Berichtgeving Astronieuws
Nieuwe röntgenfoto van overblijfsel supernova 1006
Sterrenkundigen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben een nieuw röntgenbeeld gepubliceerd van het overblijfsel van een sterexplosie in het jaar 1006. Supernova SN1006 vond plaats op een afstand van ca. 7000 lichtjaar. Het ging om een zogheten type Ia-supernova - de catastrofale explosie van een witte dwergster. Voor het nieuwe röntgenportret zijn in totaal tien opnamen van het Amerikaanse Chandsra X-ray Observatory gecombineerd. Op deze manier ontstond het meest gedetailleerde röntgenbeeld van de supernovarest ooit. Onderzoek aan dit soort gedetailleerde röntgenfoto's kan hopelijk meer informatie opleveren over het precieze verloop van de explosie.
Bron: Astronieuws
Sterrenkundigen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics hebben een nieuw röntgenbeeld gepubliceerd van het overblijfsel van een sterexplosie in het jaar 1006. Supernova SN1006 vond plaats op een afstand van ca. 7000 lichtjaar. Het ging om een zogheten type Ia-supernova - de catastrofale explosie van een witte dwergster. Voor het nieuwe röntgenportret zijn in totaal tien opnamen van het Amerikaanse Chandsra X-ray Observatory gecombineerd. Op deze manier ontstond het meest gedetailleerde röntgenbeeld van de supernovarest ooit. Onderzoek aan dit soort gedetailleerde röntgenfoto's kan hopelijk meer informatie opleveren over het precieze verloop van de explosie.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Hubble viert verjaardag met foto Paardekopnevel
Ter gelegenheid van de 23ste verjaardag van de Amerikaans/Europese Hubble Space Telescope is een nieuwe (infrarood-)opname van de beroemde Paardekopnevel in het sterrenbeeld Orion vrijgegeven. Het gaat om een donkere stofwolk die normaalgesproken donker afsteekt tegen de heldere achtergrond van gloeiend gas. Op de infraroodfoto, gemaakt door de Wide Field Camera 3, is de stofwolk gedeeltelijk transparant, zodat de inwendige structuur beter zichtbaar is. De Europese infraroodruimtetelescoop Herschel maakte overigens op nog veel langere infraroodgolflengten een foto van de wijde omgeving van de Paardekopnevel, waarop de ligging in de Orion Molecular Cloud goed zichtbaar is.
Bron: Astronieuws | Gewijzigd: 3 mei 2017, 11:41 uur, door Joyce.s
Ter gelegenheid van de 23ste verjaardag van de Amerikaans/Europese Hubble Space Telescope is een nieuwe (infrarood-)opname van de beroemde Paardekopnevel in het sterrenbeeld Orion vrijgegeven. Het gaat om een donkere stofwolk die normaalgesproken donker afsteekt tegen de heldere achtergrond van gloeiend gas. Op de infraroodfoto, gemaakt door de Wide Field Camera 3, is de stofwolk gedeeltelijk transparant, zodat de inwendige structuur beter zichtbaar is. De Europese infraroodruimtetelescoop Herschel maakte overigens op nog veel langere infraroodgolflengten een foto van de wijde omgeving van de Paardekopnevel, waarop de ligging in de Orion Molecular Cloud goed zichtbaar is.
Bron: Astronieuws | Gewijzigd: 3 mei 2017, 11:41 uur, door Joyce.s
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Silica van oude supernova gevonden in meteorieten
NASA/JPL-Caltech/ O. Krause (Steward Observatory)
In twee verschillende meteorieten zijn kleine silicakorrels gevonden die vermoedelijk afkomstig zijn van een supernova-explosie die plaatsvond vóór het ontstaan van het zonnestelsel. De ontdekking wordt gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters. Silicakorrels (siliciumdioxide, SiO2, het belangrijkste minerale bestanddeel van zand) waren al eerder aangetroffen in meteorieten, maar die eerdere vondsten waren relatief rijk aan de zuurstofisotoop O17, wat doet vermoeden dat ze afkomstig zijn van rode reuzensterren. De twee nieuw gevonden silicakorrels zijn echter rijk aan de nog zwaardere isotoop O18, wat erop wijst dat ze waarschijnlijk zijn ontstaan in de nasleep van een nabije supernova-explosie. De onderzoekers suggereren dat de twee zeldzame mineraalkorrels overblijfselen zouden kunnen zijn van de supernova die - via schokgolven in de omringende interstellaire materie - aanleiding gaf tot de vorming van ons eigen zonnestelsel.
Bron: Astronieuws
NASA/JPL-Caltech/ O. Krause (Steward Observatory)
In twee verschillende meteorieten zijn kleine silicakorrels gevonden die vermoedelijk afkomstig zijn van een supernova-explosie die plaatsvond vóór het ontstaan van het zonnestelsel. De ontdekking wordt gepubliceerd in Astrophysical Journal Letters. Silicakorrels (siliciumdioxide, SiO2, het belangrijkste minerale bestanddeel van zand) waren al eerder aangetroffen in meteorieten, maar die eerdere vondsten waren relatief rijk aan de zuurstofisotoop O17, wat doet vermoeden dat ze afkomstig zijn van rode reuzensterren. De twee nieuw gevonden silicakorrels zijn echter rijk aan de nog zwaardere isotoop O18, wat erop wijst dat ze waarschijnlijk zijn ontstaan in de nasleep van een nabije supernova-explosie. De onderzoekers suggereren dat de twee zeldzame mineraalkorrels overblijfselen zouden kunnen zijn van de supernova die - via schokgolven in de omringende interstellaire materie - aanleiding gaf tot de vorming van ons eigen zonnestelsel.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Water in stratosfeer Jupiter afkomstig van komeetinslag
Minstens 95 procent van het water in de stratosfeer van de reuzenplaneet Jupiter is afkomstig van komeet Shoemaker-Levy 9, die zich in de zomer van 1994 in de dampkring van de planeet boorde. Dat blijkt uit precisiemetingen met het Britse PACS-instrument en de Nederlandse HIFI-spectrograaf aan boord van de Europese infraroodruimtetelescoop Herschel. In de lagere delen van de reuzenplaneten komt ook water voor, maar de aanwezigheid daarvan kan goed verklaard worden. Water in de veel hoger gelegen stratosfeer van een reuzenplaneet moet echter zo goed als zeker een externe oorsprong hebben. In het geval van Saturnus is het water in de stratosfeer bijvoorbeeld afkomstig van de ijsmaan Enceladus. Het Europese Infrared Space Observatory (ISO) verrichtte de eerste metingen van water in de stratosfeer van Jupiter al in 1997. Er werd toen al vermoed dat op z'n minst een deel van het water afkomstig zou zijn van de brokstukken van komeet Shoemaker-Levy 9, die in juli 1994 insloegen op het zuidelijk halfrond van de planeet. Dat vermoeden is nu bevestigd door veel preciezere metingen van Herschel. Met het PACS-instrument is de verdeling van water over het 'oppervlak' van Jupiter in kaart gebracht. Er blijkt een sterke noord-zuid-asymmetrie te zijn: op het zuidelijk halfrond van de planeet komt veel meer water voor dan op het noordelijk halfrond. Een relatie met temperatuuverschillen tussen de dag- en nachtzijde van de planeet is er niet. Met HIFI is de verticale verdeling onderzocht. Het water blijkt zich vooral in de hogere lagen van de Jupiterstratosfeer te bevinden. Dat wijst erop dat het grootste deel van het water afkomstig moet zijn van een sporadische, incidentele gebeurtenis. De verwachting is dat de hoeveelheid water in de stratosfeer van Jupiter in de loop van de tijd heel geleidelijk zal afnemen. De resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.
