Duinbrand nog niet geblust, noodverordening nog van kracht

De duinbrand in Schoorl die zondagmiddag uitbrak is nog steeds niet helemaal geblust. Dat heeft de gemeente Bergen bekend gemaakt. Ook de noodverordening, om te voorkomen dat mensen het rampgebied in gaan, is nog steeds van kracht. Woensdag zijn 140 hulpverleners aan het werk, bestaande uit 100 militairen en 40 brandweerlieden. Militairen zijn aarde aan het omscheppen om warmte uit de grond te halen en de brandweerlieden blussen na. Ook is er nog één blushelikopter actief.



Noodverordening
De noodverordening blijft nog zeker tot 18.00 uur van kracht. Dat houdt in dat niemand zich in het rampgebied mag begeven. Woensdagmiddag wordt opnieuw bekeken of de noodverordening deels of geheel opgeheven wordt. Het gebied waar de noodverordening geldt is op bovenstaande kaart te zien.

_{Bron RTV NH}

Waterstand Rijn laag maar niet zorgwekkend

De waterstand in de Rijn bij Lobith is door de droogte laag, maar dat is niet zorgwekkend. Dat meldde Rijkswaterstaat woensdag. Het peil bij Lobith is 7,46 meter boven NAP en de afvoer is 1050 kubieke meter water per seconde. Voor deze tijd van het jaar is een afvoer van 2300 kubieke meter per seconde normaal, aldus Rijkswaterstaat. Alleen in 1921 stond het water nog lager.

Het peil leidt vooralsnog niet tot grote problemen. Rijkswaterstaat houdt de diepte van de vaargeulen in de Waal en Rijn goed in de gaten en geeft alle informatie door aan schippers. Die kunnen de belading van hun binnenvaartschepen aanpassen aan de waterstanden. Een aantal veerdiensten voor voetgangers en fietsers kan door de droogte niet in gebruik worden genomen. De veren kunnen niet bij de aanlegsteigers komen. Het gaat onder meer om de veren bij Druten en Varik.

_{Bron De Pers}

Einde van de droogte nog niet in zicht

Regen van betekenis wordt voorlopig niet verwacht. En het gevaar voor natuurbranden is in de provincies Utrecht en Gelderland samen met de regio's Noordoost-Brabant en Het Gooi inmiddels zeer groot, want voor deze gebieden is code rood van kracht. De gebieden met nu nog code oranje zullen weldra volgen....

Tijdelijke buien
In het noorden, oosten en midden vielen vanochtend en aan het begin van de middag enkele verspreide buien. In het Overijsselse Westerhaar werd zelfs hagel waargenomen. Maar van flinke regensommen was absoluut geen sprake en die zullen de eerstkomende dagen uitblijven. Je kunt dan ook zeggen dat het de spreekwoordelijke druppels op een gloeiende plaat waren, want het neerslagtekort is in het grootste gedeelte van Nederland inmiddels opgelopen tot 90 millimeter. Nog even en de grens van 100 komt in zicht.


_{De regenmeter had weer eens iets te doen. Foto: Jannes Wiersema.}

Dat betekent er nu nog minstens 90 millimeter regen zou moeten vallen (het liefst niet in één keer, anders kan de natuur het niet verwerken…), om het tekort op te heffen en daarmee de droogte te verhelpen. Het neerslagtekort wordt bijgehouden in de periode 1 april tot en met 30 september. Het wordt verkregen door het verschil te berekenen tussen de hoeveelheid gevallen neerslag en de berekende verdamping. Dit verschil wordt dagelijks gesommeerd. Een negatief getal geeft een vochttekort aan, een positief getal een vochtoverschot.

