buien, het waren echter geen fronten vanaf de oceaan. We hadden veelal te maken met onstabiele, vochtige en vrij milde lucht, een combinatie die gemakkelijk stevige (onweers)buien kan laten ontstaan.
Na maandag volgt een veel grotere omslag. Voor het eerst sinds lange tijd gaan 'ouderwetse' oceaanstoringen ons geregeld bereiken. Hierboven de situatie van dit moment. Met nu nog ver weg op de oceaan een lagedrukgebied met wind en actieve storingen. Hieronder het beeld dat we later deze week kunnen verwachten. Het lagedrukgebied dichterbij, met geregeld neerslag uit oceaanstoringen die vanuit het westen overtrekken. En ook meer wind. Afbeeldingen: MeteoEarth.
Vanaf komende dinsdag gaan oceaanstoringen juist een rol in het Nederlandse weer spelen. Er komt daardoor ook meer beweging in de lucht, oftewel; wat meer wind. Daar waar we lange tijd voornamelijk in een nagenoeg windstil regime vertoefden, waarbij kleine dynamische processen vanaf de grond (zoals bijvoorbeeld warme thermiekbellen) een grote rol speelden, gaan we nu geleidelijk over naar een meer doorstroomde atmosferische situatie. Dit heeft veel van doen met de straalstroom. Die band met hoge windsnelheden op zo’n 10 kilometer boven ons, fungeert als transportband van storingen. De voorbije weken was die transportband boven de Benelux en wijde omgeving afwezig, maar straks is ‘ie terug. Tijdelijk. We zien dan ook dat we geregeld een storing, een front, over ons heen gaan krijgen. Het brongebied van die fronten ligt ergens boven de Atlantische Oceaan.
Dinsdag arriveert het eerste front, met in de loop van de dag neerslag. Woensdagmiddag schuift een tweede front over en zo volgen de oceaanstoringen elkaar op. Omdat de straalstroom in kracht toeneemt, en in west-oost positie over ons deel van Europa gaat liggen, zal ook de wind weer eens aantrekken. Een enkele keer kan het tot windkracht 7 komen op de kust.
Lees ook:
Afgelopen nacht is het, zoals verwacht, nog wat kouder geworden dan de nacht ervoor. Op meerdere plaatsen is de temperatuur onder nul gekomen. En aan de grond heeft vrijwel overal gevroren, met op de koudste plek een temperatuur van -7.
Koudste plek was, net als tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag, meetstation Twente. Het vroor er 1,8 graden. Aan de grond koelde het er zelfs af tot -7,1 graden. Nog weer een stuk frisser dan gisteren. Ook waren er de voorbije nacht veel meer plaatsen die op reguliere meethoogte (1,5 meter) onder nul zijn gekomen. Dat het de voorbije nacht nog wat kouder is geworden dan de nacht ervoor, komt doordat de aangevoerde luchtsoort nog wat frisser was dan de nacht ervoor en de wind nog verder wegviel.
Laagstgemeten temperaturen afgelopen nacht. Links in beeld de waarden zoals die op reguliere meethoogte konden worden genoteerd, rechts de kwikstanden vlak boven de grond. Twente was het koudst, maar op veel meer plekken kwam het afgelopen nacht tot vorst.
Bevrijdingsdag warmer, dodenherdenking droog
Waar de afgelopen paar dagen en nachten in het teken stonden van frisse lucht, gaat vanaf komende nacht het roer om. Een hogedrukgebied dat vandaag boven het zuiden van ons land ligt, schuift door tot boven Duitsland. Aan de westflanken ervan komt een mildere zuidelijke luchtstroom op gang. Hierdoor vriest het komende nacht nergens meer en wordt het ook morgen overdag warmer. Het wordt 17 tot 21 graden met de hoogste temperaturen in Brabant, Limburg en Zeeuws-Vlaanderen. Wel drijven sluierwolken over. In de zuidelijke provincies heeft de zon daar nauwelijks hinder van, in het noorden wat meer.
Gebruik vuurpotten als nachtvorstbescherming in biologische Wijngaard de Plack in Groesbeek, afgelopen nacht. Foto: Paul Spierings.
Dodenherdenking verloopt vanavond overigens droog met weinig wind. Wel zitten we nog in de van herkomst frisse luchtsoort. De temperatuur ligt om 20.00 uur tussen 9 en 13 graden.
Na Bevrijdingsdag de echte omslag
Op Bevrijdingsdag gaat in zekere zin dus het roer om met hogere temperaturen. Maar bekijken we het wat breder in de tijd, dan is het meer een tussendag op weg naar een veel markantere overgang. Een veel structurelere trendbreuk. Sinds lange tijd krijgen we namelijk te maken met 'ouderwetse' oceaanstoringen.
De afgelopen weken ontstonden er dan wel namelijk af en toe forse buien, het waren echter geen fronten vanaf de oceaan. We hadden veelal te maken met onstabiele, vochtige en vrij milde lucht, een combinatie die gemakkelijk stevige (onweers)buien kan laten ontstaan.
Na maandag volgt een veel grotere omslag. Voor het eerst sinds lange tijd gaan 'ouderwetse' oceaanstoringen ons geregeld bereiken. Hierboven de situatie van dit moment. Met nu nog ver weg op de oceaan een lagedrukgebied met wind en actieve storingen. Hieronder het beeld dat we later deze week kunnen verwachten. Het lagedrukgebied dichterbij, met geregeld neerslag uit oceaanstoringen die vanuit het westen overtrekken. En ook meer wind. Afbeeldingen: MeteoEarth.
Vanaf komende dinsdag gaan oceaanstoringen juist een rol in het Nederlandse weer spelen. Er komt daardoor ook meer beweging in de lucht, oftewel; wat meer wind. Daar waar we lange tijd voornamelijk in een nagenoeg windstil regime vertoefden, waarbij kleine dynamische processen vanaf de grond (zoals bijvoorbeeld warme thermiekbellen) een grote rol speelden, gaan we nu geleidelijk over naar een meer doorstroomde atmosferische situatie. Dit heeft veel van doen met de straalstroom. Die band met hoge windsnelheden op zo’n 10 kilometer boven ons, fungeert als transportband van storingen. De voorbije weken was die transportband boven de Benelux en wijde omgeving afwezig, maar straks is ‘ie terug. Tijdelijk. We zien dan ook dat we geregeld een storing, een front, over ons heen gaan krijgen. Het brongebied van die fronten ligt ergens boven de Atlantische Oceaan.
Dinsdag arriveert het eerste front, met in de loop van de dag neerslag. Woensdagmiddag schuift een tweede front over en zo volgen de oceaanstoringen elkaar op. Omdat de straalstroom in kracht toeneemt, en in west-oost positie over ons deel van Europa gaat liggen, zal ook de wind weer eens aantrekken. Een enkele keer kan het tot windkracht 7 komen op de kust.
Lees ook:
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
Limburg vreest plaag processierups
In de provincie Limburg zijn ze alweer processierupsen aan het verdelgen. Dat is twee weken vroeger dan anders. De rupsen ontwikkelen zich dit jaar sneller omdat het zo warm is. In Limburg vrezen ze nu voor een echte plaag. Daarom wordt er van 's morgens vroeg tot 's avonds laat gesproeid.
Bron: HLN/VTMNieuws
In de provincie Limburg zijn ze alweer processierupsen aan het verdelgen. Dat is twee weken vroeger dan anders. De rupsen ontwikkelen zich dit jaar sneller omdat het zo warm is. In Limburg vrezen ze nu voor een echte plaag. Daarom wordt er van 's morgens vroeg tot 's avonds laat gesproeid.
Bron: HLN/VTMNieuws
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
IJsheiligen
Net zoals veel weerspreuken, is de term ijsheiligen gebaseerd op volksweerkunde. Verhalen over ijsheiligen werden via via verspreid, waardoor het steeds onduidelijker wordt wat het werkelijk betekent. Zo is ook de mythe de wereld ingekomen dat er in die specifieke periode een verhoogde kans op nachtvorst is. Maar is dat ook werkelijk zo?
Heiligen
Het draait allemaal om drie, of vier, heiligen. Op 11 mei is het de naamdag van Pancratius, op 12 mei van Servatius, gevolgd door Bonifatius en uiteindelijk wordt 15 mei ook wel gezien als de dag van de koude Sophia. Het getal drie is echter heilig, waardoor Sophia niet overal wordt gezien als onderdeel van de ijsheiligen. IJsheiligen is dus niet alleen de dag van 15 mei, maar behelst de gehele periode van 11 tot 15 mei.
Afgelopen nacht koelde het flink af. In grote delen van het land kwam het tot nachtvorst.
Deze grafiek laat de onzekerheid zien. Elke lijn representeert een modelberekening. De gekleurde lijnen zijn de hoofdmodellen. De pieken omhoog zijn de middagtemperaturen (zie op de x-as de datum en tijdvakken) en de dalen laten de minimumtemperaturen zien. Duidelijk is dat de nachten tot 10 mei mild zijn met een graad of 10. Vanaf 10 mei wordt het iets frisser, maar er is enkel 1 berekening die echt wat kouder uit de bus komt. Dit zijn de temperaturen in De Bilt. Toch kan 4 graden in De Bilt eventueel nachtvorst opleveren in het oosten van het land bijvoorbeeld. Die kans is echter vrij klein.
Weerspreuken
Verschillende weerspreuken geven een relatie weer tussen ijsheiligen en het weer in die periode.
“Voor ijsheiligen de bloemen buiten, veelal kun je daar naar fluiten. Wacht af tot ze zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij.”
“Pancraas, Servaas en Bonifaas, geven ijs en vorst helaas.”
Vooral de laatste weerspreuk geeft aan dat de naamdagen van de drie heiligen kou opleveren. Nu is het wel vrij logisch dat de kans op vorst afneemt richting de zomer, waardoor er na 15 mei minder risico is op nachtvorst. De laatste spreuk geeft echter aan dat juist op die specifieke dagen tijdelijk de kans op vorst toeneemt. Vooral onder oudere mensen leeft de gedachte dat rond die periode een noordenwind kan opsteken en dat na half mei de kans op vorst voorbij is.
Waarheid of mythe?
Vorst in de periode van 11-15 mei is zeker nog mogelijk. Of het juist dan extra vaak vriest, kunnen we uitzoeken.Het blijkt dat het aantal vorstnachten in de periode van 11-15 mei niet veel hoger ligt dan in de periode daarna, van 16 tot 20 mei. Ook in de tijd daarna kan het nog vriezen. Afgelopen jaar is daar een mooi voorbeeld van. Toen kwam het in de zomer nog tot kou. Op het weerstation Twenthe werd toen nachtvorst gemeten in de nacht van 25 op 26 juni. Het koelde af tot –0.8 graden op grashoogte.
Augustus is de enige maand in het jaar waarop in De Bilt nog nooit nachtvorst is voorgekomen. Maar zelfs dat geldt niet voor alle weerstations in Nederland. En we kunnen toch moeilijk de plantjes alleen in augustus buiten zetten!
Toch een mooi ijkpunt dus?
Er moet toch ergens een grens getrokken worden. Veel jaarlijkse planten in de moestuinen kunnen niet tegen nachtvorst. Wel moet hier het duidelijke onderscheid gemaakt worden dat het vaak de bloemen en de vruchtbeginsels zijn die dood gaan door vorst. Zo kan een aardbeienplant wel tegen vorst, maar het groeiende aardbeitje wordt er niet blij van.
Bloemkool en broccoli kunnen ook wel weer wat hebben, maar courgette, komkommer of paprika dan weer niet. Op een gegeven moment moet het risico toch maar genomen worden. Aangezien de kans klein is dat er werkelijk nachtvorst optreedt, is het risico aanneembaar om de planten vanaf half mei buiten te zetten. Mocht het nu toch nog tot kou komen, afdekken met een doek helpt al. Erg gevoelige planten kun je natuurlijk ook in een pot plaatsen, die snel binnen te zetten is.
Korte verwachting voor de tijd tot 15 mei
Wat is er nu al te zeggen over de nachttemperaturen tot half mei? Na een koud weekend, met op grote schaal nachtvorst, zijn we vanaf vandaag in de iets mildere lucht belandt. Ook hangt er meer bewolking en staat er meer wind, waardoor het minder afkoelt. De nachten verlopen dan ook zacht met minimumtemperaturen rond 10 graden. Dat is de temperatuur op waarnemingshoogte, echter als het 10 graden is op 1,50 meter kan het onmogelijk vriezen op 10 centimeter hoogte. De kans op nachtvorst is tot 10 mei te verwaarlozen.
Onzekerheid
Na 10 mei ziet het er naar uit dat de nachten iets kouder worden, maar dat het tot nachtvorst komt lijkt onwaarschijnlijk. Zoals vrijwel altijd met een lange termijn verwachting, neemt dan wel de onzekerheid toe. Zie het kaartje van de temperatuurspluim hiernaast. Dat is de grafiek waarin alle verschillende modelberekeningen getoond worden voor de komende 15 dagen. De hoofdberekeningen (de gekleurde lijnen) kiezen allemaal voor minimumtemperaturen van 5 graden of meer. Toch zijn er enkele berekeningen die gaan voor een minimumtemperatuur van 4 graden. Als er dan erg weinig wind staat en het is vrij helder, zou er zeer lokaal op een goed beschutte plek nachtvorst op kunnen treden. Aangezien we echter in een zuidweststroming zitten deze periode, wordt er veel bewolking aangevoerd vanaf de Noordzee. Een geheel heldere nacht lijkt dan ook onwaarschijnlijk.Waardoor het risico op nachtvorst de komende tien dagen vrij klein is!
Dat het laat in het jaar nog tot nachtvorst komt is niet uitzonderlijk. Vorig jaar was het in de nacht van 25 op 26 juni koud. Die lage temperaturen leverden vorst op, op het dak van Jan Stapelbroek.