Bron: Astronieuws
Minstens 95 procent van het water in de stratosfeer van de reuzenplaneet Jupiter is afkomstig van komeet Shoemaker-Levy 9, die zich in de zomer van 1994 in de dampkring van de planeet boorde. Dat blijkt uit precisiemetingen met het Britse PACS-instrument en de Nederlandse HIFI-spectrograaf aan boord van de Europese infraroodruimtetelescoop Herschel. In de lagere delen van de reuzenplaneten komt ook water voor, maar de aanwezigheid daarvan kan goed verklaard worden. Water in de veel hoger gelegen stratosfeer van een reuzenplaneet moet echter zo goed als zeker een externe oorsprong hebben. In het geval van Saturnus is het water in de stratosfeer bijvoorbeeld afkomstig van de ijsmaan Enceladus. Het Europese Infrared Space Observatory (ISO) verrichtte de eerste metingen van water in de stratosfeer van Jupiter al in 1997. Er werd toen al vermoed dat op z'n minst een deel van het water afkomstig zou zijn van de brokstukken van komeet Shoemaker-Levy 9, die in juli 1994 insloegen op het zuidelijk halfrond van de planeet. Dat vermoeden is nu bevestigd door veel preciezere metingen van Herschel. Met het PACS-instrument is de verdeling van water over het 'oppervlak' van Jupiter in kaart gebracht. Er blijkt een sterke noord-zuid-asymmetrie te zijn: op het zuidelijk halfrond van de planeet komt veel meer water voor dan op het noordelijk halfrond. Een relatie met temperatuuverschillen tussen de dag- en nachtzijde van de planeet is er niet. Met HIFI is de verticale verdeling onderzocht. Het water blijkt zich vooral in de hogere lagen van de Jupiterstratosfeer te bevinden. Dat wijst erop dat het grootste deel van het water afkomstig moet zijn van een sporadische, incidentele gebeurtenis. De verwachting is dat de hoeveelheid water in de stratosfeer van Jupiter in de loop van de tijd heel geleidelijk zal afnemen. De resultaten zijn gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Supernova is extra helder dankzij zwaartekrachtslens
Sterrenkundigen hebben een supernova waargenomen die extreem helder is dankzij een zogeheten zwaartekrachtslens. Daarbij wordt het licht van de sterexplosie versterkt door de zwaartekracht van een zwaar object dat zich tussen de supernova en de aarde bevindt. Supernova PS-10afx werd ontdekt door de PanSTARRS-telescoop op Hawaii. Uit de gemeten roodsverschuiving in het spectrum blijkt dat de opgevangen straling ruim 9 miljard jaar onderweg is geweest door het uitdijende heelal. Anders gezegd: de supernova bevindt zich op ruim 9 miljard lichtjaar afstand. De waargenomen helderheid is echter veel groter dan je op die afstand zou verwachten. Aanvankelijk werd gedacht dat PS-10afx misschien een zogeheten superluminal supernova zou zijn - een nieuwe klasse van zeldzame, extreem heldere supernova's die enkele jaren geleden is geïdentificeerd. Maar gedetailleerd onderzoek aan de precieze samenstelling van het licht van PS-10afx door Robert Quimby van het Japanse Kavli Institute for the Physics and Mathematics of the Universe heeft nu uitgewezen dat de explosie een 'gewone' type Ia-supernova moet zijn geweest. Type Ia-supernova's ontstaan wanneer een compacte witte dwergster als gevolg van materieoverdracht van een begeleidende ster een bepaalde kritische massa bereikt en op catastrofale wijze explodeert. De enige manier om afstand, helderheid, kleur, spectrum en helderheidsverloop van de supernova met elkaar in overeenstemming te brengen, is door aan te nemen dat het om een alleszins normale explosie gaat, waarvan het licht versterkt is door een zwaartekrachtslens. Als de helderheid van de supernova binnenkort weer afneemt, zal het wellicht mogelijk zijn om die zwaartekrachtslens in beeld te brengen. Quimby en zijn collega's verwachten dat er in de toekomst meer 'gelensde' supernova's ontdekt zullen worden. Die maken het mogelijk om nog preciezere uitspraken te doen over de uitdijingsgeschiedenis van het heelal.
Bron: Astronieuws
Sterrenkundigen hebben een supernova waargenomen die extreem helder is dankzij een zogeheten zwaartekrachtslens. Daarbij wordt het licht van de sterexplosie versterkt door de zwaartekracht van een zwaar object dat zich tussen de supernova en de aarde bevindt. Supernova PS-10afx werd ontdekt door de PanSTARRS-telescoop op Hawaii. Uit de gemeten roodsverschuiving in het spectrum blijkt dat de opgevangen straling ruim 9 miljard jaar onderweg is geweest door het uitdijende heelal. Anders gezegd: de supernova bevindt zich op ruim 9 miljard lichtjaar afstand. De waargenomen helderheid is echter veel groter dan je op die afstand zou verwachten. Aanvankelijk werd gedacht dat PS-10afx misschien een zogeheten superluminal supernova zou zijn - een nieuwe klasse van zeldzame, extreem heldere supernova's die enkele jaren geleden is geïdentificeerd. Maar gedetailleerd onderzoek aan de precieze samenstelling van het licht van PS-10afx door Robert Quimby van het Japanse Kavli Institute for the Physics and Mathematics of the Universe heeft nu uitgewezen dat de explosie een 'gewone' type Ia-supernova moet zijn geweest. Type Ia-supernova's ontstaan wanneer een compacte witte dwergster als gevolg van materieoverdracht van een begeleidende ster een bepaalde kritische massa bereikt en op catastrofale wijze explodeert. De enige manier om afstand, helderheid, kleur, spectrum en helderheidsverloop van de supernova met elkaar in overeenstemming te brengen, is door aan te nemen dat het om een alleszins normale explosie gaat, waarvan het licht versterkt is door een zwaartekrachtslens. Als de helderheid van de supernova binnenkort weer afneemt, zal het wellicht mogelijk zijn om die zwaartekrachtslens in beeld te brengen. Quimby en zijn collega's verwachten dat er in de toekomst meer 'gelensde' supernova's ontdekt zullen worden. Die maken het mogelijk om nog preciezere uitspraken te doen over de uitdijingsgeschiedenis van het heelal.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Hubble heeft komeet ISON in het vizier
Op 10 april heeft de Hubble Space Telescope een opname gemaakt van komeet ISON, die eind dit jaar de binnendelen van het zonnestelsel doorkruist en naar verwachting erg helder zal worden. De komeet, officieel C/2012 S1 (ISON) geheten, bevond zich op dat moment op 630 miljoen kilometer afstand van de aarde, net iets binnen de baan van de reuzenplaneet Jupiter. Op 28 november 2013 zal hij op een afstand van slechts 1,1 miljoen kilometer langs de zon scheren. Komeet ISON (genoemd naar het International Scientific Optical Network waarmee hij is ontdekt) is een 'nieuwe' komeet, die mogelijk voor het eerst in zijn bestaan in de buurt van de zon komt. Zulke 'verse' kometen vertonen vaak veel activiteit, doordat de kleine, poreuze kern van ijs en gruis begint te verdampen onder invloed van de zonnewarmte. De kleine kern van de komeet, met een middellijn van waarschijnlijk niet meer dan een kilometer of zes, wordt omgeven door de stoffige komeetkop (officieel de coma geheten) - een ijle, in het zonlicht oplichtende wolk van gas- en stofdeeltjes met een middellijn van ruim vijfduizend kilometer. Daarnaast vertoont de komeet inmiddels een stofstaart met een lengte van een kleine honderdduizend kilometer; die bevindt zich voor het overgrote deel buiten beeld op de Hubble-foto. Op basis van dit soort waarnemingen hopen sterrenkundigen een betere inschatting te kunnen maken van de helderheid die de komeet eind dit jaar kan bereiken, wanneer hij in de buurt van de zon en de aarde komt.