Op de weerkaart...
De verspreid voorkomende buien van vandaag hangen samen met een lagedrukgebied op grote hoogte in de atmosfeer. De kern ligt vanmiddag boven de Oostzee, maar aan de flank van het systeem trekt een buienstoring (trog) over ons land, met een noordelijke stroming. De noordelijke wind die van de Noordpool afkomstige koude, onstabiele lucht aanvoert. Vandaar ook de ontstane stapelwolken. Het ziet er naar uit dat de depressie in de hoge luchtlagen min of meer op dezelfde plek blijft liggen, maar dat vanuit het westen een hogedrukgebied het Nederlandse weer gaat beïnvloeden. Morgen, Bevrijdingsdag, ligt het hogedrukgebied aan het aardoppervlak alweer met de kern ten oosten van Nederland, omgeving Tsjechië. Dat levert droog en zonnig weer op. Tegelijkertijd wordt er warmere lucht aangevoerd; de 20 graden wordt plaatselijk alweer gehaald.


_{De weerkaart van Bevrijdingsdag, 14 uur}

Nog één koude nacht
Komende nacht kan het met weinig wind en helder weer echter opnieuw flink afkoelen, maar dat zal voorlopig de laatste koude nacht zijn. Afgelopen nacht kwam het op meer plekken dan in de nacht van maandag op dinsdag tot lichte vorst op de normale waarnemingshoogte (1,5 meter). De laagste temperatuur was -2,2 graden in Twenthe, Hupsel in de Achterhoek mat -2,0 graden, Deelen op de Veluwe -1,3 graden en het Gelderse Herwijnen eveneens -1,3 graden. We hebben het hier over allemaal officiële weerstations overigens. Op 10 centimeter vroor het in veel regio’s en op sommige plekken zelfs matig met minimumtemperaturen van -5 graden of lager. In Twenthe werd het maarliefst -7 graden en Heino -6 graden. Komende nacht wordt het mogelijk nog iets kouder.

Zomerweer
Na Bevrijdingsdag lopen de temperaturen hoger op met in het weekend zomerse waarden op de thermometers. Sterker nog, in het zuiden kan het maximaal zo'n 28 graden worden! Daarbij schijnt de zon volop. Dit komt door het hogedrukgebied dat met de kern naar de Baltische staten schuift, zodat de wind bij ons naar het zuidoosten draait. Ondertussen probeert een diepe oceaandepressie het zomerweer in de lente te ondermijnen. Beide weersystemen gaan de strijd met elkaar aan. De computerberekeningen gaan daar zo ieder op hun eigen manier mee om. In ieder geval zou er later een regen- of onweersbui kunnen vallen. En misschien dat die buien wél een wisselvallige periode inluiden.


_{Laag water in de Drentse Aa. Foto: Karin Broekhuijsen.}

Plantengroei en droogte
Tot het moment dat die onweersbui er komt, blijft het kurkdroog. Het beschikbare hoeveelheid vocht voor de planten hangt af van de verhouding tussen de neerslag en de verdamping. Het is niet eenvoudig om de verdamping aan te geven, omdat ook de planten zelf een rol spelen in het proces. Sterk groeiende planten zorgen voor veel verdamping, maar hebben ook veel vocht nodig. Zowel regen als zon zijn van invloed op de groei. Maar op zonnige, droge dagen moet het benodigde vocht uit de bodem komen. Bij droogte wordt het steeds moeilijker voor de plant om vocht uit de bodem te zuigen, waardoor deze minder groeit. Voor landbouwgewassen is dat van belang, want minder groei betekent minder opbrengst. En met de groei neemt ook de verdamping af: de verdamping is dus ook een maat voor de opbrengst.

Kleiverstuivingen
Eén van onze vaste weerwaarnemers en weerfotografen Jannes Wiersema zag maandag zelfs grote kleiverstuivingen. Iets wat heel bijzonder is. Want klei verstuift niet gauw. Er stond bij hem aan de noordkust van Groningen een krachtige tot harde noordoostenwind, kracht 6 tot 7.


_{Kleiverstuivingen in Roodeschool. Foto: Jannes Wiersema.}

Geen problemen watervoorziening
De wateraanvoer in ons land is niet in gevaar. De peilen op meren en kanalen zijn ondanks de droogte niet zorgelijk en het IJsselmeer is momenteel goed gevuld, melden Rijkswaterstaat en de waterschappen. De waterbuffervoorraad is bovendien groter dan normaal en werd in de afgelopen periode nog niet aangesproken. Toch zijn Rijkswaterstaat en de waterschappen voorbereid op een laagwatersituatie. In Nederland en ook in de stroomgebieden van Rijn en Maas viel de laatste weken weinig neerslag van betekenis. De afvoer van de Maas bij Luik daalt en bedraagt momenteel 90 kuub per seconde. Dat is ongeveer 100 kuub lager dan normaal voor de tijd van het jaar. De wateraanvoer van de Rijn is met 1050 kuub zeer laag voor de tijd van het jaar.