Niet alle jonge plantjes gedijen goed bij zulke koude nachten, maïs is bijvoorbeeld vrij gevoelig. Foto: Willy Steenkamp
Ook het fruit aan de bomen kan kapot gaan met de kou. Fruittelers sproeien zodat er een ijslaagje ontstaat, dat het binnenste juist beschermt tegen vorstschade. Foto: Marinus de Keyzer
Lees ook:
Net zoals veel weerspreuken, is de term ijsheiligen gebaseerd op volksweerkunde. Verhalen over ijsheiligen werden via via verspreid, waardoor het steeds onduidelijker wordt wat het werkelijk betekent. Zo is ook de mythe de wereld ingekomen dat er in die specifieke periode een verhoogde kans op nachtvorst is. Maar is dat ook werkelijk zo?
Heiligen
Het draait allemaal om drie, of vier, heiligen. Op 11 mei is het de naamdag van Pancratius, op 12 mei van Servatius, gevolgd door Bonifatius en uiteindelijk wordt 15 mei ook wel gezien als de dag van de koude Sophia. Het getal drie is echter heilig, waardoor Sophia niet overal wordt gezien als onderdeel van de ijsheiligen. IJsheiligen is dus niet alleen de dag van 15 mei, maar behelst de gehele periode van 11 tot 15 mei.
Afgelopen nacht koelde het flink af. In grote delen van het land kwam het tot nachtvorst.
Deze grafiek laat de onzekerheid zien. Elke lijn representeert een modelberekening. De gekleurde lijnen zijn de hoofdmodellen. De pieken omhoog zijn de middagtemperaturen (zie op de x-as de datum en tijdvakken) en de dalen laten de minimumtemperaturen zien. Duidelijk is dat de nachten tot 10 mei mild zijn met een graad of 10. Vanaf 10 mei wordt het iets frisser, maar er is enkel 1 berekening die echt wat kouder uit de bus komt. Dit zijn de temperaturen in De Bilt. Toch kan 4 graden in De Bilt eventueel nachtvorst opleveren in het oosten van het land bijvoorbeeld. Die kans is echter vrij klein.
Weerspreuken
Verschillende weerspreuken geven een relatie weer tussen ijsheiligen en het weer in die periode.
“Voor ijsheiligen de bloemen buiten, veelal kun je daar naar fluiten. Wacht af tot ze zijn voorbij, de bloemen zijn u daarvoor blij.”
“Pancraas, Servaas en Bonifaas, geven ijs en vorst helaas.”
Vooral de laatste weerspreuk geeft aan dat de naamdagen van de drie heiligen kou opleveren. Nu is het wel vrij logisch dat de kans op vorst afneemt richting de zomer, waardoor er na 15 mei minder risico is op nachtvorst. De laatste spreuk geeft echter aan dat juist op die specifieke dagen tijdelijk de kans op vorst toeneemt. Vooral onder oudere mensen leeft de gedachte dat rond die periode een noordenwind kan opsteken en dat na half mei de kans op vorst voorbij is.
Waarheid of mythe?
Vorst in de periode van 11-15 mei is zeker nog mogelijk. Of het juist dan extra vaak vriest, kunnen we uitzoeken.Het blijkt dat het aantal vorstnachten in de periode van 11-15 mei niet veel hoger ligt dan in de periode daarna, van 16 tot 20 mei. Ook in de tijd daarna kan het nog vriezen. Afgelopen jaar is daar een mooi voorbeeld van. Toen kwam het in de zomer nog tot kou. Op het weerstation Twenthe werd toen nachtvorst gemeten in de nacht van 25 op 26 juni. Het koelde af tot –0.8 graden op grashoogte.
Augustus is de enige maand in het jaar waarop in De Bilt nog nooit nachtvorst is voorgekomen. Maar zelfs dat geldt niet voor alle weerstations in Nederland. En we kunnen toch moeilijk de plantjes alleen in augustus buiten zetten!
Toch een mooi ijkpunt dus?
Er moet toch ergens een grens getrokken worden. Veel jaarlijkse planten in de moestuinen kunnen niet tegen nachtvorst. Wel moet hier het duidelijke onderscheid gemaakt worden dat het vaak de bloemen en de vruchtbeginsels zijn die dood gaan door vorst. Zo kan een aardbeienplant wel tegen vorst, maar het groeiende aardbeitje wordt er niet blij van.
Bloemkool en broccoli kunnen ook wel weer wat hebben, maar courgette, komkommer of paprika dan weer niet. Op een gegeven moment moet het risico toch maar genomen worden. Aangezien de kans klein is dat er werkelijk nachtvorst optreedt, is het risico aanneembaar om de planten vanaf half mei buiten te zetten. Mocht het nu toch nog tot kou komen, afdekken met een doek helpt al. Erg gevoelige planten kun je natuurlijk ook in een pot plaatsen, die snel binnen te zetten is.
Korte verwachting voor de tijd tot 15 mei
Wat is er nu al te zeggen over de nachttemperaturen tot half mei? Na een koud weekend, met op grote schaal nachtvorst, zijn we vanaf vandaag in de iets mildere lucht belandt. Ook hangt er meer bewolking en staat er meer wind, waardoor het minder afkoelt. De nachten verlopen dan ook zacht met minimumtemperaturen rond 10 graden. Dat is de temperatuur op waarnemingshoogte, echter als het 10 graden is op 1,50 meter kan het onmogelijk vriezen op 10 centimeter hoogte. De kans op nachtvorst is tot 10 mei te verwaarlozen.
Onzekerheid
Na 10 mei ziet het er naar uit dat de nachten iets kouder worden, maar dat het tot nachtvorst komt lijkt onwaarschijnlijk. Zoals vrijwel altijd met een lange termijn verwachting, neemt dan wel de onzekerheid toe. Zie het kaartje van de temperatuurspluim hiernaast. Dat is de grafiek waarin alle verschillende modelberekeningen getoond worden voor de komende 15 dagen. De hoofdberekeningen (de gekleurde lijnen) kiezen allemaal voor minimumtemperaturen van 5 graden of meer. Toch zijn er enkele berekeningen die gaan voor een minimumtemperatuur van 4 graden. Als er dan erg weinig wind staat en het is vrij helder, zou er zeer lokaal op een goed beschutte plek nachtvorst op kunnen treden. Aangezien we echter in een zuidweststroming zitten deze periode, wordt er veel bewolking aangevoerd vanaf de Noordzee. Een geheel heldere nacht lijkt dan ook onwaarschijnlijk.Waardoor het risico op nachtvorst de komende tien dagen vrij klein is!
Dat het laat in het jaar nog tot nachtvorst komt is niet uitzonderlijk. Vorig jaar was het in de nacht van 25 op 26 juni koud. Die lage temperaturen leverden vorst op, op het dak van Jan Stapelbroek.
Niet alle jonge plantjes gedijen goed bij zulke koude nachten, maïs is bijvoorbeeld vrij gevoelig. Foto: Willy Steenkamp
Ook het fruit aan de bomen kan kapot gaan met de kou. Fruittelers sproeien zodat er een ijslaagje ontstaat, dat het binnenste juist beschermt tegen vorstschade. Foto: Marinus de Keyzer
Lees ook:
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Tropische hitte vs ijsdagen
De lente, of eigenlijk het voorjaar, is de tijd van het jaar waarin de klimatologische curve van de temperatuur een duidelijk stijgende lijn laat zien. Ook het aantal zonuren neemt in deze tijd van het jaar zienderogen toe, maar karakteristiek voor deze periode zijn ook de grote verschillen in temperatuur binnen zowel het Europese continent als in Nederland zelf.
Als we in vogelvlucht over Europa kijken, zijn de verschillen op dit moment enorm. In Scandinavië ligt de temperatuur zowel ’s nachts als overdag plaatselijk nog onder het vriespunt, gepaard met regionale sneeuwbuien, terwijl het in delen van Spanje overdag bloedheet is. De middagtemperatuur stijgt daar bij zonnig weer op veel plaatsen tot dik in de dertig graden en dat noemen we tropische dagen in de meteorologie. Morgen, woensdag, wordt het in het zuidelijk gelegen Cordoba zelfs 35 graden!
In het voorjaar zijn de verschillen in temperatuur binnen het Europese continent vaak erg groot. Zo telt Lapland momenteel nog ijsdagen, terwijl het in Spanje regionaal alweer tropisch warm is.
In Posio in Finland ligt zelfs nog een flink pak sneeuw. Een webcambeeld van vandaag.
In Spanje liggen de stranden daarentegen alweer aardig vol met daar lokaal meer dan 30 graden. Een webcam beeld van vanmiddag.
Meer instraling en hogere zonnestand
Deze verschillen zijn natuurlijk heel goed uit te leggen aan de hand van de hogere zonnestand in het voorjaar in het zuiden van Europa tegenover de zonnestand in bijvoorbeeld Lapland. Weliswaar staat de zon in Spanje minder lang boven de horizon dan in Lapland, maar de zon komt er wel een stuk hoger, waardoor er vooral rond het middaguur meer instraling is en het er dus sneller opwarmt.
Koudere start
Een ander belangrijk aspect is natuurlijk de beginsituatie. In Scandinavië wordt het in de winter over het algemeen een stuk kouder dan in het Middellandse zeegebied. Er is in het noorden van Europa ’s winters vaak veel ijs en sneeuw aanwezig, ook in de zeeën rondom het vasteland en het kost dus alleen al vrij veel energie om dit eerst maar eens te doen smelten. Niet alleen de lucht is er dus kouder, maar ook het aardoppervlak en deze heeft in Scandinavië vervolgens veel meer tijd nodig om op te warmen. Het voorjaar begint dus al met een groot temperatuurverschil vanuit het winterseizoen.
Ook in Nederland
Niet alleen op Europese schaal, maar ook in Nederland zijn de verschillen in het voorjaar vaak het grootst. Bij ons heeft dat echter vooral te maken met de temperatuur van het zeewater en niet direct met de zonnestand en de hoeveelheid instraling. Na de winter is het Noordzeewater in het voorjaar nog relatief koud en feit is dat water minder snel opwarmt dan land. Het kwik in de thermometer zal in het binnenland dan ook een stuk sneller omhoog gaan dan aan de kust.
Aanlandige of aflandige wind
Het koudere zeewater maakt dat de lucht boven de kuststrook veel minder snel opwarmt. De lucht boven het water is namelijk nog een stuk kouder en deze mengt door de wind met de lucht boven de kuststrook. Bij een wind vanaf zee, een aanlandige wind, scheelt dat zo al een paar graden. Bij een aflandige wind, wanneer de wind vanaf het vasteland richting zee waait, is het verschil nihil. De lucht stroomt dan niet over het relatief koudere water en koelt onderweg dus niet af. Op de stranden is het dan even warm als in bijvoorbeeld Gelderland of Limburg.
Waddeneilanden
Dit verklaart ook waarom het op de Waddeneilanden in deze tijd van het jaar vaak een paar graden minder warm is dan in de rest van het land. De lucht waait hier bij elke windrichting over het koelere water, waardoor de temperatuur iets lager uitpakt. In de herfst is het in principe omgedraaid. Dan is het zeewater vaak nog relatief warm na de zomer. Water koelt minder snel af dan het vasteland, en daar profiteren de Waddeneilanden en de kustgebieden op dat moment dan weer van.
Klein verschil
Ook de komende dagen zien we die verschillen in temperatuur tussen de kust en het binnenland dagelijks terugkomen, al zijn ze dit maal relatief klein. Er waait een stevige zuidwestelijke wind en daarmee krijgt vooral het noordwestelijk kustgebied, waaronder de Kop van Noord-Holland en de westelijke Waddeneilanden, een aanvoer vanaf zee. Het water van de Noordzee is momenteel een graad of 14 en dat zijn ook precies de temperaturen die we de rest van deze week op de zojuist genoemde plaatsen terugvinden. In het binnenland waait de wind feitelijk vanaf het vasteland van Frankrijk en koelt onderweg dus niet of nauwelijks af. Daar wordt het dan ook 16 tot 17 graden en dan komen we meteen op een volgend verschil tussen het noorden en zuiden van Nederland, want ook daar zien we vaak variaties in de temperatuur. Dit heeft er grotendeels mee te maken dat de lucht bij een zuidelijke wind een langere weg naar het noorden moet afleggen en onderweg dus simpelweg meer tijd heeft om af te koelen.
Ook in Nederland zien we echter verschillen. Zo wordt het in deze tijd van het jaar aan de kust vaak een paar graden minder warm dan in het binnenland door het nog relatief koude zeewater. Hier de middagtemperaturen voor vandaag
Ook de komende dagen zien we dat verschil. Er waait dan namelijk een stevige zuidwestenwind, 4-6 Bft, en deze voert vooral in het noordwestelijk kustgebied lucht vanaf zee aan. Daar zijn de temperaturen dan ook het laagst en vergelijkbaar met de temperatuur van het Noordzeewater; zo'n 14 graden.
Lees ook:
| Gewijzigd: 6 mei 2014, 16:47 uur, door Ries
De lente, of eigenlijk het voorjaar, is de tijd van het jaar waarin de klimatologische curve van de temperatuur een duidelijk stijgende lijn laat zien. Ook het aantal zonuren neemt in deze tijd van het jaar zienderogen toe, maar karakteristiek voor deze periode zijn ook de grote verschillen in temperatuur binnen zowel het Europese continent als in Nederland zelf.
Als we in vogelvlucht over Europa kijken, zijn de verschillen op dit moment enorm. In Scandinavië ligt de temperatuur zowel ’s nachts als overdag plaatselijk nog onder het vriespunt, gepaard met regionale sneeuwbuien, terwijl het in delen van Spanje overdag bloedheet is. De middagtemperatuur stijgt daar bij zonnig weer op veel plaatsen tot dik in de dertig graden en dat noemen we tropische dagen in de meteorologie. Morgen, woensdag, wordt het in het zuidelijk gelegen Cordoba zelfs 35 graden!