Bron: Astronieuws
Op 10 april heeft de Hubble Space Telescope een opname gemaakt van komeet ISON, die eind dit jaar de binnendelen van het zonnestelsel doorkruist en naar verwachting erg helder zal worden. De komeet, officieel C/2012 S1 (ISON) geheten, bevond zich op dat moment op 630 miljoen kilometer afstand van de aarde, net iets binnen de baan van de reuzenplaneet Jupiter. Op 28 november 2013 zal hij op een afstand van slechts 1,1 miljoen kilometer langs de zon scheren. Komeet ISON (genoemd naar het International Scientific Optical Network waarmee hij is ontdekt) is een 'nieuwe' komeet, die mogelijk voor het eerst in zijn bestaan in de buurt van de zon komt. Zulke 'verse' kometen vertonen vaak veel activiteit, doordat de kleine, poreuze kern van ijs en gruis begint te verdampen onder invloed van de zonnewarmte. De kleine kern van de komeet, met een middellijn van waarschijnlijk niet meer dan een kilometer of zes, wordt omgeven door de stoffige komeetkop (officieel de coma geheten) - een ijle, in het zonlicht oplichtende wolk van gas- en stofdeeltjes met een middellijn van ruim vijfduizend kilometer. Daarnaast vertoont de komeet inmiddels een stofstaart met een lengte van een kleine honderdduizend kilometer; die bevindt zich voor het overgrote deel buiten beeld op de Hubble-foto. Op basis van dit soort waarnemingen hopen sterrenkundigen een betere inschatting te kunnen maken van de helderheid die de komeet eind dit jaar kan bereiken, wanneer hij in de buurt van de zon en de aarde komt.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Efficiënte sterrenfabriek ontdekt
Astronomen hebben een ver sterrenstelsel ontdekt dat in hoog tempo gas in sterren omzet. Dat gebeurt dermate efficiënt dat bijna het maximale stervormingstempo wordt bereikt. Het stelsel, dat SDSSJ1506+54 'heet', is ontdekt met de Amerikaanse infraroodsatelliet WISE. Vervolgwaarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop laten zien dat het stelsel enorm compact is. Bijna al het licht dat het uitzendt is afkomstig van een gebied dat slechts een paar honderd lichtjaar groot is. Uit metingen van de hoeveelheid gas in SDSSJ1506+54 blijkt dat de snelheid waarmee dit stelsel momenteel sterren produceert dicht bij de zogeheten Eddington-limiet ligt. Anders gezegd: sneller laten nieuwe sterren zijn bijna niet produceren. In gebieden waarin nieuwe sterren worden gevormd, trekken gaswolken onder invloed van hun eigen zwaartekracht samen. Zodra de dichtheid van zo'n gaswolk hoog genoeg is geworden, komen in zijn centrum kernfusiereacties op gang: de ster is geboren. De druk van de deeltjeswind en straling die zo'n ster vervolgens uitzendt hindert de samentrekking van naburige gaswolken. Vandaar dat er grenzen zijn aan de snelheid waarmee nieuwe sterren kunnen worden gevormd. De snelheid waarmee SDSSJ1506+54 nieuwe sterren aflevert is dermate hoog dat de voorraad gas binnen enkele tientallen miljoenen jaren uitgeput zal raken. Dat lijkt een hele tijd, maar afgezet tegen de levensduur van een sterrenstelsel – vele miljarden jaren – is het slechts een oogwenk.
Bron: Astronieuws
Astronomen hebben een ver sterrenstelsel ontdekt dat in hoog tempo gas in sterren omzet. Dat gebeurt dermate efficiënt dat bijna het maximale stervormingstempo wordt bereikt. Het stelsel, dat SDSSJ1506+54 'heet', is ontdekt met de Amerikaanse infraroodsatelliet WISE. Vervolgwaarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop laten zien dat het stelsel enorm compact is. Bijna al het licht dat het uitzendt is afkomstig van een gebied dat slechts een paar honderd lichtjaar groot is. Uit metingen van de hoeveelheid gas in SDSSJ1506+54 blijkt dat de snelheid waarmee dit stelsel momenteel sterren produceert dicht bij de zogeheten Eddington-limiet ligt. Anders gezegd: sneller laten nieuwe sterren zijn bijna niet produceren. In gebieden waarin nieuwe sterren worden gevormd, trekken gaswolken onder invloed van hun eigen zwaartekracht samen. Zodra de dichtheid van zo'n gaswolk hoog genoeg is geworden, komen in zijn centrum kernfusiereacties op gang: de ster is geboren. De druk van de deeltjeswind en straling die zo'n ster vervolgens uitzendt hindert de samentrekking van naburige gaswolken. Vandaar dat er grenzen zijn aan de snelheid waarmee nieuwe sterren kunnen worden gevormd. De snelheid waarmee SDSSJ1506+54 nieuwe sterren aflevert is dermate hoog dat de voorraad gas binnen enkele tientallen miljoenen jaren uitgeput zal raken. Dat lijkt een hele tijd, maar afgezet tegen de levensduur van een sterrenstelsel – vele miljarden jaren – is het slechts een oogwenk.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Nederlandse sterrenkunde stapt in jacht op zwaartekrachtsgolven
De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) gaat investeren in de BlackGEM-array van telescopen. BlackGEM is een initiatief van Paul Groot en Gijs Nelemans van de Radboud Universiteit en heeft als doel om licht op te vangen van samensmeltende zwarte gaten en neutronensterren. Bij deze samensmeltingen wordt de ruimtetijd zó zeer vervormd dat de hierdoor ontstane rimpelingen tot op aarde meetbaar zullen zijn met de lasersystemen Virgo en LIGO in Italië en de VS. Sinds vorig jaar is Nederland lid van Virgo. Deze lasersystemen houden weliswaar continu de hele hemel in de gaten, maar zijn nogal 'kippig' en kunnen de positie van een samensmelting niet nauwkeurig meten. De BlackGEM-array gaat hier verandering in brengen. Na een seintje van Virgo en LIGO zal BlackGEM het betreffende gebied aan de hemel afspeuren op zoek naar het verwachte zwakke licht dat óók bij de samensmelting vrijkomt. Dat maakt de positiemeting aan de hemel vele malen nauwkeuriger. De eerste fase van de BlackGEM-array zal bestaan uit vier telescopen met een spiegel van 65 centimeter en een blikveld van achtmaal de volle maan (twee vierkante graad). Elke telescoop wordt uitgerust met een 81 megapixel camera. De array komt te staan op de berg La Silla van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili – één van de beste plekken ter wereld voor optische waarnemingen. Naar verwachting zal de BlackGEM-array in 2015 operationeel zijn. Vanaf 2016 worden de eerste gezamenlijke waarnemingen met Virgo en LIGO verwacht.