Afvoer
Naar verwachting blijft de afvoer bij Lobith in de komende dagen op dit niveau. Het langjarige gemiddelde voor begin mei bedraagt ongeveer 2300 kuub per seconde. De Rijnafvoer is inmiddels lager dan in 1976 in dezelfde tijd van het jaar. Alleen in 1921 was er bij Lobith een nog lagere Rijnafvoer in deze periode van het jaar. Rijkswaterstaat en de waterschappen houden de situatie nauwlettend in de gaten en treffen waar nodig extra maatregelen.


_{Geen regen, laag water (blauw gekleurd door de blauwe hemel). De strandjes komen daardoor bloot te liggen. Veel mensen liggen hier vaak te zonnen in de vakantie. Maasbommel 10.30 uur. Foto: Elly Peeters-Volkers, IJzendoorn, Gelderland.}

Bassins vullen met oppervlaktewater
Hoogheemraadschap van Rijnland raadt kwekers aan hun bassins te vullen met oppervlaktewater. Dit omdat de droogte aanhoudt en er 'voortekenen van een dreigende verzilting' zijn. Rijnland laat dagelijks gedurende 2 getijden bij Gouda 1,5 miljoen kuub water vanuit de Hollandse IJssel in. De lage waterstand van de Rijn zorgt voor meer instroom van zout water vanuit de Noordzee. Mocht de aanvoer van zoet water vanuit de Rijn afnemen, dan verzilt het inlaatpunt en staakt het waterschap de invoer.

Alternatief
Als alternatief kan Rijnland in overleg met Rijkswaterstaat de Kleinschalige Aanvoorzieningen inzetten. Dat levert bij Bodegraven ongeveer 0,6 miljoen kuub water per dag. Daarvan is 0,35 miljoen kuub voor Rijnland en 0,25 miljoen kuub voor de schappen Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard.

_{Bron: Natuurbrandgevaar.nl, Rijkswaterstaat, nieuweoogst.nu, KNMI} | Gewijzigd: 12 april 2017, 11:59 uur, door Joyce.s

Droge weer zorgt deze zomer wellicht voor minder muggen

Als het droge weer verder aanhoudt, dan krijgen we deze zomer minder muggen. "Er is momenteel veel minder stilstaand water dan andere jaren om eitjes af te zetten, wat essentieel is in de voortplantingscyclus van muggen", aldus professor Patrick Grootaert van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN).



"Het is momenteel geen goed weer voor de voortplanting bij muggen, maar als het nu drie weken regent en de hoge temperaturen blijven aanhouden, dan krijgen we wel grote last", waarschuwt de vliegen- en muggenspecialist meteen. Muggen hebben stilstaand water nodig om hun eitjes af te zetten. Die ontwikkelen zich in dat water tot larven en ontpoppen nadien tot een volwassen mug, vooraleer ze een bloedmaaltijd nuttigen bij hun gastheer. "Aangezien dakgoten, plassen, regentonnen enzovoort uitgedroogd zijn, wordt het zeer moeilijk om eitjes af te zetten. Er zijn natuurlijk altijd muggen die ergens wel water vinden, maar als het warme droge weer nog een tijdje aanhoudt, dan zullen dat er veel minder zijn dan andere jaren."

Toch is het warme droge weer niet nadelig voor alle insecten. "Integendeel, er is bijvoorbeeld een activiteit van vlinders die ik in jaren niet meer zag. Het gaat wel om gewone soorten, bijvoorbeeld koolwitjes of oranjetipjes, die momenteel veelvuldig te zien zijn."