In het voorjaar zijn de verschillen in temperatuur binnen het Europese continent vaak erg groot. Zo telt Lapland momenteel nog ijsdagen, terwijl het in Spanje regionaal alweer tropisch warm is.
In Posio in Finland ligt zelfs nog een flink pak sneeuw. Een webcambeeld van vandaag.
In Spanje liggen de stranden daarentegen alweer aardig vol met daar lokaal meer dan 30 graden. Een webcam beeld van vanmiddag.
Meer instraling en hogere zonnestand
Deze verschillen zijn natuurlijk heel goed uit te leggen aan de hand van de hogere zonnestand in het voorjaar in het zuiden van Europa tegenover de zonnestand in bijvoorbeeld Lapland. Weliswaar staat de zon in Spanje minder lang boven de horizon dan in Lapland, maar de zon komt er wel een stuk hoger, waardoor er vooral rond het middaguur meer instraling is en het er dus sneller opwarmt.
Koudere start
Een ander belangrijk aspect is natuurlijk de beginsituatie. In Scandinavië wordt het in de winter over het algemeen een stuk kouder dan in het Middellandse zeegebied. Er is in het noorden van Europa ’s winters vaak veel ijs en sneeuw aanwezig, ook in de zeeën rondom het vasteland en het kost dus alleen al vrij veel energie om dit eerst maar eens te doen smelten. Niet alleen de lucht is er dus kouder, maar ook het aardoppervlak en deze heeft in Scandinavië vervolgens veel meer tijd nodig om op te warmen. Het voorjaar begint dus al met een groot temperatuurverschil vanuit het winterseizoen.
Ook in Nederland
Niet alleen op Europese schaal, maar ook in Nederland zijn de verschillen in het voorjaar vaak het grootst. Bij ons heeft dat echter vooral te maken met de temperatuur van het zeewater en niet direct met de zonnestand en de hoeveelheid instraling. Na de winter is het Noordzeewater in het voorjaar nog relatief koud en feit is dat water minder snel opwarmt dan land. Het kwik in de thermometer zal in het binnenland dan ook een stuk sneller omhoog gaan dan aan de kust.
Aanlandige of aflandige wind
Het koudere zeewater maakt dat de lucht boven de kuststrook veel minder snel opwarmt. De lucht boven het water is namelijk nog een stuk kouder en deze mengt door de wind met de lucht boven de kuststrook. Bij een wind vanaf zee, een aanlandige wind, scheelt dat zo al een paar graden. Bij een aflandige wind, wanneer de wind vanaf het vasteland richting zee waait, is het verschil nihil. De lucht stroomt dan niet over het relatief koudere water en koelt onderweg dus niet af. Op de stranden is het dan even warm als in bijvoorbeeld Gelderland of Limburg.
Waddeneilanden
Dit verklaart ook waarom het op de Waddeneilanden in deze tijd van het jaar vaak een paar graden minder warm is dan in de rest van het land. De lucht waait hier bij elke windrichting over het koelere water, waardoor de temperatuur iets lager uitpakt. In de herfst is het in principe omgedraaid. Dan is het zeewater vaak nog relatief warm na de zomer. Water koelt minder snel af dan het vasteland, en daar profiteren de Waddeneilanden en de kustgebieden op dat moment dan weer van.
Klein verschil
Ook de komende dagen zien we die verschillen in temperatuur tussen de kust en het binnenland dagelijks terugkomen, al zijn ze dit maal relatief klein. Er waait een stevige zuidwestelijke wind en daarmee krijgt vooral het noordwestelijk kustgebied, waaronder de Kop van Noord-Holland en de westelijke Waddeneilanden, een aanvoer vanaf zee. Het water van de Noordzee is momenteel een graad of 14 en dat zijn ook precies de temperaturen die we de rest van deze week op de zojuist genoemde plaatsen terugvinden. In het binnenland waait de wind feitelijk vanaf het vasteland van Frankrijk en koelt onderweg dus niet of nauwelijks af. Daar wordt het dan ook 16 tot 17 graden en dan komen we meteen op een volgend verschil tussen het noorden en zuiden van Nederland, want ook daar zien we vaak variaties in de temperatuur. Dit heeft er grotendeels mee te maken dat de lucht bij een zuidelijke wind een langere weg naar het noorden moet afleggen en onderweg dus simpelweg meer tijd heeft om af te koelen.
Ook in Nederland zien we echter verschillen. Zo wordt het in deze tijd van het jaar aan de kust vaak een paar graden minder warm dan in het binnenland door het nog relatief koude zeewater. Hier de middagtemperaturen voor vandaag
Ook de komende dagen zien we dat verschil. Er waait dan namelijk een stevige zuidwestenwind, 4-6 Bft, en deze voert vooral in het noordwestelijk kustgebied lucht vanaf zee aan. Daar zijn de temperaturen dan ook het laagst en vergelijkbaar met de temperatuur van het Noordzeewater; zo'n 14 graden.
Lees ook:
| Gewijzigd: 6 mei 2014, 16:47 uur, door Ries
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Een doodnormale meidag
Zaterdag 3 mei was een dag qua weer zoals we er zoveel zien, een doornormale dag dus. Maar wie er oog voor had, kon een aantal mooie zaken ontdekken. Lees en zie hoe een ‘gewone’ dag toch bijzonder kan zijn.
Zaterdag 3 mei begon koud en onbewolkt. Alle foto’s zijn gemaakt vanuit de weerkamer in het gebouw van de MeteoGroup, in Wageningen, alleen de laatste foto is tussen Wageningen en Bennekom geschoten, door Tom van der Spek.
Koude nacht
De nacht van vrijdag 2, op zaterdag 3 mei, verliep helder en koud. In het oosten van het land kwam het op diverse plaatsen tot vorst aan de grond en in Twente werd zelfs matige grondvorst gemeten, -5,1 graden. Ook op normale waarnemingshoogte kwam het daar tot vorst. In Wageningen brak de dag ook kraakhelder aan en vooral op platte daken was er wat rijp gevormd. Het zou trouwens de nacht daarop nog wat kouder worden in het binnenland met in Twente zelfs zeven graden vorst aan de grond en op meer plaatsen vorst in de thermometerhut. De Bilt liep met een minimumtemperatuur van precies 0,0 graden, net een vorstdag mis.
Een opstijgende luchtbel veroorzaakt zowel een Cumulus Humulus, als ook een Lenticulariswolkje, daar pal boven.
Mini Lenticularis
We bevonden ons afgelopen zaterdag in koele, onstabiele lucht, waarin gedurende de eerste ochtendhelft nog een zeer zwakke storing passeerde, die zijn aanwezigheid alleen verraadde door een vochtig laagje op enige hoogte in de atmosfeer. Zelfs in dit laagje was echter nauwelijks bewolking aanwezig, maar dat beeld veranderde toen al een uurtje na zonsopkomst de convectie vanaf de grond op gang kwam, en er luchtbellen begonnen op te stijgen. Hier en daar begonnen zich nu wat dunne wolkenvelden boven die opstijgende luchtbellen te vormen, die hierdoor een golfachtig uiterlijk kregen, in vakjargon ook wel Lenticularis genoemd.
Ook op andere plaatsen ontstonden er kortstondig Lenticularis-achtige wolkenstructuren, veroorzaakt door opstijgende luchtbellen vanaf de grond.
Heel fraai werd dat zichtbaar toen het eerste opstijgende luchtbelletje tot het condensatieniveau doorgroeide en er een klein stapelwolkje, een Cumulus Humulus werd gevormd (zie foto). Die stijgende luchtbel was in feite groter dan het wolkje die hij veroorzaakte. Ook het vochtige luchtlaagje boven het wolkje werd iets opgetild, bereikte het condensatieniveau en hierdoor werd daar een Lenticulariswolkje gevormd.
Dat zien we soms wel vaker bij groeiende stapelwolken als die door een vochtige luchtlaag breken. Vaak wordt zo een lenswolk dan een onderdeel van de groeiende stapelwolk en spreken we van een Pileuskapje zodra beide wolken gaan samensmelten. Maar dit was wel een mini- en zeer subtiel voorbeeld, wat maar heel kortstondig zichtbaar was.
Wat later die ochtend ontstonden in de vrij droge, polaire lucht, diverse kleine stapelwolkjes, die…
Wolkenstraten
Wat later die ochtend was de zwakke storing weggetrokken en het vochtige laagje verdwenen, en kwam de meer gebruikelijke ontwikkeling van stapelwolkjes op gang (zie hiernaast). Het werd al snel duidelijk dat de lucht droog was en de onstabiele laag in verticale richting, niet zo dik. De droge lucht werd met een matige noordwestenwind aangevoerd, aan de oostflank van een hogedrukgebied dat boven Engeland en het westen van de Noordzee lag. De stapelwolken die aldus werden gevormd, bleven hierdoor klein qua omvang en groeiden in verticale richting niet ver uit. Dankzij de droge lucht bleven er tussen de wolken flinke stukken hemelblauw zichtbaar.
… zich steeds meer langs lijnen gingen rangschikken, zogenaamde ‘wolkenstraten’.
Al snel werd duidelijk dat de stapelwolkjes de neiging hadden zich langs lijnen te rangschikken, evenwijdig aan de heersende windrichting. Dit noemen we wolkenstraten. De oorzaak zit hem in de ongelijke opwarming van het aardoppervlak. Daar waar een stuk grond opwarmt en er daarboven een luchtbel opstijgt en een wolk vormt, gaat dit proces daarna gewoon zo door als de wolk vervolgens door de wind wordt weggevoerd. Een volgende luchtbel stijgt wat later vanaf dezelfde plek op, vormt een nieuwe wolk, die achter zijn voorganger aandrijft. Zo kan er een heel rijtje wolken ontstaan.
Coulisseneffect
In dit geval, bij een matige noordwestenwind en in vrij droge lucht, worden deze wolkenstraten dus door flinke stukken hemelblauw gescheiden. Onder dergelijke omstandigheden lijkt het dan meer richting de horizon bewolkter te zijn dan in het stuk hemel rondom het zenit. Dit echter, is gezichtsbedrog. Een waarnemer die verderop onder dat meer bewolkte stuk zit, ziet hetzelfde als wij, een brede strook rondom de horizon waar het bewolkter lijkt, dan het stuk hemel dat zich rechter boven zijn hoofd bevindt.
Dichterbij de horizon lijkt het bewolkter te zijn dan meer boven je hoofd, we zien hier het coulisseneffect. Nabij de horizon kijken we meer tegen de zijkant van de wolken aan, waardoor het blauw ertussenin meer wordt afgeschermd.
We zien hier hetzelfde effect als bij een half gesloten lamellengordijn. Loodrecht door de lamellen kijkend, zien we nog heel wat van wat zich achter het raam bevindt, maar kijken we er meer dwars op, dan lijkt het gordijn nagenoeg gesloten te zijn. Afgelopen zaterdag zagen we hiervan dus een fraai, natuurlijk voorbeeld.
Uitspreiding
In de loop van de dag, rond en na het middaguur, probeerden de wolken wat verder te groeien, maar dat lukte niet echt. De invloed van het naderende hogedrukgebied vanuit het westen, werd te groot. In een hogedrukgebied daalt de lucht op enige hoogte langzaam. Daarbij warmt deze op en wordt droger. Het gevolg is dat de onstabiele laag onderin ondieper wordt. Opstijgende luchtbellen stoten als het ware hun hoofd op die drogere en warmere laag en daar buigt de opstijgende lucht vlak onder die laag zijwaarts af. Hetzelfde gebeurt dan met de gevormde wolken. De verticale groei stopt en in plaats daarvan spreidt de wolk horizontaal uit.
Een combinatie van het coulisseneffect en beginnende uitspreiding.
Afgelopen zaterdag was dat het fraaist te zien tussen 2 en 3 uur ’s middags, toen er in plaats van wolkenstraten, meer sprake was van wolkenplakken.
Gelukkig was de lucht zo droog, dat er nog genoeg ruimte voor opklaringen overbleef. Is de lucht namelijk vochtiger, dan zullen deze uitspreidende wolken de hele hemel gaan bedekken. Zeker in het winterhalfjaar kan er zo een hardnekkige wolkendeken ontstaan, waaruit dan zelfs wat motregen kan vallen. Fraai, zonnig weer in en nabij een hogedrukgebied is in de winter dan ook alles behalve een vanzelfsprekendheid!
De uitspreiding van de wolken is maximaal op deze foto, tussen 14 en 15 uur genomen tussen Wageningen en Bennekom. Omdat de lucht droog is, blijft er nog wel wat hemelblauw over. Eigenlijk kunnen we hier niet meer van Cumuluswolken spreken, maar meer van Stratocumulus wolkenvelden.
Maar afgelopen zaterdag liep het allemaal goed af. In de late middag begonnen de wolken op te lossen en zodra in de eerste avondhelft ook de convectie vanaf de grond stopte (er was geen energie meer voorhanden om opstijgende luchtbellen te veroorzaken), werd het helemaal helder. De kiem voor de daaropvolgende koude nacht, was zo gelegd. In ieder geval waren er op deze doodnormale meidag, toch heel wat leuke weerkundige zaakjes te bewonderen!
Bron: MeteoGroup
Lees ook:
Zaterdag 3 mei was een dag qua weer zoals we er zoveel zien, een doornormale dag dus. Maar wie er oog voor had, kon een aantal mooie zaken ontdekken. Lees en zie hoe een ‘gewone’ dag toch bijzonder kan zijn.
Zaterdag 3 mei begon koud en onbewolkt. Alle foto’s zijn gemaakt vanuit de weerkamer in het gebouw van de MeteoGroup, in Wageningen, alleen de laatste foto is tussen Wageningen en Bennekom geschoten, door Tom van der Spek.