Bron: Astronieuws
De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) gaat investeren in de BlackGEM-array van telescopen. BlackGEM is een initiatief van Paul Groot en Gijs Nelemans van de Radboud Universiteit en heeft als doel om licht op te vangen van samensmeltende zwarte gaten en neutronensterren. Bij deze samensmeltingen wordt de ruimtetijd zó zeer vervormd dat de hierdoor ontstane rimpelingen tot op aarde meetbaar zullen zijn met de lasersystemen Virgo en LIGO in Italië en de VS. Sinds vorig jaar is Nederland lid van Virgo. Deze lasersystemen houden weliswaar continu de hele hemel in de gaten, maar zijn nogal 'kippig' en kunnen de positie van een samensmelting niet nauwkeurig meten. De BlackGEM-array gaat hier verandering in brengen. Na een seintje van Virgo en LIGO zal BlackGEM het betreffende gebied aan de hemel afspeuren op zoek naar het verwachte zwakke licht dat óók bij de samensmelting vrijkomt. Dat maakt de positiemeting aan de hemel vele malen nauwkeuriger. De eerste fase van de BlackGEM-array zal bestaan uit vier telescopen met een spiegel van 65 centimeter en een blikveld van achtmaal de volle maan (twee vierkante graad). Elke telescoop wordt uitgerust met een 81 megapixel camera. De array komt te staan op de berg La Silla van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili – één van de beste plekken ter wereld voor optische waarnemingen. Naar verwachting zal de BlackGEM-array in 2015 operationeel zijn. Vanaf 2016 worden de eerste gezamenlijke waarnemingen met Virgo en LIGO verwacht.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Atmosfeer Betelgeuze vertoont hete plekken
Astronomen hebben een nieuwe opname gemaakt van de buitenste atmosfeer van de bekende ster Betelgeuze, een rode superreus in het sterrenbeeld Orion. Op de nieuwe opname, gemaakt met behulp van een netwerk van radiotelescopen in Engeland, zijn onder meer verrassend hete gebieden te zien.In vergelijking met onze zon is Betelgeuze een kolos: hij is maar liefst duizend keer zo groot. Maar ondanks zijn relatief kleine afstand van 650 lichtjaar is hij vanaf de aarde gezien slechts een piepklein lichtpuntje. Alleen door de beeldinformatie van meerdere telescopen – in dit geval radiotelescopen – te combineren kunnen details van de ster en zijn omgeving worden vastgelegd. Aan weerszijden van Betelgeuze zijn nu twee plekken in de sterk opgezwollen steratmosfeer ontdekt die een temperatuur van 4000 tot 5000 graden hebben. Dat is beduidend heter dan het zichtbare 'oppervlak' van de ster, dat een temperatuur van iets meer dan 3000 graden heeft. De aard van de hete plekken is nog onduidelijk. Het zouden gebieden kunnen zijn waar gas hoog in de steratmosfeer is verhit door het optreden van schokgolven. Maar het is ook denkbaar dat de atmosfeer ter plaatse simpelweg transparanter is dan elders, waardoor we een dieper, heter deel van de ster te zien krijgen. Op ruime afstand van Betelgeuze (7,4 miljard kilometer) is een boog van gas waargenomen die met een temperatuur van meer dan honderd graden onder nul juist heel koud is. Waarschijnlijk betreft het gas dat in een recent verleden door de pulserende ster is uitgestoten. Aangenomen wordt dat Betelgeuze binnen een miljoen jaar als supernova zal ontploffen.
Bron: Astronieuws
Astronomen hebben een nieuwe opname gemaakt van de buitenste atmosfeer van de bekende ster Betelgeuze, een rode superreus in het sterrenbeeld Orion. Op de nieuwe opname, gemaakt met behulp van een netwerk van radiotelescopen in Engeland, zijn onder meer verrassend hete gebieden te zien.In vergelijking met onze zon is Betelgeuze een kolos: hij is maar liefst duizend keer zo groot. Maar ondanks zijn relatief kleine afstand van 650 lichtjaar is hij vanaf de aarde gezien slechts een piepklein lichtpuntje. Alleen door de beeldinformatie van meerdere telescopen – in dit geval radiotelescopen – te combineren kunnen details van de ster en zijn omgeving worden vastgelegd. Aan weerszijden van Betelgeuze zijn nu twee plekken in de sterk opgezwollen steratmosfeer ontdekt die een temperatuur van 4000 tot 5000 graden hebben. Dat is beduidend heter dan het zichtbare 'oppervlak' van de ster, dat een temperatuur van iets meer dan 3000 graden heeft. De aard van de hete plekken is nog onduidelijk. Het zouden gebieden kunnen zijn waar gas hoog in de steratmosfeer is verhit door het optreden van schokgolven. Maar het is ook denkbaar dat de atmosfeer ter plaatse simpelweg transparanter is dan elders, waardoor we een dieper, heter deel van de ster te zien krijgen. Op ruime afstand van Betelgeuze (7,4 miljard kilometer) is een boog van gas waargenomen die met een temperatuur van meer dan honderd graden onder nul juist heel koud is. Waarschijnlijk betreft het gas dat in een recent verleden door de pulserende ster is uitgestoten. Aangenomen wordt dat Betelgeuze binnen een miljoen jaar als supernova zal ontploffen.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Stellaire geboortegolven hinderen groei sterrenstelsels
Onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop heeft aangetoond dat de gevolgen van 'starbursts' merkbaar zijn tot in de wijde omgeving. Deze grote geboortegolven van sterren zijn niet alleen van invloed op het sterrenstelsel waarin ze plaatsvinden, maar ook op het gas ver daarbuiten. En dat heeft gevolgen voor zowel de evolutie van het stelsel als voor de manier waarop materie en energie over het heelal worden verdeeld. Als sterrenstelsels nieuwe sterren produceren, doen ze dat soms in een enorm hoog tempo. Zulke zogeheten starbursts waren vooral in de begintijd van het heelal aan de orde van de dag, maar komen ook nu nog wel voor. Tijdens een starburst worden vele miljoenen sterren geboren, en tezamen produceren deze een hevige sterrenwind die zich een weg naar buiten baant. Een internationaal team van astronomen heeft twintig nabije sterrenstelsels waargenomen, waarvan sommige een starburst vertonen. Uit hun onderzoek blijkt dat de wind die met zo'n stellaire geboortegolf gepaard gaat het gas tot op afstanden van 650.000 lichtjaar kan ioniseren. Dat is tot ver buiten de grens van het eigenlijke stelsel. Bij stelsels zonder starbursts is dit geïoniseerde gas niet waarneembaar. Dit heeft gevolgen voor de toekomstige evolutie van de starburststelsels. Sterrenstelsels groeien door gas uit de hen omringende ruimte aan te trekken en dit normaal gesproken koele gas in sterren om te zetten. Doordat de sterrenwinden het gas tot in de wijde omgeving verhitten en ioniseren, raakt dit proces verstoord.
Bron: Astronieuws
Onderzoek met de Hubble-ruimtetelescoop heeft aangetoond dat de gevolgen van 'starbursts' merkbaar zijn tot in de wijde omgeving. Deze grote geboortegolven van sterren zijn niet alleen van invloed op het sterrenstelsel waarin ze plaatsvinden, maar ook op het gas ver daarbuiten. En dat heeft gevolgen voor zowel de evolutie van het stelsel als voor de manier waarop materie en energie over het heelal worden verdeeld. Als sterrenstelsels nieuwe sterren produceren, doen ze dat soms in een enorm hoog tempo. Zulke zogeheten starbursts waren vooral in de begintijd van het heelal aan de orde van de dag, maar komen ook nu nog wel voor. Tijdens een starburst worden vele miljoenen sterren geboren, en tezamen produceren deze een hevige sterrenwind die zich een weg naar buiten baant. Een internationaal team van astronomen heeft twintig nabije sterrenstelsels waargenomen, waarvan sommige een starburst vertonen. Uit hun onderzoek blijkt dat de wind die met zo'n stellaire geboortegolf gepaard gaat het gas tot op afstanden van 650.000 lichtjaar kan ioniseren. Dat is tot ver buiten de grens van het eigenlijke stelsel. Bij stelsels zonder starbursts is dit geïoniseerde gas niet waarneembaar. Dit heeft gevolgen voor de toekomstige evolutie van de starburststelsels. Sterrenstelsels groeien door gas uit de hen omringende ruimte aan te trekken en dit normaal gesproken koele gas in sterren om te zetten. Doordat de sterrenwinden het gas tot in de wijde omgeving verhitten en ioniseren, raakt dit proces verstoord.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Meteorietinslagen in ringenstelsel Saturnus waargenomen
Opnamen van de ruimtesonde Cassini hebben voor het eerst het directe bewijs geleverd dat ook het ringenstelsel van de planeet Saturnus het doelwit is van meteorietinslagen. Op de beelden zijn de puinwolken te zien die de meteorieten hebben veroorzaakt (Science, 26 april). Het zonnestelsel wemelt van de kleine, snel bewegende brokken en brokjes ijs en gesteente. Dat het ringenstelsel van Saturnus regelmatig door een meteoriet wordt getroffen, is dus niet verbazingwekkend. De waargenomen inslagen lijken te zijn veroorzaakt door objecten met afmetingen van een centimeter tot een paar meter. Het heeft overigens de nodige moeite gekost om beelden te vinden waarop sporen van inslagen in het ringenstelsel van Saturnus te zien zijn. Tot nu toe zijn er, in het beeldarchief van de afgelopen acht jaar, nog maar negen aangetroffen. Dat komt onder meer doordat het opstuivende puin alleen goed te zien is als de zon het ringenstelsel zo ongeveer van opzij verlicht.