_{Bron: HLN} | Gewijzigd: 12 april 2017, 11:59 uur, door Joyce.s

Bluswerk Defensiehelikopters blijft overeind

Als Defensie maandag veertien van de zeventien Cougarhelikopters buiten dienst stelt, kan de luchtmacht toch blijven helpen bij het blussen van branden. Drie Cougars blijven operationeel voor zoek- en reddingsactiviteiten, waar ook bluswerk onder valt. Ook kunnen Chinookhelikopters, waarvan er zes bij komen, voor die taak worden ingezet. Dat heeft een woordvoerder van de luchtmacht woensdag gezegd. De afgelopen dagen was Defensie druk bezig met de bestrijding van het vuur in de duinen bij Schoorl. Daarbij werden onder meer drie Cougars en twee Chinooks ingezet. Die taken blijven overeind, maar er is natuurlijk wel minder keuze in de toestellen, aldus de woordvoerder. Zoals gepland worden op 9 mei de eerste eenheden buiten dienst gesteld. Het gaat om de zestig Leopardtanks, vier mijnenjagers en veertien Cougars.

_{Bron: De Pers}

Droogte kan nog maanden duren

De anticyclonale situatie, die al sinds januari Centraal- en West-Europa weerkundig beïnvloedt en droogte veroorzaakt, kan nog 'enkele weken' en zelfs 'enkele maanden' duren. Dat zegt de meteorologische organisatie van de Verenigde Naties (WMO). 'De reden van deze lange aanhoudende periode van droogte is een zeer persistent hogedrukfront boven West- en Centraal-Europa', zegt de WMO. 'Deze situatie is zeer stabiel en kan nog enkele weken of zelfs meerdere maanden aanhouden'.



Van februari tot april kende een groot deel van Europa een 'aanzienlijk tekort aan neerslag'. In die 3 maanden bedroeg de neerslag 40 tot 80 procent van het gemiddelde tussen 1951 en 2000. In sommige delen van Centraal-Europa was dat minder dan 40 procent.

_{Bron AD}

'Droogte kan nog maanden duren'

De anticyclonale situatie, die al sinds januari Centraal- en West-Europa weerkundig beïnvloedt en droogte veroorzaakt, kan nog 'enkele weken' en zelfs 'enkele maanden' duren. Dat heeft de meteorologische organisatie van de Verenigde Naties (WMO) meegedeeld. 'De reden van deze lange aanhoudende periode van droogte is een zeer persistent hogedrukfront boven West- en Centraal-Europa', zegt de WMO. 'Deze situatie is zeer stabiel en kan nog enkele weken of zelfs meerdere maanden aanhouden.'

Van februari tot april kende een groot deel van Europa een 'aanzienlijk tekort aan neerslag'. In die drie maanden bedroeg de neerslag 40 tot 80 procent van het gemiddelde in dezelfde periode tussen 1951 en 2000. In sommige delen van Centraal-Europa was dat zelfs minder dan 40 procent. De aanhoudende droogte veroorzaakte her en der al bos- en heidebranden. Ook heel wat landbouwers dreigen stilaan in de problemen te raken.


_{Brand in de Hoge Venen vorige week}

'Nog geen drama's'
Volgens Anne-Marie Vangeenberghe, de woordvoerster van de Boerenbond, valt de situatie voor de Belgische landbouwers momenteel nog mee. 'De boeren kijken uit naar regen, maar maken ze zich nog geen al te grote zorgen. De situatie is zeker niet ideaal, maar er dreigen nog geen drama's', klinkt het.

Na een warm weekend wordt voor maandag alvast regen voorspeld. 'Heel veel gewassen zijn momenteel erg stressgevoelig. Ze zijn zwak, maar zeker niet dood. Maandag kunnen ze hopelijk voldoende vocht opnemen', zegt Vangeenberghe. Ze voegt er wel aan toe dat het belangrijk is dat het voldoende lang regent. 'Een korte, harde stortbui zal niet voldoende zijn want de grond is erg droog. Er moet dus voldoende water vallen zodat het kan indringen'. Een lange warme zomer is op zich ook geen probleem voor de landbouwers. 'Het mag droog en warm zijn, zolang we elke week maar een goede regenbui krijgen', aldus Vangeenberghe.