Koude nacht
De nacht van vrijdag 2, op zaterdag 3 mei, verliep helder en koud. In het oosten van het land kwam het op diverse plaatsen tot vorst aan de grond en in Twente werd zelfs matige grondvorst gemeten, -5,1 graden. Ook op normale waarnemingshoogte kwam het daar tot vorst. In Wageningen brak de dag ook kraakhelder aan en vooral op platte daken was er wat rijp gevormd. Het zou trouwens de nacht daarop nog wat kouder worden in het binnenland met in Twente zelfs zeven graden vorst aan de grond en op meer plaatsen vorst in de thermometerhut. De Bilt liep met een minimumtemperatuur van precies 0,0 graden, net een vorstdag mis.
Een opstijgende luchtbel veroorzaakt zowel een Cumulus Humulus, als ook een Lenticulariswolkje, daar pal boven.
Mini Lenticularis
We bevonden ons afgelopen zaterdag in koele, onstabiele lucht, waarin gedurende de eerste ochtendhelft nog een zeer zwakke storing passeerde, die zijn aanwezigheid alleen verraadde door een vochtig laagje op enige hoogte in de atmosfeer. Zelfs in dit laagje was echter nauwelijks bewolking aanwezig, maar dat beeld veranderde toen al een uurtje na zonsopkomst de convectie vanaf de grond op gang kwam, en er luchtbellen begonnen op te stijgen. Hier en daar begonnen zich nu wat dunne wolkenvelden boven die opstijgende luchtbellen te vormen, die hierdoor een golfachtig uiterlijk kregen, in vakjargon ook wel Lenticularis genoemd.
Ook op andere plaatsen ontstonden er kortstondig Lenticularis-achtige wolkenstructuren, veroorzaakt door opstijgende luchtbellen vanaf de grond.
Heel fraai werd dat zichtbaar toen het eerste opstijgende luchtbelletje tot het condensatieniveau doorgroeide en er een klein stapelwolkje, een Cumulus Humulus werd gevormd (zie foto). Die stijgende luchtbel was in feite groter dan het wolkje die hij veroorzaakte. Ook het vochtige luchtlaagje boven het wolkje werd iets opgetild, bereikte het condensatieniveau en hierdoor werd daar een Lenticulariswolkje gevormd.
Dat zien we soms wel vaker bij groeiende stapelwolken als die door een vochtige luchtlaag breken. Vaak wordt zo een lenswolk dan een onderdeel van de groeiende stapelwolk en spreken we van een Pileuskapje zodra beide wolken gaan samensmelten. Maar dit was wel een mini- en zeer subtiel voorbeeld, wat maar heel kortstondig zichtbaar was.
Wat later die ochtend ontstonden in de vrij droge, polaire lucht, diverse kleine stapelwolkjes, die…
Wolkenstraten
Wat later die ochtend was de zwakke storing weggetrokken en het vochtige laagje verdwenen, en kwam de meer gebruikelijke ontwikkeling van stapelwolkjes op gang (zie hiernaast). Het werd al snel duidelijk dat de lucht droog was en de onstabiele laag in verticale richting, niet zo dik. De droge lucht werd met een matige noordwestenwind aangevoerd, aan de oostflank van een hogedrukgebied dat boven Engeland en het westen van de Noordzee lag. De stapelwolken die aldus werden gevormd, bleven hierdoor klein qua omvang en groeiden in verticale richting niet ver uit. Dankzij de droge lucht bleven er tussen de wolken flinke stukken hemelblauw zichtbaar.
… zich steeds meer langs lijnen gingen rangschikken, zogenaamde ‘wolkenstraten’.
Al snel werd duidelijk dat de stapelwolkjes de neiging hadden zich langs lijnen te rangschikken, evenwijdig aan de heersende windrichting. Dit noemen we wolkenstraten. De oorzaak zit hem in de ongelijke opwarming van het aardoppervlak. Daar waar een stuk grond opwarmt en er daarboven een luchtbel opstijgt en een wolk vormt, gaat dit proces daarna gewoon zo door als de wolk vervolgens door de wind wordt weggevoerd. Een volgende luchtbel stijgt wat later vanaf dezelfde plek op, vormt een nieuwe wolk, die achter zijn voorganger aandrijft. Zo kan er een heel rijtje wolken ontstaan.
Coulisseneffect
In dit geval, bij een matige noordwestenwind en in vrij droge lucht, worden deze wolkenstraten dus door flinke stukken hemelblauw gescheiden. Onder dergelijke omstandigheden lijkt het dan meer richting de horizon bewolkter te zijn dan in het stuk hemel rondom het zenit. Dit echter, is gezichtsbedrog. Een waarnemer die verderop onder dat meer bewolkte stuk zit, ziet hetzelfde als wij, een brede strook rondom de horizon waar het bewolkter lijkt, dan het stuk hemel dat zich rechter boven zijn hoofd bevindt.
Dichterbij de horizon lijkt het bewolkter te zijn dan meer boven je hoofd, we zien hier het coulisseneffect. Nabij de horizon kijken we meer tegen de zijkant van de wolken aan, waardoor het blauw ertussenin meer wordt afgeschermd.
We zien hier hetzelfde effect als bij een half gesloten lamellengordijn. Loodrecht door de lamellen kijkend, zien we nog heel wat van wat zich achter het raam bevindt, maar kijken we er meer dwars op, dan lijkt het gordijn nagenoeg gesloten te zijn. Afgelopen zaterdag zagen we hiervan dus een fraai, natuurlijk voorbeeld.
Uitspreiding
In de loop van de dag, rond en na het middaguur, probeerden de wolken wat verder te groeien, maar dat lukte niet echt. De invloed van het naderende hogedrukgebied vanuit het westen, werd te groot. In een hogedrukgebied daalt de lucht op enige hoogte langzaam. Daarbij warmt deze op en wordt droger. Het gevolg is dat de onstabiele laag onderin ondieper wordt. Opstijgende luchtbellen stoten als het ware hun hoofd op die drogere en warmere laag en daar buigt de opstijgende lucht vlak onder die laag zijwaarts af. Hetzelfde gebeurt dan met de gevormde wolken. De verticale groei stopt en in plaats daarvan spreidt de wolk horizontaal uit.
Een combinatie van het coulisseneffect en beginnende uitspreiding.
Afgelopen zaterdag was dat het fraaist te zien tussen 2 en 3 uur ’s middags, toen er in plaats van wolkenstraten, meer sprake was van wolkenplakken.
Gelukkig was de lucht zo droog, dat er nog genoeg ruimte voor opklaringen overbleef. Is de lucht namelijk vochtiger, dan zullen deze uitspreidende wolken de hele hemel gaan bedekken. Zeker in het winterhalfjaar kan er zo een hardnekkige wolkendeken ontstaan, waaruit dan zelfs wat motregen kan vallen. Fraai, zonnig weer in en nabij een hogedrukgebied is in de winter dan ook alles behalve een vanzelfsprekendheid!
De uitspreiding van de wolken is maximaal op deze foto, tussen 14 en 15 uur genomen tussen Wageningen en Bennekom. Omdat de lucht droog is, blijft er nog wel wat hemelblauw over. Eigenlijk kunnen we hier niet meer van Cumuluswolken spreken, maar meer van Stratocumulus wolkenvelden.
Maar afgelopen zaterdag liep het allemaal goed af. In de late middag begonnen de wolken op te lossen en zodra in de eerste avondhelft ook de convectie vanaf de grond stopte (er was geen energie meer voorhanden om opstijgende luchtbellen te veroorzaken), werd het helemaal helder. De kiem voor de daaropvolgende koude nacht, was zo gelegd. In ieder geval waren er op deze doodnormale meidag, toch heel wat leuke weerkundige zaakjes te bewonderen!
Bron: MeteoGroup
Lees ook:
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Neerslagtekort wordt goeddeels weggewerkt
Het wisselvallige weer houdt aan. De kolkende rivier van lucht hoog in de atmosfeer, de straalstroom, ligt voorlopig boven ons land en fungeert als transportband van oceaanstoringen met ook koele lucht. Deze circulatie hebben we zeker nog wel tot en met maandag. Sneltrekkende buien zijn het gevolg. Op sommige plekken valt in vijf dagen tijd de normale maandhoeveelheid neerslag.
De regen is zeer welkom voor de land- en tuinbouw, vooral in het zuiden en westen van het land. Daar is tot nu toe sprake van een neerslagtekort dat op sommige plekken rond 70 millimeter bedraagt. Het neerslagtekort of overschot wordt ieder jaar in de periode 1 april tot en met 30 september bepaald (groeiseizoen). Daarmee wordt rekening gehouden met de verdamping. Als er meer water verdampt dan dat er aan neerslag valt, spreken we van een neerslagtekort.
De viooltjes druipen van het water. Er is afgelopen nacht flink wat regen gevallen. En nog steeds regent het om 10u30 in Zuid-West Drenthe. Foto: Lammie van Elp.
In voornamelijk een deel van Drenthe tot en met 7 mei een overschot aan neerslag. Bron: KNMI.
In mei 2011 en 2009 groter neerslagtekort
Een tekort aan neerslag is trouwens normaal voor deze tijd van het jaar. In 2011 liep het tekort in mei echter al flink op, gemiddeld in het land tot rond 150 millimeter. Maar de wisselvallige zomer die hierop volgde, zorgde voor een kentering. Aan het einde van het groeiseizoen was het tekort nog maar 17 mm. Maar in 2009 was het zowel in het voorjaar als in de zomer zeer droog. Aan het einde van het groeiseizoen kwam het tekort op maarliefst 197 mm uit!
In vijf dagen lokaal normale maandsom neerslag
Momenteel heeft voornamelijk een deel van Drenthe een neerslagoverschot van rond 40 millimeter. En dat zal met de buien van de komende dagen significant groter geworden. Met buien heb je altijd met regionale verschillen te maken. Zo zullen er plekken zijn waar, gerekend tot en met maandag, volgens de verwachtingen van MeteoGroup de normale maandhoeveelheid aan neerslag (rond 60 millimeter) valt, maar er zijn ook veel plaatsen die minder regen krijgen. Toch zal het neerslagtekort op veel plekken worden weggewerkt.
In Bargerveen soms even zon op deze donderdag 8 mei. Foto: Karin Broekhuijsen.
Straalstroom op rond 5 km hoogte, vrijdagmiddag 9 mei.
Straalstroomweer
Het wisselvallige weer houdt verband met de straalstroom. De straalstroom strekt zich momenteel uit van boven de oceaan tot aan Rusland en wij zitten er precies onder. Deze zone met erg veel wind op circa 5-10 kilometer hoogte vertoont de komende dagen weinig rimpelingen (bochten/kronkels). Daardoor kunnen oceaanstoringen in hoog tempo naar ons land worden gevoerd. Verder is de aangevoerde lucht onstabiel van opbouw, met grote temperatuursverschillen tussen aardoppervlak en de bovenlucht. Hoe groter die verschillen, des te makkelijker het tot buienvorming komt. En een geldende regel binnen de meteorologie is dat bij een temperatuursverschil boven 40 graden tussen het aardoppervlak en circa 5 km hoogte onweer en hagel kan voorkomen.
Later verandering
Het ziet er naar uit dat vanaf dinsdag de bordjes zoetjesaan worden verhangen. Een hogedrukgebied vanuit het zuidwesten breidt zich tot over ons land uit en laat de straalstroom een noordelijkere positie innemen. Het gevolg voor ons land is een geleidelijke opwarming, droog weer en meer ruimte voor de lentezon. Alles daarover in onze tiendaagse verwachting in de weerlijn, optie 5. Het nummer is: 0900-9725 (60 cent/minuut).
De komende dagen nu en dan (even) zonneschijn, tussen de buien door. Foto: Henk Voermans, Haarlem op 7 mei 2014.
Lees ook:
Het wisselvallige weer houdt aan. De kolkende rivier van lucht hoog in de atmosfeer, de straalstroom, ligt voorlopig boven ons land en fungeert als transportband van oceaanstoringen met ook koele lucht. Deze circulatie hebben we zeker nog wel tot en met maandag. Sneltrekkende buien zijn het gevolg. Op sommige plekken valt in vijf dagen tijd de normale maandhoeveelheid neerslag.
De regen is zeer welkom voor de land- en tuinbouw, vooral in het zuiden en westen van het land. Daar is tot nu toe sprake van een neerslagtekort dat op sommige plekken rond 70 millimeter bedraagt. Het neerslagtekort of overschot wordt ieder jaar in de periode 1 april tot en met 30 september bepaald (groeiseizoen). Daarmee wordt rekening gehouden met de verdamping. Als er meer water verdampt dan dat er aan neerslag valt, spreken we van een neerslagtekort.
De viooltjes druipen van het water. Er is afgelopen nacht flink wat regen gevallen. En nog steeds regent het om 10u30 in Zuid-West Drenthe. Foto: Lammie van Elp.
In voornamelijk een deel van Drenthe tot en met 7 mei een overschot aan neerslag. Bron: KNMI.
In mei 2011 en 2009 groter neerslagtekort
Een tekort aan neerslag is trouwens normaal voor deze tijd van het jaar. In 2011 liep het tekort in mei echter al flink op, gemiddeld in het land tot rond 150 millimeter. Maar de wisselvallige zomer die hierop volgde, zorgde voor een kentering. Aan het einde van het groeiseizoen was het tekort nog maar 17 mm. Maar in 2009 was het zowel in het voorjaar als in de zomer zeer droog. Aan het einde van het groeiseizoen kwam het tekort op maarliefst 197 mm uit!