Bron: Astronieuws
Opnamen van de ruimtesonde Cassini hebben voor het eerst het directe bewijs geleverd dat ook het ringenstelsel van de planeet Saturnus het doelwit is van meteorietinslagen. Op de beelden zijn de puinwolken te zien die de meteorieten hebben veroorzaakt (Science, 26 april). Het zonnestelsel wemelt van de kleine, snel bewegende brokken en brokjes ijs en gesteente. Dat het ringenstelsel van Saturnus regelmatig door een meteoriet wordt getroffen, is dus niet verbazingwekkend. De waargenomen inslagen lijken te zijn veroorzaakt door objecten met afmetingen van een centimeter tot een paar meter. Het heeft overigens de nodige moeite gekost om beelden te vinden waarop sporen van inslagen in het ringenstelsel van Saturnus te zien zijn. Tot nu toe zijn er, in het beeldarchief van de afgelopen acht jaar, nog maar negen aangetroffen. Dat komt onder meer doordat het opstuivende puin alleen goed te zien is als de zon het ringenstelsel zo ongeveer van opzij verlicht.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Zware pulsar stelt algemene relativiteitstheorie op de proef
Astronomen, onder wie Joeri van Leeuwen en Jason Hessels van de Universiteit van Amsterdam en Vlad Kondratiev van ASTRON, hebben een dubbelster opgespoord die bestaat uit een ongewoon zware neutronenster en een witte dwergster. Met dit bizarre tweetal kon Einsteins zwaartekrachtstheorie – de algemene relativiteitstheorie – sterker op de proef worden gesteld dan voorheen. Maar tot nu toe komen de waarnemingen exact overeen met Einsteins voorspellingen (Science, 26 april 2013). De neutronenster, die 25 keer per seconde om zijn as tolt, is een pulsar die radiogolven uitzendt die met radiotelescopen op aarde kunnen worden ontvangen. De witte dwerg, die met een omlooptijd van tweeënhalf uur om de pulsar cirkelt, is waarneembaar met gewone, optische telescopen, zoals de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. De pulsar is het overblijfsel van een supernova-explosie. Hij is tweemaal zo zwaar als de zon, maar slechts twintig kilometer groot. De begeleidende witte dwerg is het gloeiende overblijfsel van een zonachtige ster die zijn atmosfeer heeft afgestoten en langzaam afkoelt. De algemene relativiteitstheorie, die de zwaartekracht verklaart als een gevolg van de kromming van de ruimtetijd door de aanwezigheid van massa en energie, heeft sinds haar publicatie, bijna een eeuw geleden, alle tests doorstaan. Maar naar verwachting is dit toch niet de definitieve zwaartekrachtstheorie: onder extreme omstandigheden, zoals die in een zwart gat, schiet Einsteins theorie tekort. Natuurkundigen hebben al diverse alternatieve zwaartekrachtstheorieën ontwikkeld die andere voorspellingen doen dan de algemene relativiteitstheorie. Om dergelijke theorieën te kunnen toetsen, moet onderzoek worden gedaan van extreem sterke zwaartekrachtsvelden. De nu ontdekte dubbelster biedt die mogelijkheid. Een compacte dubbelster als deze zendt zwaartekrachtsgolven uit en verliest daardoor energie. Dit leidt ertoe dat de afstand tussen de beide objecten heel langzaam kleiner wordt en hun omlooptijd afneemt. De algemene relativiteitstheorie en de alternatieve theorieën doen verschillende voorspellingen voor die afneming. De astronomen hebben nu waarnemingen van de witte dwerg gecombineerd met een zeer nauwkeurige timing van de pulsen die de zware neutronenster uitzendt. De waarnemingen zijn zo nauwkeurig, dat een verandering in de omlooptijd van 8 miljoenste van een seconde per jaar kon worden gemeten. En dat is precies wat Einsteins theorie voorspelt.
Bron: Astronieuws
Astronomen, onder wie Joeri van Leeuwen en Jason Hessels van de Universiteit van Amsterdam en Vlad Kondratiev van ASTRON, hebben een dubbelster opgespoord die bestaat uit een ongewoon zware neutronenster en een witte dwergster. Met dit bizarre tweetal kon Einsteins zwaartekrachtstheorie – de algemene relativiteitstheorie – sterker op de proef worden gesteld dan voorheen. Maar tot nu toe komen de waarnemingen exact overeen met Einsteins voorspellingen (Science, 26 april 2013). De neutronenster, die 25 keer per seconde om zijn as tolt, is een pulsar die radiogolven uitzendt die met radiotelescopen op aarde kunnen worden ontvangen. De witte dwerg, die met een omlooptijd van tweeënhalf uur om de pulsar cirkelt, is waarneembaar met gewone, optische telescopen, zoals de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili. De pulsar is het overblijfsel van een supernova-explosie. Hij is tweemaal zo zwaar als de zon, maar slechts twintig kilometer groot. De begeleidende witte dwerg is het gloeiende overblijfsel van een zonachtige ster die zijn atmosfeer heeft afgestoten en langzaam afkoelt. De algemene relativiteitstheorie, die de zwaartekracht verklaart als een gevolg van de kromming van de ruimtetijd door de aanwezigheid van massa en energie, heeft sinds haar publicatie, bijna een eeuw geleden, alle tests doorstaan. Maar naar verwachting is dit toch niet de definitieve zwaartekrachtstheorie: onder extreme omstandigheden, zoals die in een zwart gat, schiet Einsteins theorie tekort. Natuurkundigen hebben al diverse alternatieve zwaartekrachtstheorieën ontwikkeld die andere voorspellingen doen dan de algemene relativiteitstheorie. Om dergelijke theorieën te kunnen toetsen, moet onderzoek worden gedaan van extreem sterke zwaartekrachtsvelden. De nu ontdekte dubbelster biedt die mogelijkheid. Een compacte dubbelster als deze zendt zwaartekrachtsgolven uit en verliest daardoor energie. Dit leidt ertoe dat de afstand tussen de beide objecten heel langzaam kleiner wordt en hun omlooptijd afneemt. De algemene relativiteitstheorie en de alternatieve theorieën doen verschillende voorspellingen voor die afneming. De astronomen hebben nu waarnemingen van de witte dwerg gecombineerd met een zeer nauwkeurige timing van de pulsen die de zware neutronenster uitzendt. De waarnemingen zijn zo nauwkeurig, dat een verandering in de omlooptijd van 8 miljoenste van een seconde per jaar kon worden gemeten. En dat is precies wat Einsteins theorie voorspelt.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Europese ruimtetelescoop Herschel beëindigt missie
De Europese ruimtetelescoop Herschel, gelanceerd op 14 mei 2009, heeft zijn missie vandaag beëindigd. Herschel verrichtte waarnemingen aan onder andere kometen, stervormingsgebieden en sterrenstelsels, op relatief lange infraroodgolflengten. Om die metingen mogelijk te maken, werden de detectoren van de ruimtetelescoop gekoeld tot enkele graden boven het absolute nulpunt, met behulp van (langzaam verdampend) vloeibaar helium. De voorraad van 2300 liter helium die Herschel bij de lancering aan boord had, is nu volledig verbruikt - enkele weken later dan aanvankelijk was verwacht. Als gevolg daarvan is de ruimtetelescoop aan het opwarmen. Met een spiegelmiddellijn van 3,5 meter is Herschel de grootste ruimtetelescoop die ooit is gelanceerd. Een van de drie waarnemingsinstrumenten aan boord (HIFI) werd ontwikkeld en gebouwd onder leiding van Groningse sterrenkundigen. Herschel heeft baanbrekende waarnemingen verricht aan de vorming en evolutie van sterrenstelsels, aan het ontstaan van sterren in koude, donkere moleculaire wolken, en aan de aanwezigheid van watermoleculen in planetenstelsels-in-wording. In de afgelopen vier jaar zijn 35.000 wetenschappelijke waarnemingen verricht binnen ruim 600 afzonderlijke onderzoeksprogramma's. In de loop van mei zal de ruimtetelescoop in een stabiele 'parkeerbaan' rond de zon worden gebracht.Europese ruimtetelescoop Herschel beëindigt missie De Europese ruimtetelescoop Herschel, gelanceerd op 14 mei 2009, heeft zijn missie vandaag beëindigd. Herschel verrichtte waarnemingen aan onder andere kometen, stervormingsgebieden en sterrenstelsels, op relatief lange infraroodgolflengten. Om die metingen mogelijk te maken, werden de detectoren van de ruimtetelescoop gekoeld tot enkele graden boven het absolute nulpunt, met behulp van (langzaam verdampend) vloeibaar helium. De voorraad van 2300 liter helium die Herschel bij de lancering aan boord had, is nu volledig verbruikt - enkele weken later dan aanvankelijk was verwacht. Als gevolg daarvan is de ruimtetelescoop aan het opwarmen. Met een spiegelmiddellijn van 3,5 meter is Herschel de grootste ruimtetelescoop die ooit is gelanceerd. Een van de drie waarnemingsinstrumenten aan boord (HIFI) werd ontwikkeld en gebouwd onder leiding van Groningse sterrenkundigen. Herschel heeft baanbrekende waarnemingen verricht aan de vorming en evolutie van sterrenstelsels, aan het ontstaan van sterren in koude, donkere moleculaire wolken, en aan de aanwezigheid van watermoleculen in planetenstelsels-in-wording. In de afgelopen vier jaar zijn 35.000 wetenschappelijke waarnemingen verricht binnen ruim 600 afzonderlijke onderzoeksprogramma's. In de loop van mei zal de ruimtetelescoop in een stabiele 'parkeerbaan' rond de zon worden gebracht.