_{Bron: De Standaard}

Droogte sluipmoordenaar voor dijken

Als de extreme droogte nog een maand of langer aanhoudt, dan is de kans op een dijkdoorbraak zeer groot. Vooral de vele veendijken in het lage westen lopen het gevaar door uitdroging te scheuren. Dat stelt onafhankelijk waterdeskundige Peter van Rooij, directeur van wateradviesbureau Accanto. Hij noemt verdroging een door het publiek onderschat gevaar in het Nederlandse denken over waterbeheer. Hoogwater is natuurlijk veel aanschouwelijker en ziet er al snel dreigend uit. Droogte is meer een sluipmoordenaar die onzichtbaar de dijken kan aantasten.


_{Dijkdoorbraak Wilnes 2003}

Dijkbewaking verbetert
De waterschappen hebben dit gevaar wel goed in de smiezen, aldus Van Rooy. Sinds de vorige grote droogte van 2003 hebben zij hun zaken veel beter op orde. ‘De tijd dat ze met een boterham in de hand op het oog een dijk inspecteerden ligt achter ons’. Van Rooy refereert aan de vorige periode van grote droogte. Deze leidde tot de dijkbreuk bij het dorpje Wilnes in het groene hart, waarbij een hele woonwijken onder water liep. De uiteindelijke schade bedroeg miljoenen. Hij spreekt van een wake up call, die door de waterschappen goed is opgepikt.

Verloven ingetrokken
‘Verloven zijn ingetrokken, dijkwachters zijn allemaal paraat. Na Wilnis werd veel elektronische bewakingsapparatuur geplaatst. ‘We weten nu veel beter waar de zwakke plekken zitten, vooral bij de kleinere keringen zijn veel blinde vlekken weggewerkt’. Maar dat neemt niet weg dat de dijken zouden kunnen bezwijken als de droogte te lang aanhoudt. Het gaat dan vooral om de zogenoemde secundaire keringen. De dijken langs de grote rivieren en de kust zijn meestal minder gevoelig voor dit soort weersomstandigheden.

40.000 kilometer
“Nederland telt 40.000 kilometer van dit soort (veen)dijken en dijkjes langs kleinere rivieren, beekjes meertjes en dergelijke. Die kun je nooit allemaal met zekerheid tegen dit soort extreme droogte bestendig maken. Dat kun je de waterschappen niet eens kwalijk nemen, het zou domweg teveel geld kosten’.

_{Bron: binnenlandsbestuur} | Gewijzigd: 12 april 2017, 11:59 uur, door Joyce.s

Sterke verdamping

Na al bijna 10 weken vrij zonnig en overwegend droog weer is het momenteel het gesprek van de dag. In de media wordt er volmondig over gesproken, op Twitter wordt er geregeld aandacht aan besteed en het is buiten ook erg goed te merken: de huidige droogte. Op de akkers stuift het de laatste tijd enorm als het waait, bovendien ‘breekt’ de grond op veel plaatsen door de droogte en de tuin moet vrijwel dagelijks gesproeid worden. Ook zijn de boeren de laatste tijd druk in de weer om de pas geplante gewassen nat te houden, maar met de sterke verdamping van dit moment is dat bijna niet te doen.

Verdamping is een natuurkundig proces, waarbij een stof overgaat van de vloeibare naar de gasvormige fase, ofwel de overgang van water naar waterdamp. In de atmosfeer is vocht een zeer belangrijke schakel in de zogeheten hydrologische kringloop. Vocht is bijvoorbeeld onmisbaar voor de vorming van neerslag.


_{Verdamping speelt een grote rol in de hydrologische kringloop.}

Gewassen
De verdamping verschilt echter van plek tot plek. Een kaal stuk grond verdampt veel minder dan een sterk begroeid terrein. Wortels van planten en bomen zuigen namelijk veel vocht uit de bodem en dit wordt onttrokken aan het grondwater. Vooral in het voorjaar, als de planten en bomen flink in groei zijn, onttrekken zij veel vocht aan de bodem. Bij droogte wordt het natuurlijk steeds lastiger voor de gewassen om vocht uit de bodem te zuigen en hierdoor zullen zij minder snel groeien en met de groei neemt ook de verdamping weer af.