In vijf dagen lokaal normale maandsom neerslag
Momenteel heeft voornamelijk een deel van Drenthe een neerslagoverschot van rond 40 millimeter. En dat zal met de buien van de komende dagen significant groter geworden. Met buien heb je altijd met regionale verschillen te maken. Zo zullen er plekken zijn waar, gerekend tot en met maandag, volgens de verwachtingen van MeteoGroup de normale maandhoeveelheid aan neerslag (rond 60 millimeter) valt, maar er zijn ook veel plaatsen die minder regen krijgen. Toch zal het neerslagtekort op veel plekken worden weggewerkt.
In Bargerveen soms even zon op deze donderdag 8 mei. Foto: Karin Broekhuijsen.
Straalstroom op rond 5 km hoogte, vrijdagmiddag 9 mei.
Straalstroomweer
Het wisselvallige weer houdt verband met de straalstroom. De straalstroom strekt zich momenteel uit van boven de oceaan tot aan Rusland en wij zitten er precies onder. Deze zone met erg veel wind op circa 5-10 kilometer hoogte vertoont de komende dagen weinig rimpelingen (bochten/kronkels). Daardoor kunnen oceaanstoringen in hoog tempo naar ons land worden gevoerd. Verder is de aangevoerde lucht onstabiel van opbouw, met grote temperatuursverschillen tussen aardoppervlak en de bovenlucht. Hoe groter die verschillen, des te makkelijker het tot buienvorming komt. En een geldende regel binnen de meteorologie is dat bij een temperatuursverschil boven 40 graden tussen het aardoppervlak en circa 5 km hoogte onweer en hagel kan voorkomen.
Later verandering
Het ziet er naar uit dat vanaf dinsdag de bordjes zoetjesaan worden verhangen. Een hogedrukgebied vanuit het zuidwesten breidt zich tot over ons land uit en laat de straalstroom een noordelijkere positie innemen. Het gevolg voor ons land is een geleidelijke opwarming, droog weer en meer ruimte voor de lentezon. Alles daarover in onze tiendaagse verwachting in de weerlijn, optie 5. Het nummer is: 0900-9725 (60 cent/minuut).
De komende dagen nu en dan (even) zonneschijn, tussen de buien door. Foto: Henk Voermans, Haarlem op 7 mei 2014.
Lees ook:
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Drukste avondspits van het jaar
De drukste avondspits van het jaar tot nu toe is een feit. Er staat ruim 500 kilometer file.
De drukte heeft waarschijnlijk met de regenbuien te maken die over ons land trekken. Bovendien zijn er her en der ongelukken gebeurd. Met name op de A50 bij Arnhem, op de A59 en in de Randstad staan flinke files.
Lange files staan er op dit moment ook op de A4 (Amsterdam-Delft) vanaf het knooppunt Roelofarendsveen (10 km), de A9 tussen (Alkmaar-Diemen) tussen knooppunt Holendrecht en Badhoevedorp (11 km) en de A1 (Amersfoort-Amsterdam) tussen knooppunt Hoevelaken en Eembrugge (8 km).
Bron: RTLNieuws
De drukste avondspits van het jaar tot nu toe is een feit. Er staat ruim 500 kilometer file.
De drukte heeft waarschijnlijk met de regenbuien te maken die over ons land trekken. Bovendien zijn er her en der ongelukken gebeurd. Met name op de A50 bij Arnhem, op de A59 en in de Randstad staan flinke files.
Lange files staan er op dit moment ook op de A4 (Amsterdam-Delft) vanaf het knooppunt Roelofarendsveen (10 km), de A9 tussen (Alkmaar-Diemen) tussen knooppunt Holendrecht en Badhoevedorp (11 km) en de A1 (Amersfoort-Amsterdam) tussen knooppunt Hoevelaken en Eembrugge (8 km).
Bron: RTLNieuws
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
Weer te slecht voor autocross Nieuwlande
De autocross van Nieuwlande gaat zondag niet door. Dat heeft de organisatie donderdagavond besloten. Het terrein waarop zou worden gecrosst, aan de Johannes Poststraat, is door het slechte weer van de afgelopen dagen te nat geworden. Er is nog geen nieuwe datum bekend.
De autocross van Nieuwlande is een groot evenement, dat jaar op jaar meer deelnemers en publiek trekt. De cross zou de eerste zijn dit jaar in een reeks van vier wedstrijden. Er zouden zeven verschillende klassen aan de start komen.
Bron: DVHN
De autocross van Nieuwlande gaat zondag niet door. Dat heeft de organisatie donderdagavond besloten. Het terrein waarop zou worden gecrosst, aan de Johannes Poststraat, is door het slechte weer van de afgelopen dagen te nat geworden. Er is nog geen nieuwe datum bekend.
De autocross van Nieuwlande is een groot evenement, dat jaar op jaar meer deelnemers en publiek trekt. De cross zou de eerste zijn dit jaar in een reeks van vier wedstrijden. Er zouden zeven verschillende klassen aan de start komen.
Bron: DVHN
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
Lenteweer keert terug: vanaf donderdag zonnig
© anp.
De afgelopen vier dagen viel er net zoveel regen als normaal de hele maand. Aan dat barre weerbeeld komt een einde. Vanaf morgen krijgt de zon weer de overhand. De temperatuurt stijgt in de loop van de week naar 17 graden. Dat meldt Weerplaza.
De buien van vanochtend trekken gestaag het land uit. Vanmiddag breekt de zon vaker door, met name in het noordwesten en op de Wadden, en wordt het vanuit het noorden minder nat. De wind draait naar het westen en neemt af naar 3 tot 5 Bft. Het wordt vanmiddag 12 tot 14 graden.
Morgen zet de weersverbetering verder door met in het noorden geregeld zon en droog weer, in het zuiden vallen nog buien. Het wordt 15 graden bij een windkracht 2 tot 4 . Donderdag wordt het ook 15 graden, maar schijnt de zon het overgrote deel van de dag. Vrijdag en zaterdag verlopen halfbewolkt en iets warmer bij 17 graden.
Bron: AD
© anp.
De afgelopen vier dagen viel er net zoveel regen als normaal de hele maand. Aan dat barre weerbeeld komt een einde. Vanaf morgen krijgt de zon weer de overhand. De temperatuurt stijgt in de loop van de week naar 17 graden. Dat meldt Weerplaza.
De buien van vanochtend trekken gestaag het land uit. Vanmiddag breekt de zon vaker door, met name in het noordwesten en op de Wadden, en wordt het vanuit het noorden minder nat. De wind draait naar het westen en neemt af naar 3 tot 5 Bft. Het wordt vanmiddag 12 tot 14 graden.
Morgen zet de weersverbetering verder door met in het noorden geregeld zon en droog weer, in het zuiden vallen nog buien. Het wordt 15 graden bij een windkracht 2 tot 4 . Donderdag wordt het ook 15 graden, maar schijnt de zon het overgrote deel van de dag. Vrijdag en zaterdag verlopen halfbewolkt en iets warmer bij 17 graden.
Bron: AD
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Ondergrondse muggen volop actief
Muggen steken niet alleen op warme zomeravonden, ze steken het hele jaar door. Dat hebben Nederlandse wetenschappers ontdekt. De universiteit Wageningen had op de website muggenradar.nl de Nederlanders opgeroepen om muggen dood te meppen en op te sturen. Uiteindelijk kregen ze duizenden muggen binnen. Die zijn onderzocht en nu blijkt dat de huissteekmuggen die graag ondergronds leven ook in de winter steken, als het warm genoeg is.
Bron: HLN
Muggen steken niet alleen op warme zomeravonden, ze steken het hele jaar door. Dat hebben Nederlandse wetenschappers ontdekt. De universiteit Wageningen had op de website muggenradar.nl de Nederlanders opgeroepen om muggen dood te meppen en op te sturen. Uiteindelijk kregen ze duizenden muggen binnen. Die zijn onderzocht en nu blijkt dat de huissteekmuggen die graag ondergronds leven ook in de winter steken, als het warm genoeg is.
Bron: HLN
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Opnieuw zware ochtendspits door verschillende ongevallen
Het is weer een zware ochtendspits richting Brussel. Door verschillende ongevallen is het aanschuiven op de E40. Een ongeval van Gent naar Brussel ter hoogte van Affligem zorgde voor veel hinder. Twee rijstroken werden gesloten en het verkeer moest filerijden vanaf Erpe-Mere. De hevige regenval zorgde ervoor dat het verkeer nog extra traag ging.
In Zwijnaarde stond een defect voertuig waardoor de rechterrijstrook versperd was. Ook in Anderlecht is het aanschuiven door een aanrijding. Daar is de linkerrijstrook versperd door een ongeval op de Binnenring. In Wezembeek stond een defect voertuig, maar daar is de rijbaan opnieuw vrij.
Bron: HLN
Het is weer een zware ochtendspits richting Brussel. Door verschillende ongevallen is het aanschuiven op de E40. Een ongeval van Gent naar Brussel ter hoogte van Affligem zorgde voor veel hinder. Twee rijstroken werden gesloten en het verkeer moest filerijden vanaf Erpe-Mere. De hevige regenval zorgde ervoor dat het verkeer nog extra traag ging.
In Zwijnaarde stond een defect voertuig waardoor de rechterrijstrook versperd was. Ook in Anderlecht is het aanschuiven door een aanrijding. Daar is de linkerrijstrook versperd door een ongeval op de Binnenring. In Wezembeek stond een defect voertuig, maar daar is de rijbaan opnieuw vrij.
Bron: HLN
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Lente steeds warmer
We hebben een koele en natte fase achter de rug. Dat neemt niet weg dat de opwarming in de lente, die de laatste decennia al zo krachtig was ingezet, onverminderd doorgaat. Dat is vooral in april het geval, ondanks het feit dat de opwarming in ons land in die maand al groter was dan in welke andere maand dan ook.
De afgelopen aprilmaand belandde op de vierde plaats van warmste aprilmaanden in De Bilt sinds 1901, met een gemiddelde temperatuur van 12,1 graden. Bron: KNMI.
Maar er is altijd baas boven baas… april 2007 was maar liefst een volle graad warmer! Toen werd het record van de 20e eeuw (april 1993 met 11,1 graden) met twee volle graden verbeterd! Bron: KNMI
Zeer opmerkelijk was dat al vier jaar later april opnieuw op 13,1 graden gemiddeld uitkwam. Bron: KNMI.
April een echte lentemaand
Een kwart eeuw geleden konden we met een gerust hart zeggen dat de kans op een Elfstedentocht in de winter groter was dan de kans op een zomerse dag in april met een maximumtemperatuur van 25,0 graden of hoger in De Bilt. Inmiddels is die bewering door de realiteit meer dan achterhaald. Kijken we naar De Bilt, dan zien we dat de gemiddelde temperatuur voor de hele grasmaand meer dan een halve eeuw lang tussen 8,0 en 8,6 graden schommelde. Echter, de laatste twintig jaar is een sterke stijging ingezet, een stijging die tot heden ten dagen nog steeds doorgaat.
Het langjarige gemiddelde over dertig jaar lag in de periode 1971-2000 met 8,3 graden rondom hetzelfde peil als de zestig jaar daarvoor, maar april verliep in de jaren 2001-2010 zo warm, dat het gemiddelde over 1981-2010 (de huidige ‘normaal’ periode) met 9,2 graden bijna een volle graad was gestegen! En daarmee was de koek nog niet op, want kijken we naar het gemiddelde over de laatste dertig jaar (1985-2014), dan zien we dat dit met 9,5 graden alweer 0,3 graden hoger is uitgekomen.
Op 22 april 2011 was het goed toeven aan deze recreatieplas, al zagen de huidjes nog wat bleek. Foto: W. Bonnink-Naves.
Een zomerse stranddag? Nee hoor, dit was Scheveningen, ook op 22 april 2011. Foto: Johan Westra.
Het landelijke beeld
Uiteraard is dat beeld in heel het land te constateren. Ook op de andere hoofdstations (Beek, Den Helder, Eelde en Vlissingen) zien we dat april in de huidige norm 0,8 of 0,9 graden warmer is geworden, in vergelijk met de oude norm, en dat, als we naar de laatste dertig jaar kijken, daar nog eens 0,2 tot 0,4 graden bovenop is gekomen.
Splitsen we die temperaturen verder uit, dan zien we dat de nachten weliswaar zachter zijn geworden, maar dat de opwarming in de maximumtemperaturen het grootst is. In De Bilt zien we een stijging van 12,9, via 14,0 naar 14,4 graden; een opwarming van anderhalve graad! Op de andere stations in het binnenland is die stijging net zo groot, op de kuststations met 1,2 of 1,3 graden iets kleiner, maar ook zeer significant.
April grossiert in warmterecords
Kijken we naar De Bilt en naar alle aprilmaanden sinds 1901, dan zien we dat de vier warmste grasmaanden van recente jaren zijn, namelijk 2011, 2007, 2009 en dit jaar, 2014 dus. In 2007 beleefden we met afstand de warmste aprilmaand in 300 jaar. Het record van de 20e eeuw (11,1 graden in 1993) werd toen met twee volle graden verbeterd! Minstens zo opmerkelijk was dat dit kunststukje al vier jaar later, in april 2011, werd herhaald, want ook toen werd het 13,1 graden gemiddeld.
Rangschikken we alle aprilmaanden van warm naar koud, dan wordt eens te meer duidelijk hoeveel warmte april sinds 2000 in ons land heeft opgeleverd. Acht van de vijftien aprilmaanden staan in de top 20, en slechts twee belanden bij de koudste helft. April 2001 zat met 8,3 graden op de 65e plaats en was de koudste van dit vijftiental, maar die 8,3 graden is toch niet lager dan het langjarige gemiddelde dat in de vorige eeuw voor april gold en dat schommelde tussen 8,0 en 8,6 graden.