Bron: Astronieuws
De Europese ruimtetelescoop Herschel, gelanceerd op 14 mei 2009, heeft zijn missie vandaag beëindigd. Herschel verrichtte waarnemingen aan onder andere kometen, stervormingsgebieden en sterrenstelsels, op relatief lange infraroodgolflengten. Om die metingen mogelijk te maken, werden de detectoren van de ruimtetelescoop gekoeld tot enkele graden boven het absolute nulpunt, met behulp van (langzaam verdampend) vloeibaar helium. De voorraad van 2300 liter helium die Herschel bij de lancering aan boord had, is nu volledig verbruikt - enkele weken later dan aanvankelijk was verwacht. Als gevolg daarvan is de ruimtetelescoop aan het opwarmen. Met een spiegelmiddellijn van 3,5 meter is Herschel de grootste ruimtetelescoop die ooit is gelanceerd. Een van de drie waarnemingsinstrumenten aan boord (HIFI) werd ontwikkeld en gebouwd onder leiding van Groningse sterrenkundigen. Herschel heeft baanbrekende waarnemingen verricht aan de vorming en evolutie van sterrenstelsels, aan het ontstaan van sterren in koude, donkere moleculaire wolken, en aan de aanwezigheid van watermoleculen in planetenstelsels-in-wording. In de afgelopen vier jaar zijn 35.000 wetenschappelijke waarnemingen verricht binnen ruim 600 afzonderlijke onderzoeksprogramma's. In de loop van mei zal de ruimtetelescoop in een stabiele 'parkeerbaan' rond de zon worden gebracht.Europese ruimtetelescoop Herschel beëindigt missie De Europese ruimtetelescoop Herschel, gelanceerd op 14 mei 2009, heeft zijn missie vandaag beëindigd. Herschel verrichtte waarnemingen aan onder andere kometen, stervormingsgebieden en sterrenstelsels, op relatief lange infraroodgolflengten. Om die metingen mogelijk te maken, werden de detectoren van de ruimtetelescoop gekoeld tot enkele graden boven het absolute nulpunt, met behulp van (langzaam verdampend) vloeibaar helium. De voorraad van 2300 liter helium die Herschel bij de lancering aan boord had, is nu volledig verbruikt - enkele weken later dan aanvankelijk was verwacht. Als gevolg daarvan is de ruimtetelescoop aan het opwarmen. Met een spiegelmiddellijn van 3,5 meter is Herschel de grootste ruimtetelescoop die ooit is gelanceerd. Een van de drie waarnemingsinstrumenten aan boord (HIFI) werd ontwikkeld en gebouwd onder leiding van Groningse sterrenkundigen. Herschel heeft baanbrekende waarnemingen verricht aan de vorming en evolutie van sterrenstelsels, aan het ontstaan van sterren in koude, donkere moleculaire wolken, en aan de aanwezigheid van watermoleculen in planetenstelsels-in-wording. In de afgelopen vier jaar zijn 35.000 wetenschappelijke waarnemingen verricht binnen ruim 600 afzonderlijke onderzoeksprogramma's. In de loop van mei zal de ruimtetelescoop in een stabiele 'parkeerbaan' rond de zon worden gebracht.
Bron: Astronieuws
Botsende sterrenstelsels gehuld in gigantische gaswolk
Met de Amerikaanse röntgentelescoop Chandra is een kolossale wolk van heet gas ontdekt rondom twee botsende sterrenstelsels. De stelsels (tezamen NGC 6240 geheten) bevinden zich op een afstand van ongeveer 330 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Slangendrager. De omhullende gaswolk die door Chandra is waargenomen, heeft een middellijn van 300.000 lichtjaar, een massa van tien miljard maal de massa van de zon, en een temperatuur van 7 miljoen graden. De wolk is vermoedelijk in de afgelopen 200 miljoen jaar naar buiten geblazen, na de botsing en versmelting van de twee sterrenstelsels, doordat er als gevolg van de interactie een enorme geboortegolf van nieuwe sterren is opgetreden, met de daarbij behorende supernova-explosies. Ook in een later stadium is er sprake geweest van (kleinere en korter durende) stellaire geboortegolven; de laatste vond zo'n 20 miljoen jaar geleden plaats en duurde ongeveer 5 miljoen jaar. De nieuwe waarnemingen zijn eerder dit jaar gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Op de foto zijn röntgenwaarnemingen aan de gaswolk (paars) gecombineerd met foto's in zichtbaar licht die gemaakt zijn door de Hubble Space Telescope.
Bron: Astronieuws | Gewijzigd: 3 mei 2017, 11:41 uur, door Joyce.s
Met de Amerikaanse röntgentelescoop Chandra is een kolossale wolk van heet gas ontdekt rondom twee botsende sterrenstelsels. De stelsels (tezamen NGC 6240 geheten) bevinden zich op een afstand van ongeveer 330 miljoen lichtjaar in het sterrenbeeld Slangendrager. De omhullende gaswolk die door Chandra is waargenomen, heeft een middellijn van 300.000 lichtjaar, een massa van tien miljard maal de massa van de zon, en een temperatuur van 7 miljoen graden. De wolk is vermoedelijk in de afgelopen 200 miljoen jaar naar buiten geblazen, na de botsing en versmelting van de twee sterrenstelsels, doordat er als gevolg van de interactie een enorme geboortegolf van nieuwe sterren is opgetreden, met de daarbij behorende supernova-explosies. Ook in een later stadium is er sprake geweest van (kleinere en korter durende) stellaire geboortegolven; de laatste vond zo'n 20 miljoen jaar geleden plaats en duurde ongeveer 5 miljoen jaar. De nieuwe waarnemingen zijn eerder dit jaar gepubliceerd in The Astrophysical Journal. Op de foto zijn röntgenwaarnemingen aan de gaswolk (paars) gecombineerd met foto's in zichtbaar licht die gemaakt zijn door de Hubble Space Telescope.