De hoeveelheid vocht die dagelijks verdampt, wordt grotendeels bepaald door de zon, wind en de temperatuur. Omdat het in de zomermaanden minder waait, speelt de wind dan ook een minder grote rol in dit proces. Daardoor is het in deze periode mogelijk om de verdamping nauwkeurig te berekenen aan de hand van de etmaalgemiddelde temperatuur en de dagelijks hoeveelheid zonnestraling.

De referentie-gewas-verdamping
Ieder jaar tussen april en september wordt het zogeheten potentieel neerslagtekort door het KNMI in kaart gebracht. Het wordt berekend uit de verschillen tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping. April is dit jaar erg droog verlopen en het tekort liep dan ook al snel op, maar ook de voorgeschiedenis is hierbij van belang. En laat nou ook bijna heel maart erg droog zijn geweest. Het neerslagtekort is nu landelijk al bijna opgelopen naar gemiddeld -90. Dat houdt in dat er een vochttekort is van ongeveer 90 millimeter op veel plaatsen en als je nagaat dat er dagelijks ongeveer 5 tot 6 millimeter maximaal verdampt, is dat een vrij grote hoeveelheid en helemaal omdat we pas in het voorjaar zitten. Deze hoeveelheden zijn ‘normaal’ voor bijvoorbeeld juli en augustus.


_{Het neerslagtekort is in Nederland momenteel erg groot. Op veel plaatsen ligt deze tussen -80 en -100 millimeter. Dat zijn 'normale' waarden voor juli en augustus.}

Bij dit alles wordt uitsluitend naar verdamping gekeken met behulp van planten- en gewasfactoren. Hierbij wordt volgens een rekenmethode rekening gehouden met het stadium van ontwikkeling waarin verschillende gewassen en planten zich op een bepaald moment bevinden. Als er zich een duidelijk tekort aan vocht in de bodem voordoet, is de werkelijke verdamping kleiner dan de gewasverdamping en vooral voor boeren is deze informatie zeer nuttig. Zij kunnen hiermee bepalen hoeveel water hun gewas nodig heeft om optimaal te kunnen groeien en of zij de sproeiers aan moeten zetten of niet.

Een voorbeeld
Het bovenstaande klinkt allemaal nog erg abstract, maar als we het omzetten naar getallen wordt eigenlijk pas duidelijk hoe serieus de droogte eigenlijk is. Een voorbeeld om dit iets meer inzichtelijk te maken:

We gaan uit van een verdamping van zo’n 6 millimeter per dag en dat is omgerekend 6 liter water per vierkante meter. Op een hectare (100 x 100 meter) is dat al 60.000 liter en dus 6000 emmers. Gaan we nog iets groter kijken, naar bijvoorbeeld het Kroondomein op de Veluwe, een gebied van ongeveer 10.000 hectare, dan loopt het tekort op naar 10.000 x 60.000 = 600.000.000 liter per dag! Alleen al voor dat gebied zijn er dus ruim 60 miljoen emmers water per dag nodig om het vochttekort weer aan te vullen. Er wonen ongeveer 16 miljoen mensen in Nederland, dus dagelijks zou iedere inwoner van ons land bijna 4 emmers water moeten afleveren in alleen al dit gebied om de hoeveelheid vocht voor de aanwezige vegetatie op een aanvaardbaar peil te houden.

_{Bronnen: Meteo Consult, KNMI}

Opnieuw brand in naaldbos Lattrop

Op dit moment woedt er een zeer grote brand in een naaldbos bij Lattrop Breklenkamp. De brandweer is met korpsen uit de hele omgeving uitgerukt. Donderdag woedde er ook al een brand in hetzelfde bos. Toen brandde een gebied van zo'n 50 bij 10 meter af. In de buurt van de brand ligt camping De Bergvennen. Deze camping loopt op dit moment geen gevaar.

_{Bron RTV Oost}