Dat zien we ook als we naar de dagrecords kijken. Bezien we de hoogste en laagste waarden voor de maximum- gemiddelde- en minimumtemperatuur voor iedere aprildag sinds 1901, dan kunnen we voor iedere categorie dertig warmte- en dertig kouderecords noteren. Bij een niet veranderend klimaat mag je een gelijke verdeling van deze records verwachten. Met andere woorden, vier records zouden dan na 1999 moeten zijn opgetreden en 26 in de jaren 1901-1999.
Hoe anders is het werkelijke beeld! Na 1999 is slechts één koude dagrecord gebroken, namelijk voor de minimumtemperatuur (-4,3 graden op 14 april 2001). Daar staan tien warmterecords voor de minimumtemperatuur tegenover. Voor de gemiddelde- en maximumtemperatuur is de balans nog schever. Géén kouderecords, maar wel dertien, respectievelijk 14 warmterecords. In totaal heeft deze eeuw in april dus 37 warmterecords en slechts één kouderecord opgeleverd. En daarbij is dan nog niet eens meegerekend dat op sommige dagen dat warmterecord deze eeuw meermaals is gebroken! De extreem warme aprilmaanden uit 2011 en 2007 namen daar met 23 warmterecords het leeuwendeel voor hun rekening, maar in totaal acht van de vijftien jaren sinds 1999 leverden minimaal één warmterecord op.
Te zien is dat het al sinds eind november vorig jaar veel warmer dan gemiddeld is geweest, met uitzondering van de laatste tien dagen. Bron: KNMI
Hele lente warm
Maar eigenlijk is de hele lente flink opgewarmd. Dat geldt ook voor maart en mei. Afgelopen jaar vormde een grote uitzondering, maar dit jaar was ook maart erg warm. Tot dusver is mei koel en erg nat verlopen. Aan die nattigheid kan niet veel meer worden gedaan, maar het warmtetekort zal na morgen snel worden weggewerkt. De temperatuur gaat namelijk fors oplopen. In het weekend zal de 20 graden op steeds meer plaatsen gehaald of overschreden worden en na het weekend wordt het nog warmer, met dinsdag hier en daar zelfs 27 graden! Gezien deze vooruitzichten, wordt de kans groot dat, ondanks de koele eerste helft, mei als geheel toch als een ‘te warme’ lentemaand in de klimaatboeken zal verdwijnen. En dat geldt dan ook zeker voor de lente als geheel. Sterker nog, kijken we naar de periode 1 maart – 14 mei, dan komt 2014 met 10,4 graden zelfs op een tweede plaats uit en zit alleen 2007 daar nog (ruim) boven met 11,1 graden gemiddeld.
Ook in de grafiek van de temperatuuranomalie van het afgelopen jaar springt de warmte van de laatste maanden zeer goed in het oog. Bron: KNMI.
Bronnen: MeteoGroup, KNMI, mscha, eigen archief. Foto voorpagina: Jannes Wiersema.
Lees ook:
We hebben een koele en natte fase achter de rug. Dat neemt niet weg dat de opwarming in de lente, die de laatste decennia al zo krachtig was ingezet, onverminderd doorgaat. Dat is vooral in april het geval, ondanks het feit dat de opwarming in ons land in die maand al groter was dan in welke andere maand dan ook.
De afgelopen aprilmaand belandde op de vierde plaats van warmste aprilmaanden in De Bilt sinds 1901, met een gemiddelde temperatuur van 12,1 graden. Bron: KNMI.
Maar er is altijd baas boven baas… april 2007 was maar liefst een volle graad warmer! Toen werd het record van de 20e eeuw (april 1993 met 11,1 graden) met twee volle graden verbeterd! Bron: KNMI
Zeer opmerkelijk was dat al vier jaar later april opnieuw op 13,1 graden gemiddeld uitkwam. Bron: KNMI.
April een echte lentemaand
Een kwart eeuw geleden konden we met een gerust hart zeggen dat de kans op een Elfstedentocht in de winter groter was dan de kans op een zomerse dag in april met een maximumtemperatuur van 25,0 graden of hoger in De Bilt. Inmiddels is die bewering door de realiteit meer dan achterhaald. Kijken we naar De Bilt, dan zien we dat de gemiddelde temperatuur voor de hele grasmaand meer dan een halve eeuw lang tussen 8,0 en 8,6 graden schommelde. Echter, de laatste twintig jaar is een sterke stijging ingezet, een stijging die tot heden ten dagen nog steeds doorgaat.
Het langjarige gemiddelde over dertig jaar lag in de periode 1971-2000 met 8,3 graden rondom hetzelfde peil als de zestig jaar daarvoor, maar april verliep in de jaren 2001-2010 zo warm, dat het gemiddelde over 1981-2010 (de huidige ‘normaal’ periode) met 9,2 graden bijna een volle graad was gestegen! En daarmee was de koek nog niet op, want kijken we naar het gemiddelde over de laatste dertig jaar (1985-2014), dan zien we dat dit met 9,5 graden alweer 0,3 graden hoger is uitgekomen.
Op 22 april 2011 was het goed toeven aan deze recreatieplas, al zagen de huidjes nog wat bleek. Foto: W. Bonnink-Naves.
Een zomerse stranddag? Nee hoor, dit was Scheveningen, ook op 22 april 2011. Foto: Johan Westra.
Het landelijke beeld
Uiteraard is dat beeld in heel het land te constateren. Ook op de andere hoofdstations (Beek, Den Helder, Eelde en Vlissingen) zien we dat april in de huidige norm 0,8 of 0,9 graden warmer is geworden, in vergelijk met de oude norm, en dat, als we naar de laatste dertig jaar kijken, daar nog eens 0,2 tot 0,4 graden bovenop is gekomen.
Splitsen we die temperaturen verder uit, dan zien we dat de nachten weliswaar zachter zijn geworden, maar dat de opwarming in de maximumtemperaturen het grootst is. In De Bilt zien we een stijging van 12,9, via 14,0 naar 14,4 graden; een opwarming van anderhalve graad! Op de andere stations in het binnenland is die stijging net zo groot, op de kuststations met 1,2 of 1,3 graden iets kleiner, maar ook zeer significant.
April grossiert in warmterecords
Kijken we naar De Bilt en naar alle aprilmaanden sinds 1901, dan zien we dat de vier warmste grasmaanden van recente jaren zijn, namelijk 2011, 2007, 2009 en dit jaar, 2014 dus. In 2007 beleefden we met afstand de warmste aprilmaand in 300 jaar. Het record van de 20e eeuw (11,1 graden in 1993) werd toen met twee volle graden verbeterd! Minstens zo opmerkelijk was dat dit kunststukje al vier jaar later, in april 2011, werd herhaald, want ook toen werd het 13,1 graden gemiddeld.
Rangschikken we alle aprilmaanden van warm naar koud, dan wordt eens te meer duidelijk hoeveel warmte april sinds 2000 in ons land heeft opgeleverd. Acht van de vijftien aprilmaanden staan in de top 20, en slechts twee belanden bij de koudste helft. April 2001 zat met 8,3 graden op de 65e plaats en was de koudste van dit vijftiental, maar die 8,3 graden is toch niet lager dan het langjarige gemiddelde dat in de vorige eeuw voor april gold en dat schommelde tussen 8,0 en 8,6 graden.
Dat zien we ook als we naar de dagrecords kijken. Bezien we de hoogste en laagste waarden voor de maximum- gemiddelde- en minimumtemperatuur voor iedere aprildag sinds 1901, dan kunnen we voor iedere categorie dertig warmte- en dertig kouderecords noteren. Bij een niet veranderend klimaat mag je een gelijke verdeling van deze records verwachten. Met andere woorden, vier records zouden dan na 1999 moeten zijn opgetreden en 26 in de jaren 1901-1999.
Hoe anders is het werkelijke beeld! Na 1999 is slechts één koude dagrecord gebroken, namelijk voor de minimumtemperatuur (-4,3 graden op 14 april 2001). Daar staan tien warmterecords voor de minimumtemperatuur tegenover. Voor de gemiddelde- en maximumtemperatuur is de balans nog schever. Géén kouderecords, maar wel dertien, respectievelijk 14 warmterecords. In totaal heeft deze eeuw in april dus 37 warmterecords en slechts één kouderecord opgeleverd. En daarbij is dan nog niet eens meegerekend dat op sommige dagen dat warmterecord deze eeuw meermaals is gebroken! De extreem warme aprilmaanden uit 2011 en 2007 namen daar met 23 warmterecords het leeuwendeel voor hun rekening, maar in totaal acht van de vijftien jaren sinds 1999 leverden minimaal één warmterecord op.
Te zien is dat het al sinds eind november vorig jaar veel warmer dan gemiddeld is geweest, met uitzondering van de laatste tien dagen. Bron: KNMI
Hele lente warm
Maar eigenlijk is de hele lente flink opgewarmd. Dat geldt ook voor maart en mei. Afgelopen jaar vormde een grote uitzondering, maar dit jaar was ook maart erg warm. Tot dusver is mei koel en erg nat verlopen. Aan die nattigheid kan niet veel meer worden gedaan, maar het warmtetekort zal na morgen snel worden weggewerkt. De temperatuur gaat namelijk fors oplopen. In het weekend zal de 20 graden op steeds meer plaatsen gehaald of overschreden worden en na het weekend wordt het nog warmer, met dinsdag hier en daar zelfs 27 graden! Gezien deze vooruitzichten, wordt de kans groot dat, ondanks de koele eerste helft, mei als geheel toch als een ‘te warme’ lentemaand in de klimaatboeken zal verdwijnen. En dat geldt dan ook zeker voor de lente als geheel. Sterker nog, kijken we naar de periode 1 maart – 14 mei, dan komt 2014 met 10,4 graden zelfs op een tweede plaats uit en zit alleen 2007 daar nog (ruim) boven met 11,1 graden gemiddeld.
Ook in de grafiek van de temperatuuranomalie van het afgelopen jaar springt de warmte van de laatste maanden zeer goed in het oog. Bron: KNMI.
Bronnen: MeteoGroup, KNMI, mscha, eigen archief. Foto voorpagina: Jannes Wiersema.
Lees ook:
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
‘Reuzenkwallen’ aan Nederlandse kust
(archiefbeeld)
Aan de Nederlandse kust zijn de afgelopen dagen kwallen gezien die veel groter zijn dan normaal. Sommige van de zogeheten zeepaddenstoelen hebben een doorsnee van een halve meter en zijn wel 11 kilo zwaar. De zachte winter is de oorzaak van het fenomeen, meldt natuurcentrum Ecomare op Natuurbericht.nl.
De vondsten gebeurden op het Waddeneiland Texel, zowel aan de Noordzeekant als aan de kant van de Waddenzee. Het gaat om de bekende bolle kwallen met een blauwe kleur.
De kwallen zijn zo groot omdat ze de winter hebben overleefd en zijn doorgegroeid. In een koude winter gaan ze dood en blijven alleen de poliepen in leven. Die snoeren aan het einde van de lente pas weer kwallen af, waardoor de zeepaddenstoelen die je normaal in de zomer ziet, veel kleiner zijn.
De kwal voedt zich via de dikke lobben aan de onderkant met plankton. De netelcellen van die soort zijn te zwak om door de menselijke huid te dringen.
Behalve in Nederland is het verschijnsel van de ‘reuzenkwallen’ ook aan de Britse kust gesignaleerd, aldus Ecomare.
Bron: Het Nieuwsblad
(archiefbeeld)
Aan de Nederlandse kust zijn de afgelopen dagen kwallen gezien die veel groter zijn dan normaal. Sommige van de zogeheten zeepaddenstoelen hebben een doorsnee van een halve meter en zijn wel 11 kilo zwaar. De zachte winter is de oorzaak van het fenomeen, meldt natuurcentrum Ecomare op Natuurbericht.nl.
De vondsten gebeurden op het Waddeneiland Texel, zowel aan de Noordzeekant als aan de kant van de Waddenzee. Het gaat om de bekende bolle kwallen met een blauwe kleur.
De kwallen zijn zo groot omdat ze de winter hebben overleefd en zijn doorgegroeid. In een koude winter gaan ze dood en blijven alleen de poliepen in leven. Die snoeren aan het einde van de lente pas weer kwallen af, waardoor de zeepaddenstoelen die je normaal in de zomer ziet, veel kleiner zijn.
De kwal voedt zich via de dikke lobben aan de onderkant met plankton. De netelcellen van die soort zijn te zwak om door de menselijke huid te dringen.
Behalve in Nederland is het verschijnsel van de ‘reuzenkwallen’ ook aan de Britse kust gesignaleerd, aldus Ecomare.
Bron: Het Nieuwsblad
Every cloud has a silver lining
'Gunstig' klimaat: deze drie beestjes vallen u deze lente lastig
Wellicht heeft u de afgelopen weken al veel krioelende beestjes opgemerkt in uw achtertuin. Dat komt door het gunstige klimaat voor insecten. Enerzijds hebben bepaalde soorten de winter beter dan anders doorstaan, anderzijds gedijen ze goed in de huidige warme, vochtige omstandigheden. Drie van de vervelendste insecten die u deze lente gezelschap houden, zijn de mug, de teek en de eikenprocessierups.
De mug
"Muggen vermenigvuldigen zich enorm snel", zegt entomoloog Marc Coosemans, verbonden aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). "Daarom maakt een zachte winter voor de mug niet veel verschil. Als weinig muggen de winter overleefd hebben, wordt dat snel gecompenseerd zo gauw er goede weersomstandigheden zijn."
En die zijn er nu: "Bij warm en vochtig weer legt elk wijfje om de twee à drie dagen 120 eitjes. Op dit moment zal de voortplanting dus enorm groot zijn. Hoe de weersomstandigheden in de komende maanden zullen zijn, kan ik natuurlijk niet voorspellen. Maar dit is voor de mug in elk geval een gunstige periode."