Bron: Astronieuws | Gewijzigd: 3 mei 2017, 11:41 uur, door Joyce.s
Meer exoplaneten krijgen een (bij)naam
Enkele weken geleden baarde het Amerikaanse bedrijf Uwingu (Swahili voor 'sterrenhemel') opzien door het grote publiek op te roepen namen te verzinnen voor de nabije exoplaneet Alfa Centauri Bb en andere exoplaneten. Die campagne wordt uitgebreid: vandaag kondigde Uwingu, dat onder leiding staat van de Amerikaanse astronoom Alan Stern, de start aan van 'Adopt-a-Planet'. De vernieuwde campagne heeft nog steeds als doel om het grote publiek namen te laten verzinnen voor de honderden exoplaneten die astronomen de afgelopen jaren hebben ontdekt. Tegen betaling welteverstaan, want het voordragen van een naam kost $4,99 en het stemmen op de naamsuggestie van iemand anders $0,99. De opbrengst zal worden gebruikt om nieuwe astronomische onderzoeks- en onderwijsprojecten te financieren. Elke voorgedragen naam die 1000 stemmen haalt, geeft de naamgever het recht om een exoplaneet naar keuze te 'adopteren'. Daarnaast krijgt hij of zij een certificaat en een 'tegoed' van $100 dat kan worden gebruikt om nog meer namen voor te stellen of om op andermans naamsuggesties te stemmen. De eerste tien namen die de adoptiestatus bereiken, leveren nog een extra bonus van $500 op. Tot nu toe zijn meer dan 1200 naamsuggesties ingediend. Volgens Stern is het gebruikte model – in feite een soort 'crowdfunding' – een goed middel om het ruimteonderzoek onder de aandacht te brengen van het grote publiek. De Internationale Astronomische Unie, die verantwoordelijk is voor het toekennen van officiële namen aan hemellichamen, is minder enthousiast over het initiatief.
Bron: Astronieuws
Enkele weken geleden baarde het Amerikaanse bedrijf Uwingu (Swahili voor 'sterrenhemel') opzien door het grote publiek op te roepen namen te verzinnen voor de nabije exoplaneet Alfa Centauri Bb en andere exoplaneten. Die campagne wordt uitgebreid: vandaag kondigde Uwingu, dat onder leiding staat van de Amerikaanse astronoom Alan Stern, de start aan van 'Adopt-a-Planet'. De vernieuwde campagne heeft nog steeds als doel om het grote publiek namen te laten verzinnen voor de honderden exoplaneten die astronomen de afgelopen jaren hebben ontdekt. Tegen betaling welteverstaan, want het voordragen van een naam kost $4,99 en het stemmen op de naamsuggestie van iemand anders $0,99. De opbrengst zal worden gebruikt om nieuwe astronomische onderzoeks- en onderwijsprojecten te financieren. Elke voorgedragen naam die 1000 stemmen haalt, geeft de naamgever het recht om een exoplaneet naar keuze te 'adopteren'. Daarnaast krijgt hij of zij een certificaat en een 'tegoed' van $100 dat kan worden gebruikt om nog meer namen voor te stellen of om op andermans naamsuggesties te stemmen. De eerste tien namen die de adoptiestatus bereiken, leveren nog een extra bonus van $500 op. Tot nu toe zijn meer dan 1200 naamsuggesties ingediend. Volgens Stern is het gebruikte model – in feite een soort 'crowdfunding' – een goed middel om het ruimteonderzoek onder de aandacht te brengen van het grote publiek. De Internationale Astronomische Unie, die verantwoordelijk is voor het toekennen van officiële namen aan hemellichamen, is minder enthousiast over het initiatief.
Bron: Astronieuws
Reisdoel van ruimtesonde heeft een nieuwe naam
De planetoïde 1999 RQ36, die in 2018 bezoek krijgt van de Amerikaanse ruimtesonde OSIRIS-REx, heeft een echte naam gekregen. Hij heet nu Bennu, naar een reigerachtige vogel uit de Egyptische mythologie. De naam is bedacht door de 9-jarige scholier Michael Puzio uit North Carolina. Zijn suggestie werd gekozen uit de ruim 8000 inzendingen die scholieren uit meer dan 25 landen na een oproep vorig jaar hebben ingezonden. OSIRIS-REx – de afkorting staat voor Origins-Spectral Interpretation-Resource Identification-Security-Regolith Explorer – zal in 2016 worden gelanceerd. Het is de bedoeling dat hij een bodemmonster van Bennu ophaalt en in 2023 op aarde aflevert. Aangenomen wordt dat koolstofrijke planetoïden als deze aanwijzingen bevatten over de oermaterie waaruit de planeten van ons zonnestelsel zijn ontstaan.
Bron: Astronieuws
De planetoïde 1999 RQ36, die in 2018 bezoek krijgt van de Amerikaanse ruimtesonde OSIRIS-REx, heeft een echte naam gekregen. Hij heet nu Bennu, naar een reigerachtige vogel uit de Egyptische mythologie. De naam is bedacht door de 9-jarige scholier Michael Puzio uit North Carolina. Zijn suggestie werd gekozen uit de ruim 8000 inzendingen die scholieren uit meer dan 25 landen na een oproep vorig jaar hebben ingezonden. OSIRIS-REx – de afkorting staat voor Origins-Spectral Interpretation-Resource Identification-Security-Regolith Explorer – zal in 2016 worden gelanceerd. Het is de bedoeling dat hij een bodemmonster van Bennu ophaalt en in 2023 op aarde aflevert. Aangenomen wordt dat koolstofrijke planetoïden als deze aanwijzingen bevatten over de oermaterie waaruit de planeten van ons zonnestelsel zijn ontstaan.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Marsmeteorieten zijn gevoelig voor verwering
Een brokstuk van de planeet Mars dat in 2003 op Antarctica is gevonden, is aanzienlijk aangetast door verweringsprocessen op aarde. En dat maakt het heel moeilijk om vast te stellen welke veranderingen het gesteente heeft ondergaan vóórdat het op onze planeet terechtkwam. Tot die conclusie komen Amerikaanse en Australische aardwetenschappers in het tijdschrift Geochimica et Cosmochimica Acta. Het stuk gesteente, dat als meteoriet ML 03346 van het Antarctische ijs werd geplukt, is naar schatting een miljard jaar geleden op Mars ontstaan en bij de inslag van een grote soortgenoot de ruimte in geslingerd. Tot nu toe zijn ruim honderd van dit soort Marsmeteorieten op aarde gevonden. Voor wetenschappers zijn deze meteorieten heel interessant, omdat ze informatie kunnen bevatten over de vroegere omstandigheden op Mars, en met name de aanwezigheid van vloeibaar water op deze planeet. Het probleem is echter dat tegen de tijd dat ze gevonden worden, de meteorieten duizenden jaren hebben blootgestaan aan het natte aardse milieu. Bij het nieuwe onderzoek zijn de talrijke veranderingen die de meteoriet tijdens zijn verblijf op Antarctica heeft ondergaan in kaart gebracht. De resultaten zullen worden gebruikt om bij onderzoek van andere Marsmeteorieten beter onderscheid te kunnen maken tussen de verweringsprocessen die al op Mars hebben plaatsgevonden en de latere aardse invloeden.