Voor exotische muggensoorten kan de winter wel bepalend zijn. Onderzoekers van het ITG volgen sinds vorige zomer een populatie Aziatische tijgermuggen op in een bandenimportbedrijf in de buurt van de Antwerpse haven. In juli werd een eerste exemplaar ontdekt. De populatie bleek actief te zijn tot oktober en eind november werd nog een levende larve van deze exotische mug gevonden in een lading bamboeplanten in de Antwerpse haven.
"Voor zulke exoten is het wel mogelijk dat de winteromstandigheden gunstig waren om de populatie een kans te geven verder uit te breiden", aldus Coosemans. Of de tijgermuggen de zachte winter konden doorstaan, is echter nog niet geweten.
© ap.
Waarom gevaarlijk?
Buiten het hinderlijke gezoem en geprik, kunnen muggen ziekten met zich meebrengen. Al blijkt het in ons land voorlopig nog mee te vallen. Het meest concrete gevaar is het West-Nijlvirus, maar dat is vooralsnog niet in ons land opgedoken. "Het virus komt vooral voor in bepaalde delen van het Middellandse Zeegebied, waar veel trekvogels voorkomen", zegt Coosemans. "Het virus komt binnen via trekvogels en kan zo overgedragen worden door onze lokale muggenpopulatie. Maar dat gebeurt hoofdzakelijk in reservaten in de Camargue en in het zuiden van Spanje. Het is mogelijk dat we dat hier vroeg of laat ook zullen meemaken, maar op dit ogenblik zijn daar nog geen aanwijzingen voor."
Hoe te bestrijden?
Behalve insectenwerende middelen als DEET zijn er nog effectieve manieren om muggen het hoofd te bieden. "In de eerste plaats raad ik iedereen aan in zijn onmiddellijke buurt alle mogelijke stilstaande waterplassen weg te halen", zegt Marc Coosemans. "Dat kan gaan om een goot die verstopt is, een ton of emmer met water, een kleine tuinvijver zonder vissen. Als al die kleine broedplaatsen verwijderd worden, ben je al van negentig procent van de muggen verlost."
Daarnaast biedt een muskietennet aan de vensters of een muggennet om onder te slapen 's nachts de beste bescherming.
De teek
Vooral teken varen wel bij de afgelopen zachte winter. "De tekenpopulatie groeit sowieso door het groene beleid, waardoor de natuur meer beschermd wordt en er meer wild is", legt Coosemans uit. "De cyclus van teken wordt dit jaar vergemakkelijkt omdat er veel de winter overleefd hebben. Omdat teken in larvestadia vooral steken op kleine zoogdieren, speelt ook de grotere populatie van kleine knaagdieren een rol. Hoe meer knaagdieren, hoe meer teken."
© ap.
Waarom gevaarlijk?
Hoe meer teken bloed hebben gedronken, hoe groter de kans op besmetting met de Borreliabacterie, de veroorzaker van de ziekte van Lyme. De ziekte kan leiden tot spier- en gewrichtspijnen, hartkloppingen en in het uiterste geval tot aandoeningen aan het zenuwstelsel. Het aantal teken dat in België drager is van de bacterie is vrij hoog. Coosemans spreekt over "zeker meer dan tien procent". Over het aantal patiënten zijn geen gegevens beschikbaar, omdat de ziekte niet verplicht gemeld moet worden.
Hoe te bestrijden?
Het gevaar op teken is het grootst in de lentemaanden en in de herfst, wanneer het vrij vochtig is en er toch redelijke temperaturen zijn. "Teken klampen zich vast, bijvoorbeeld op een grasspriet in een bos", klinkt het. "Ze kruipen naar boven tot het einde van de grasspriet, trekken hun voorste poten open en wachten zo tot er iemand langskomt. Als je gaat wandelen en in aanraking komt met de teek, hecht hij zich vast aan je kleding, kruipt stilletjes onder je broekspijp en klemt zich vast in de huid. Het voornaamste is dus gepaste kledij te dragen als je in de bossen gaat: bij voorkeur een lange broek en kousen over de pijpen. Als dat niet mogelijk is, moet je na de wandeling een goede inspectie doen van de hele huidoppervlakte, ook in de lies. Teken moeten zo snel mogelijk verwijderd worden, maar niet met alcohol, ether of een sigaret want dan spuwt de teek al zijn kiemen in het lichaam." Ook Deet helpt tegen teken.
De eikenprocessierups
De eikenprocessierups is een van nature zuidelijke soort die vooral goed gedijt in warmere omstandigheden. De jongste jaren is hij ook in opmars bij ons. "De rups is altijd actief in de lente", zegt Coosemans. "Ze nesten in grote aantallen in eiken en dan kan je ze nog bestrijden. Eenmaal uit de nesten, wanneer de haartjes ook in de lucht zweven, wordt het moeilijker."
© anp.
Waarom gevaarlijk?
De eikenprocessierups is vooral berucht om de circa 800.000 microscopische brandharen die hij op zijn lichaam draagt. Het beest heeft de neiging om in grote groepen bij elkaar te komen in de oksels van eikenbomen. Zodra ze vervellen, worden de brandharen door de wind meegenomen en kunnen ze bij mensen problemen veroorzaken aan de ogen, de luchtwegen en de huid. "Echt gevaarlijk is het niet, maar de beestjes kunnen wel ervaren worden als een echte pest en allergieën veroorzaken", aldus Coosemans.
Hoe te bestrijden?
Het is belangrijk de nesten vroeg te detecteren, zodat het niet te laat is om het probleem aan te pakken. De gemeenten in ons land nemen elk hun eigen maatregelen. Vaak is er een detectieplicht en zal de brandweer of een externe firma de nesten desinfecteren.
Bron: HLN
Wellicht heeft u de afgelopen weken al veel krioelende beestjes opgemerkt in uw achtertuin. Dat komt door het gunstige klimaat voor insecten. Enerzijds hebben bepaalde soorten de winter beter dan anders doorstaan, anderzijds gedijen ze goed in de huidige warme, vochtige omstandigheden. Drie van de vervelendste insecten die u deze lente gezelschap houden, zijn de mug, de teek en de eikenprocessierups.
De mug
"Muggen vermenigvuldigen zich enorm snel", zegt entomoloog Marc Coosemans, verbonden aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG). "Daarom maakt een zachte winter voor de mug niet veel verschil. Als weinig muggen de winter overleefd hebben, wordt dat snel gecompenseerd zo gauw er goede weersomstandigheden zijn."
En die zijn er nu: "Bij warm en vochtig weer legt elk wijfje om de twee à drie dagen 120 eitjes. Op dit moment zal de voortplanting dus enorm groot zijn. Hoe de weersomstandigheden in de komende maanden zullen zijn, kan ik natuurlijk niet voorspellen. Maar dit is voor de mug in elk geval een gunstige periode."
Voor exotische muggensoorten kan de winter wel bepalend zijn. Onderzoekers van het ITG volgen sinds vorige zomer een populatie Aziatische tijgermuggen op in een bandenimportbedrijf in de buurt van de Antwerpse haven. In juli werd een eerste exemplaar ontdekt. De populatie bleek actief te zijn tot oktober en eind november werd nog een levende larve van deze exotische mug gevonden in een lading bamboeplanten in de Antwerpse haven.
"Voor zulke exoten is het wel mogelijk dat de winteromstandigheden gunstig waren om de populatie een kans te geven verder uit te breiden", aldus Coosemans. Of de tijgermuggen de zachte winter konden doorstaan, is echter nog niet geweten.
© ap.
Waarom gevaarlijk?
Buiten het hinderlijke gezoem en geprik, kunnen muggen ziekten met zich meebrengen. Al blijkt het in ons land voorlopig nog mee te vallen. Het meest concrete gevaar is het West-Nijlvirus, maar dat is vooralsnog niet in ons land opgedoken. "Het virus komt vooral voor in bepaalde delen van het Middellandse Zeegebied, waar veel trekvogels voorkomen", zegt Coosemans. "Het virus komt binnen via trekvogels en kan zo overgedragen worden door onze lokale muggenpopulatie. Maar dat gebeurt hoofdzakelijk in reservaten in de Camargue en in het zuiden van Spanje. Het is mogelijk dat we dat hier vroeg of laat ook zullen meemaken, maar op dit ogenblik zijn daar nog geen aanwijzingen voor."
Hoe te bestrijden?
Behalve insectenwerende middelen als DEET zijn er nog effectieve manieren om muggen het hoofd te bieden. "In de eerste plaats raad ik iedereen aan in zijn onmiddellijke buurt alle mogelijke stilstaande waterplassen weg te halen", zegt Marc Coosemans. "Dat kan gaan om een goot die verstopt is, een ton of emmer met water, een kleine tuinvijver zonder vissen. Als al die kleine broedplaatsen verwijderd worden, ben je al van negentig procent van de muggen verlost."
Daarnaast biedt een muskietennet aan de vensters of een muggennet om onder te slapen 's nachts de beste bescherming.
De teek
Vooral teken varen wel bij de afgelopen zachte winter. "De tekenpopulatie groeit sowieso door het groene beleid, waardoor de natuur meer beschermd wordt en er meer wild is", legt Coosemans uit. "De cyclus van teken wordt dit jaar vergemakkelijkt omdat er veel de winter overleefd hebben. Omdat teken in larvestadia vooral steken op kleine zoogdieren, speelt ook de grotere populatie van kleine knaagdieren een rol. Hoe meer knaagdieren, hoe meer teken."
© ap.
Waarom gevaarlijk?
Hoe meer teken bloed hebben gedronken, hoe groter de kans op besmetting met de Borreliabacterie, de veroorzaker van de ziekte van Lyme. De ziekte kan leiden tot spier- en gewrichtspijnen, hartkloppingen en in het uiterste geval tot aandoeningen aan het zenuwstelsel. Het aantal teken dat in België drager is van de bacterie is vrij hoog. Coosemans spreekt over "zeker meer dan tien procent". Over het aantal patiënten zijn geen gegevens beschikbaar, omdat de ziekte niet verplicht gemeld moet worden.
Hoe te bestrijden?
Het gevaar op teken is het grootst in de lentemaanden en in de herfst, wanneer het vrij vochtig is en er toch redelijke temperaturen zijn. "Teken klampen zich vast, bijvoorbeeld op een grasspriet in een bos", klinkt het. "Ze kruipen naar boven tot het einde van de grasspriet, trekken hun voorste poten open en wachten zo tot er iemand langskomt. Als je gaat wandelen en in aanraking komt met de teek, hecht hij zich vast aan je kleding, kruipt stilletjes onder je broekspijp en klemt zich vast in de huid. Het voornaamste is dus gepaste kledij te dragen als je in de bossen gaat: bij voorkeur een lange broek en kousen over de pijpen. Als dat niet mogelijk is, moet je na de wandeling een goede inspectie doen van de hele huidoppervlakte, ook in de lies. Teken moeten zo snel mogelijk verwijderd worden, maar niet met alcohol, ether of een sigaret want dan spuwt de teek al zijn kiemen in het lichaam." Ook Deet helpt tegen teken.
De eikenprocessierups
De eikenprocessierups is een van nature zuidelijke soort die vooral goed gedijt in warmere omstandigheden. De jongste jaren is hij ook in opmars bij ons. "De rups is altijd actief in de lente", zegt Coosemans. "Ze nesten in grote aantallen in eiken en dan kan je ze nog bestrijden. Eenmaal uit de nesten, wanneer de haartjes ook in de lucht zweven, wordt het moeilijker."
© anp.
Waarom gevaarlijk?
De eikenprocessierups is vooral berucht om de circa 800.000 microscopische brandharen die hij op zijn lichaam draagt. Het beest heeft de neiging om in grote groepen bij elkaar te komen in de oksels van eikenbomen. Zodra ze vervellen, worden de brandharen door de wind meegenomen en kunnen ze bij mensen problemen veroorzaken aan de ogen, de luchtwegen en de huid. "Echt gevaarlijk is het niet, maar de beestjes kunnen wel ervaren worden als een echte pest en allergieën veroorzaken", aldus Coosemans.
Hoe te bestrijden?
Het is belangrijk de nesten vroeg te detecteren, zodat het niet te laat is om het probleem aan te pakken. De gemeenten in ons land nemen elk hun eigen maatregelen. Vaak is er een detectieplicht en zal de brandweer of een externe firma de nesten desinfecteren.
Bron: HLN
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
Lente van 2014 wordt derde warmste ooit
De meteorologische lente loopt nog tot 1 juni, maar nu al is duidelijk dat de lente van 2014 de derde warmste wordt sinds het begin van de waarnemingen in 1833.
De gemiddelde temperatuur voor de lente van 2014 ligt nu op 11,7 graden, zegt KMI-weerman David Dehenauw. De tweede warmste lente (12,2 graden in 2011) en vierde warmste (11,2 graden in 1993 en 2009) liggen daarmee buiten bereik. De warmste lente werd opgemeten in 2007, met een gemiddelde temperatuur van 12,3 graden. Vorig jaar was het nog veel kouder, met een gemiddelde lentetemperatuur van 7,7 graden.
© photo news.
Het was deze lente ook droger en zonniger dan normaal. Tot en met dinsdag viel er 92 mm neerslag, tegenover normaal 188 mm. De lente van 2014 komt wel niet in de top-5 van droogste lentes. Ook het aantal uren zonneschijn haalt geen notering in de top-5: de zon scheen 555 uren, tegenover normaal 464 uren. In de lente van 2011 scheen de zon nog 707 uren. Dehenauw voegt eraan toe dat daar de laatste dagen van de maand natuurlijk nog wat kan bijkomen.
Dit jaar kenden we wel de vroegste warme dag ooit: deze lente werd op 9 maart al meer dan 20 graden gemeten in Ukkel.
Bron: HLN
De meteorologische lente loopt nog tot 1 juni, maar nu al is duidelijk dat de lente van 2014 de derde warmste wordt sinds het begin van de waarnemingen in 1833.