Bron: Astronieuws
Een brokstuk van de planeet Mars dat in 2003 op Antarctica is gevonden, is aanzienlijk aangetast door verweringsprocessen op aarde. En dat maakt het heel moeilijk om vast te stellen welke veranderingen het gesteente heeft ondergaan vóórdat het op onze planeet terechtkwam. Tot die conclusie komen Amerikaanse en Australische aardwetenschappers in het tijdschrift Geochimica et Cosmochimica Acta. Het stuk gesteente, dat als meteoriet ML 03346 van het Antarctische ijs werd geplukt, is naar schatting een miljard jaar geleden op Mars ontstaan en bij de inslag van een grote soortgenoot de ruimte in geslingerd. Tot nu toe zijn ruim honderd van dit soort Marsmeteorieten op aarde gevonden. Voor wetenschappers zijn deze meteorieten heel interessant, omdat ze informatie kunnen bevatten over de vroegere omstandigheden op Mars, en met name de aanwezigheid van vloeibaar water op deze planeet. Het probleem is echter dat tegen de tijd dat ze gevonden worden, de meteorieten duizenden jaren hebben blootgestaan aan het natte aardse milieu. Bij het nieuwe onderzoek zijn de talrijke veranderingen die de meteoriet tijdens zijn verblijf op Antarctica heeft ondergaan in kaart gebracht. De resultaten zullen worden gebruikt om bij onderzoek van andere Marsmeteorieten beter onderscheid te kunnen maken tussen de verweringsprocessen die al op Mars hebben plaatsgevonden en de latere aardse invloeden.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Stuur je naam naar Mars
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA nodigt iedereen uit om zijn naam en een persoonlijke boodschap online te zetten. Alle namen worden op dvd gezet en meegestuurd met de nieuwe Marssonde MAVEN, die de atmosfeer van onze rode buurplaneet gaat onderzoeken. Van de persoonlijke boodschappen, die geschreven moeten worden in de vorm van een haiku, gaan er maar drie mee. Vanaf 15 juli kan er op de inzendingen worden gestemd. MAVEN is de eerste ruimtesonde die tot taak heeft om de hogere delen van de atmosfeer van Mars te onderzoeken. Daarbij moet onder meer de vraag worden beantwoord hoe de planeet in de loop van zijn geschiedenis het grootste deel van zijn atmosfeer is kwijtgeraakt. De lancering van MAVEN staat gepland voor november van dit jaar.
Bron: Astronieuws
Het Amerikaanse ruimteagentschap NASA nodigt iedereen uit om zijn naam en een persoonlijke boodschap online te zetten. Alle namen worden op dvd gezet en meegestuurd met de nieuwe Marssonde MAVEN, die de atmosfeer van onze rode buurplaneet gaat onderzoeken. Van de persoonlijke boodschappen, die geschreven moeten worden in de vorm van een haiku, gaan er maar drie mee. Vanaf 15 juli kan er op de inzendingen worden gestemd. MAVEN is de eerste ruimtesonde die tot taak heeft om de hogere delen van de atmosfeer van Mars te onderzoeken. Daarbij moet onder meer de vraag worden beantwoord hoe de planeet in de loop van zijn geschiedenis het grootste deel van zijn atmosfeer is kwijtgeraakt. De lancering van MAVEN staat gepland voor november van dit jaar.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Willem de Graaffprijs toegekend aan Peter Barthel
Het bestuur van Stichting ‘De Koepel’ heeft besloten om de Willem de Graaffprijs 2013 toe te kennen aan prof. dr. Peter Barthel. Deze prijs, die eenmaal in de drie jaar wordt uitgereikt, is primair bedoeld voor iemand die beroepsmatig werkzaam is in de sterrenkunde en/of het ruimteonderzoek en die daarnaast in bijzondere mate bijdraagt aan de popularisering van deze wetenschapsterreinen. Peter Barthel is sinds 2004 hoogleraar astrofysica aan de Rijksuniversiteit Groningen. Actieve melkwegstelsels, zoals quasars, hebben zijn bijzondere interesse en samen met tientallen studenten, promovendi en postdocs voerde hij tal van onderzoeksprojecten uit in dit vakgebied. Ook is hij een van de drie Europese Mission Scientists voor de Herschel-ruimtelescoop van ESA. Naast zijn wetenschappelijk werk is Barthel actief betrokken bij de popularisatie van de wetenschap. Met een enthousiaste en veelzijdige aanpak bereikt hij een groot publiek, waaronder grote aantallen scholieren. Barthel heeft onder meer weblessen voor scholen op gezet, die sterrenkunde in de kinderwereld brengen. Verder is hij rector van de Scholierenacademie en geeft hij geregeld colleges voor de Kinderuniversiteit. De prijs wordt op woensdagmiddag 15 mei a.s. uitgereikt tijdens de Nederlandse Astronomen Conferentie in Lommel, België.
Bron: Astronieuws
Het bestuur van Stichting ‘De Koepel’ heeft besloten om de Willem de Graaffprijs 2013 toe te kennen aan prof. dr. Peter Barthel. Deze prijs, die eenmaal in de drie jaar wordt uitgereikt, is primair bedoeld voor iemand die beroepsmatig werkzaam is in de sterrenkunde en/of het ruimteonderzoek en die daarnaast in bijzondere mate bijdraagt aan de popularisering van deze wetenschapsterreinen. Peter Barthel is sinds 2004 hoogleraar astrofysica aan de Rijksuniversiteit Groningen. Actieve melkwegstelsels, zoals quasars, hebben zijn bijzondere interesse en samen met tientallen studenten, promovendi en postdocs voerde hij tal van onderzoeksprojecten uit in dit vakgebied. Ook is hij een van de drie Europese Mission Scientists voor de Herschel-ruimtelescoop van ESA. Naast zijn wetenschappelijk werk is Barthel actief betrokken bij de popularisatie van de wetenschap. Met een enthousiaste en veelzijdige aanpak bereikt hij een groot publiek, waaronder grote aantallen scholieren. Barthel heeft onder meer weblessen voor scholen op gezet, die sterrenkunde in de kinderwereld brengen. Verder is hij rector van de Scholierenacademie en geeft hij geregeld colleges voor de Kinderuniversiteit. De prijs wordt op woensdagmiddag 15 mei a.s. uitgereikt tijdens de Nederlandse Astronomen Conferentie in Lommel, België.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
Brokstukjes van Toengoeska-explosie gevonden?
In 1908 vond boven Siberië, in de omgeving van de Toengoeska-rivier, een enorme explosie plaats die verwoestende gevolgen had voor het landschap. Aangenomen wordt dat toen een grote meteoroïde of een brokstuk van een komeet in de atmosfeer is ontploft – net als onlangs bij Tsjeljabinsk, maar dan veel heviger. Ondanks enkele onderzoeksexpedities werden echter nooit brokstukken van de kosmische indringer gevonden. Of toch? De Russische wetenschapper Andrej Zlobin maakte deze week bekend dat hij drie steentjes in het Toengoeska-gebied heeft gevonden die de kenmerken van meteorieten vertonen. De vermeende meteorieten maken deel uit van een verzameling van ongeveer honderd stenen die Zlobin al in 1988 uit de nabijgelegen Choesjmo-rivier heeft opgepikt. Om onduidelijke redenen wachtte hij tot 2008 om de stenencollectie nader te onderzoeken, en vervolgens nog eens vijf jaar om daar ruchtbaarheid aan te geven. De vondst van Zlobin zou, als de echtheid ervan kan worden bevestigd, uitsluitsel kunnen geven over het soort object dat in 1908 boven Siberië is ontploft. Maar daarvoor moeten de meteorieten aan een uitgebreide chemische analyse worden onderworpen, en ook dat is nog niet gebeurd.
Bron: Astronieuws
In 1908 vond boven Siberië, in de omgeving van de Toengoeska-rivier, een enorme explosie plaats die verwoestende gevolgen had voor het landschap. Aangenomen wordt dat toen een grote meteoroïde of een brokstuk van een komeet in de atmosfeer is ontploft – net als onlangs bij Tsjeljabinsk, maar dan veel heviger. Ondanks enkele onderzoeksexpedities werden echter nooit brokstukken van de kosmische indringer gevonden. Of toch? De Russische wetenschapper Andrej Zlobin maakte deze week bekend dat hij drie steentjes in het Toengoeska-gebied heeft gevonden die de kenmerken van meteorieten vertonen. De vermeende meteorieten maken deel uit van een verzameling van ongeveer honderd stenen die Zlobin al in 1988 uit de nabijgelegen Choesjmo-rivier heeft opgepikt. Om onduidelijke redenen wachtte hij tot 2008 om de stenencollectie nader te onderzoeken, en vervolgens nog eens vijf jaar om daar ruchtbaarheid aan te geven. De vondst van Zlobin zou, als de echtheid ervan kan worden bevestigd, uitsluitsel kunnen geven over het soort object dat in 1908 boven Siberië is ontploft. Maar daarvoor moeten de meteorieten aan een uitgebreide chemische analyse worden onderworpen, en ook dat is nog niet gebeurd.
Bron: Astronieuws
Bekijk het van de zonnige kant, de meeste regen valt naast je.