De gemiddelde temperatuur voor de lente van 2014 ligt nu op 11,7 graden, zegt KMI-weerman David Dehenauw. De tweede warmste lente (12,2 graden in 2011) en vierde warmste (11,2 graden in 1993 en 2009) liggen daarmee buiten bereik. De warmste lente werd opgemeten in 2007, met een gemiddelde temperatuur van 12,3 graden. Vorig jaar was het nog veel kouder, met een gemiddelde lentetemperatuur van 7,7 graden.
© photo news.
Het was deze lente ook droger en zonniger dan normaal. Tot en met dinsdag viel er 92 mm neerslag, tegenover normaal 188 mm. De lente van 2014 komt wel niet in de top-5 van droogste lentes. Ook het aantal uren zonneschijn haalt geen notering in de top-5: de zon scheen 555 uren, tegenover normaal 464 uren. In de lente van 2011 scheen de zon nog 707 uren. Dehenauw voegt eraan toe dat daar de laatste dagen van de maand natuurlijk nog wat kan bijkomen.
Dit jaar kenden we wel de vroegste warme dag ooit: deze lente werd op 9 maart al meer dan 20 graden gemeten in Ukkel.
Bron: HLN
Mijn twitter: https://twitter.com/#!/debbietje128
Onweersdagen: 0
Onweersdagen: 0
KNMI: één na zachtste lente sinds begin metingen
Dankzij het zachte lenteweer zaten we medio maart al massaal op het terras zoals hier op het Plein in Den Haag. © anp.
De lente was de op één na zachtste sinds het begin van de regelmatige metingen in Nederland in 1706. Door de regen van de laatste dagen is mei lokaal extreem nat. Dat meldt het KNMI in De Bilt.
De gemiddelde temperatuur over de afgelopen drie maanden in De Bilt ligt rond 11,3 graden tegen 9,5 graden normaal (langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010). Alleen het voorjaar van 2007 was met gemiddelde 11,7 graden nog zachter, concludeert het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.
Half jaar
Het uitzonderlijk zachte weer duurt inmiddels al zes maanden. Ook de afgelopen winter was, op de winter van 2007 na, de zachtste winter in drie eeuwen. Gekeken naar de maanden afzonderlijk, waren vooral maart en april zeer zacht. Maart staat op de derde plaats en april op de vierde plaats in de top tien van zachtste maanden. Ook mei was met ongeveer 13,5 graden tegen 13,1 graden normaal een zachte maand, maar de afwijking ten opzichte van normaal was minder groot dan in de voorgaande maanden.
Op 20 maart noteerde De Bilt zijn eerste warme dag (maximumtemperatuur 20,0 graden of hoger), op 20 mei de eerste en enige zomerse dag (25,0 graden of hoger) van deze lente.
Neerslag
Door de natte mei leverde de drie lentemaanden samen een vrijwel normale hoeveelheid neerslag op. Opvallend waren de vele zware buien die vergezeld van hagel en onweer lokaal overlast opleverden. Maart en april waren met achtereenvolgens 26 en 38 mm droge maanden.
De meimaand was niet overal nat. Langs de kust viel op sommige plaatsen niet meer dan 40 mm. In Drenthe viel de meeste regen, lokaal al meer dan 200 mm. In ruim een halve eeuw (sinds 1951) is in mei alleen in 1984 nog meer regen gevallen: Schinnen noteerde toen zelfs 222 mm.
Meer zon
De zon was vaker te zien dan normaal in de lente. Gemiddeld over het land berekende het KNMI circa 595 uur zon tegen 517 uur normaal. Vooral maart was een zonnige maand, april leverde het normale aantal uren zon op terwijl mei aan de sombere kant was.
Bron: AD
Dankzij het zachte lenteweer zaten we medio maart al massaal op het terras zoals hier op het Plein in Den Haag. © anp.
De lente was de op één na zachtste sinds het begin van de regelmatige metingen in Nederland in 1706. Door de regen van de laatste dagen is mei lokaal extreem nat. Dat meldt het KNMI in De Bilt.
De gemiddelde temperatuur over de afgelopen drie maanden in De Bilt ligt rond 11,3 graden tegen 9,5 graden normaal (langjarig gemiddelde over het tijdvak 1981-2010). Alleen het voorjaar van 2007 was met gemiddelde 11,7 graden nog zachter, concludeert het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.
Half jaar
Het uitzonderlijk zachte weer duurt inmiddels al zes maanden. Ook de afgelopen winter was, op de winter van 2007 na, de zachtste winter in drie eeuwen. Gekeken naar de maanden afzonderlijk, waren vooral maart en april zeer zacht. Maart staat op de derde plaats en april op de vierde plaats in de top tien van zachtste maanden. Ook mei was met ongeveer 13,5 graden tegen 13,1 graden normaal een zachte maand, maar de afwijking ten opzichte van normaal was minder groot dan in de voorgaande maanden.
Op 20 maart noteerde De Bilt zijn eerste warme dag (maximumtemperatuur 20,0 graden of hoger), op 20 mei de eerste en enige zomerse dag (25,0 graden of hoger) van deze lente.
Neerslag
Door de natte mei leverde de drie lentemaanden samen een vrijwel normale hoeveelheid neerslag op. Opvallend waren de vele zware buien die vergezeld van hagel en onweer lokaal overlast opleverden. Maart en april waren met achtereenvolgens 26 en 38 mm droge maanden.
De meimaand was niet overal nat. Langs de kust viel op sommige plaatsen niet meer dan 40 mm. In Drenthe viel de meeste regen, lokaal al meer dan 200 mm. In ruim een halve eeuw (sinds 1951) is in mei alleen in 1984 nog meer regen gevallen: Schinnen noteerde toen zelfs 222 mm.
Meer zon
De zon was vaker te zien dan normaal in de lente. Gemiddeld over het land berekende het KNMI circa 595 uur zon tegen 517 uur normaal. Vooral maart was een zonnige maand, april leverde het normale aantal uren zon op terwijl mei aan de sombere kant was.
Bron: AD
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Niet veel jongeren bij Het Hulsbeek in Oldenzaal door slecht weer
Door het slechte weer is het vanochtend niet erg druk bij recreatiepark Het Hulsbeek in Oldenzaal. Traditiegetrouw verzamelen jongeren zich na het dauwtrappen op Het Hulsbeek om te feesten. Er zijn vanochtend wel groepjes jongeren aanwezig, maar door de regen niet zoveel als anders. Dit jaar mag er geen glas meegenomen worden naar het recreatieterrein. Er mag wel gewoon alcohol gedronken worden. Het terrein is nog open tot 17.00 uur.
Bron: RTVOost | Gewijzigd: 3 februari 2017, 14:27 uur, door Joyce.s
Door het slechte weer is het vanochtend niet erg druk bij recreatiepark Het Hulsbeek in Oldenzaal. Traditiegetrouw verzamelen jongeren zich na het dauwtrappen op Het Hulsbeek om te feesten. Er zijn vanochtend wel groepjes jongeren aanwezig, maar door de regen niet zoveel als anders. Dit jaar mag er geen glas meegenomen worden naar het recreatieterrein. Er mag wel gewoon alcohol gedronken worden. Het terrein is nog open tot 17.00 uur.
Bron: RTVOost | Gewijzigd: 3 februari 2017, 14:27 uur, door Joyce.s
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
Lente op een na zachtste in ruim 300 jaar
De lente van 2014 komt hoogstwaarschijnlijk op de tweede plaats uit in de lijst van meest zachte lentes in ruim 300 jaar. We hebben vaak van zonnige en warme dagen kunnen genieten. Foto: Gerda Hubregtse.
De meteorologische lente van 2014 is de op één na zachtste in tenminste meer dan 300 jaar. Sinds het begin van de metingen in 1706 was alleen het voorjaar van 2007 warmer.
Met nog 3 dagen op te gaan, stevent de lente op een eindgemiddelde uit van rond 11,3 graden. Daarmee is een tweede plaats in het rijtje met warmste voorjaren nu al zeker. Huidige nummer 2 is 2011 met 11,0 graden, maar daar blijven we duidelijk boven. De extreme lente van 2007 aan de andere kant, blijft met haar 11,7 graden buiten bereik.
De natuur liep dan ook al snel voor op de voorgaande jaren. Veel plant- en bloemsoorten stonden al weken eerder in bloei. Foto: Corina Magielse.
Maand tot maand
De weerkundige lente loopt van 1 maart tot en met 31 mei. Dit jaar, 2014, kende een extreem milde start. Maart kwam uit op 8,4 graden, tegen een klimaatgemiddelde van 6,2. Daarbij was het zeer zonnig en droog. April noteerde 12,1 graden, bijna 3 graden boven de klimatologische norm voor die maand (9,2). Qua hoeveelheden regen en zon verliep de aprilmaand overigens vrij normaal.
Mei is regionaal extreem nat verlopen. Normaal valt er in de meimaand zo’n 60 millimeter. In Drenthe viel met name door de langdurige regen tijdens de afgelopen dagen lokaal meer dan 200 mm regen. Lokaal viel in Gelderland en Limburg meer dan 150 mm regen. De meimaand op zich zelf is zeker niet extreem mild geweest. Met een gemiddelde temperatuur rond 13,5 graden komen we iets boven de norm (13,1 graden) uit.
Alles bij elkaar, maart, april en mei samengenomen, is dit echter dus nog altijd genoeg voor een tweede plaats in het rijtje warmste lentemaanden in ten minste meer dan 300 jaar.
De laatste maand van de lente, mei, verliep regionaal wel extreem nat. Enkele dagen verliepen zelfs vrijwel zonloos en dat is in de lente iets wat niet vaak voorkomt. Foto: Burry van den Brink.
Lokaal liepen de neerslaghoeveelheden zover op dat de 200 millimeter grens overschreden werd en dat is meer dan het dubbele dat er normaal in de maand mei valt! Foto: Jannes Wiersema.
Lente snelst opgewarmd
Tot een paar jaar geleden stamde het all time record overigens uit de 19e eeuw. 1811 en 1862 noteerden beide een gemiddelde rond 10,7 graden. 2007 ging daar vanuit klimatologisch perspectief ver en ver overheen, met zoals aangegeven 11,7 graden. Vier jaar later, in 2011, werd wederom de 11-gradengrens behaald. En nu in 2014 dus zelfs weer overschreden. De lente is van alle vier de seizoenen de afgelopen decennia het snelst opgewarmd.
Bron: MeteoGroup
Foto voorpagina: Ria Brasser
Lees ook:
| Gewijzigd: 29 mei 2014, 12:53 uur, door Ries
De lente van 2014 komt hoogstwaarschijnlijk op de tweede plaats uit in de lijst van meest zachte lentes in ruim 300 jaar. We hebben vaak van zonnige en warme dagen kunnen genieten. Foto: Gerda Hubregtse.
De meteorologische lente van 2014 is de op één na zachtste in tenminste meer dan 300 jaar. Sinds het begin van de metingen in 1706 was alleen het voorjaar van 2007 warmer.
Met nog 3 dagen op te gaan, stevent de lente op een eindgemiddelde uit van rond 11,3 graden. Daarmee is een tweede plaats in het rijtje met warmste voorjaren nu al zeker. Huidige nummer 2 is 2011 met 11,0 graden, maar daar blijven we duidelijk boven. De extreme lente van 2007 aan de andere kant, blijft met haar 11,7 graden buiten bereik.
De natuur liep dan ook al snel voor op de voorgaande jaren. Veel plant- en bloemsoorten stonden al weken eerder in bloei. Foto: Corina Magielse.
Maand tot maand
De weerkundige lente loopt van 1 maart tot en met 31 mei. Dit jaar, 2014, kende een extreem milde start. Maart kwam uit op 8,4 graden, tegen een klimaatgemiddelde van 6,2. Daarbij was het zeer zonnig en droog. April noteerde 12,1 graden, bijna 3 graden boven de klimatologische norm voor die maand (9,2). Qua hoeveelheden regen en zon verliep de aprilmaand overigens vrij normaal.
Mei is regionaal extreem nat verlopen. Normaal valt er in de meimaand zo’n 60 millimeter. In Drenthe viel met name door de langdurige regen tijdens de afgelopen dagen lokaal meer dan 200 mm regen. Lokaal viel in Gelderland en Limburg meer dan 150 mm regen. De meimaand op zich zelf is zeker niet extreem mild geweest. Met een gemiddelde temperatuur rond 13,5 graden komen we iets boven de norm (13,1 graden) uit.
Alles bij elkaar, maart, april en mei samengenomen, is dit echter dus nog altijd genoeg voor een tweede plaats in het rijtje warmste lentemaanden in ten minste meer dan 300 jaar.
De laatste maand van de lente, mei, verliep regionaal wel extreem nat. Enkele dagen verliepen zelfs vrijwel zonloos en dat is in de lente iets wat niet vaak voorkomt. Foto: Burry van den Brink.
Lokaal liepen de neerslaghoeveelheden zover op dat de 200 millimeter grens overschreden werd en dat is meer dan het dubbele dat er normaal in de maand mei valt! Foto: Jannes Wiersema.
Lente snelst opgewarmd
Tot een paar jaar geleden stamde het all time record overigens uit de 19e eeuw. 1811 en 1862 noteerden beide een gemiddelde rond 10,7 graden. 2007 ging daar vanuit klimatologisch perspectief ver en ver overheen, met zoals aangegeven 11,7 graden. Vier jaar later, in 2011, werd wederom de 11-gradengrens behaald. En nu in 2014 dus zelfs weer overschreden. De lente is van alle vier de seizoenen de afgelopen decennia het snelst opgewarmd.
Bron: MeteoGroup
Foto voorpagina: Ria Brasser
Lees ook:
| Gewijzigd: 29 mei 2014, 12:53 uur, door Ries
Freedom is not worth having if it does not include the freedom to make mistakes.
