Guur weer op komst: winterse buien, klap onweer, en windstoten

Het was vandaag een regenachtige dag voor het zuiden van de Benelux, voornamelijk in rond Luxemburg is er veel regen gevallen. Lokaal viel er in Luxemburg 50 - 60 mm aan regen, binnen circa 24 uur. De beken in deze regio zullen goed gevuld zijn, met lokaal wat wateroverlast of -ongemak.

Ook in Midden-Duitsland zijn lokaal vergelijkbare neerslagsommen gevallen, ook hier zullen de waterstanden in de beken en rivieren wat stijgen. We blijven wel vooralsnog beneden alarmwaardes, maar wateroverlast rond kleine beken is ook in Duitsland mogelijk (die overstromen sneller, door weinig capaciteit om een hoogwater op te vangen).

In Nederland heeft Zuid-Limburg de meeste neerslag opgevangen, zo'n 10-15 mm.



Limburgs heuvelgebied: Laatste neerslag kan ook natte sneeuw zijn

---

Inmiddels is het einde in zicht, vanuit het Kanaal is op dit moment de laatste portie neerslag onderweg. Dit neerslaggebied zal vooral rond de Frans-Nederlandse taalgrens voor neerslag zorgen. In heuvelgebieden in het zuiden van Vlaanderen is er een kleine kans op natte sneeuw, maar de kans op natte sneeuw neemt verder toe naarmate het neerslaggebied naar het oosten trekt. In Zuid-Limburg ligt de 0°C-grens op 500-400 meter, en de grens voor natte sneeuw komt rond de 50-200 meter te liggen. Dus als de neerslag inderdaad over Z-Limburg trekt, en de neerslag intensief genoeg is, kan er natte sneeuw voorkomen. Op de hooggelegen dorpen kan de smeltende sneeuw het gras en de autoruiten misschien nog eventjes wit kleuren.


Het neerslaggebied met mogelijk wat natte sneeuw trekt momenteel West-Vlaanderen binnen. De kans op natte sneeuw is weggelegd voor de heuvelgebieden. Vanuit het noorden trekken polaire buien binnen.

Vanuit het noorden: polaire buien met winterse neerslag

---

Zoals op het huidig radarbeeld te zien is, naderen vanaf de Noordzee ook nog polaire buien. Deze buien worden nu boven het land nog tegengewerkt door de bewolking die bij alle neerslag in het zuiden hoort. Pas als alle bewolking uit het land is, komen de polaire buien verder zuidwaarts. Het gevolg is dus dat de buien slechts langzaam zuidwaarts uitbreiden.

Momenteel beperken de buien zich nog tot het Waddengebied (daar nu al kans op korrelhagel). Pas vanaf morgenvroeg trekt een occlusierestant vanaf het noorden over het land. Hierbij kan ook natte sneeuw en korrelhagel voorkomen, vooral in het noorden, noordoosten en oosten. In deze regio kan ook een klap onweer voorkomen bij de buien. Richting het zuidwesten zijn de buien minder talrijk en valt er (veel) minder neerslag. Waar in ten noorden van de grote rivieren lokaal 10-15 mm uit het complex van buien van het front kan vallen, tellen we in het zuiden hóógstens 5 mm.

Wie heel veel geluk heeft, kan dus een klap onweer waarnemen tijdens de natte sneeuw.


In het begin van de animatie zien we boven Z-Limburg nog de kans op natte sneeuw van vanavond. Vanaf morgenvroeg trekt een occlusierestant van noord naar zuid, en brengt lokaal ook natte sneeuw, vaker valt er uit dit front regen.

Waarom gaat neerslag lokaal over in natte sneeuw?

---

Wat er gaat veranderen, is de temperatuur op 500 hPa (circa 5,5 km). Deze gaat zakken van -26°C naar -34°C morgen. Dan wordt het koud genoeg voor neerslagafkoeling. Daar waar er de zwaarste neerslag over trekt, kan door het vallen van de neerslag de lucht afkoelen. De 0°C-grens zakt in Oost-NL bijvoorbeeld lokaal naar 200-400 m, dat is laag genoeg voor natte sneeuw. 


Je ziet dat de koude bovenluchten de komende nacht binnenkomen, en de nacht daarna (naar donderdag) het land weer verlaten.

Zware windstoten aan de kust

---

Morgen zal er vrij veel wind zijn. De wind komt uit het noorden-noordwesten, en kan gebruik maken van de volle lengte van de Noordzee. Bij de buien vindt er uitwisseling plaats met de wind op circa 200-800 meter. Op deze hoogte is de wind nog krachtiger omdat er minder afremming door het landoppervlak is. Bij buien komt de wind regelmatig in windstoten vanaf deze hoogte.

Zodoende zijn er windstoten mogelijk van 70 - 95 km/u.
In het binnenland zien we 55 tot 75 km/u (Arome ziet nog een lokale uitschieter bij de buien in het binnenland, lokaal circa 70-85 km/u).
De windstoten bereiken 's ochtends het hoogtepunt in het noorden, en in het zuiden pas in de middag. De zwaarste windstoten vinden we tussen de kop van Noord-Holland en Terschelling, daar komen modellen nog kleinschalig tot ruim 100 km/u.


Een kaart met de hoogste windstoten die morgen mogelijk zijn.

In de avond naar donderdag keert de rust terug

---

In de nacht naar donderdag wordt het helder en neemt de wind af. Hierdoor zakt de temperatuur naar 3 tot 0°C in de nacht naar donderdag. Lokaal kan er een grondvorstje zijn op 10 cm hoogte. | Gewijzigd: 4 januari 2022, 19:08 uur, door Thijs.

Update Temperatuurpluimen 04-01-2022 21:45 uur

ECMWF:


GFS:

Kleine kans op (natte) sneeuw, geen vetpot

Polaire buien verdwijnen

---

Afgelopen nacht viel er in Limburg inderdaad in hooggelegen dorpen natte sneeuw, met later witte autoruiten en vlokken op het gras. Het mocht geen naam hebben, en al vrij snel verdween ieder bewijs hiervan door de zachte lucht. Bij de polaire buien zijn er in Nederland weinig ontladingen geweest, net over de grens in Duitsland is er wel onweer waargenomen op de buien. Wat betreft korrelhagel en natte sneeuw is het eenzelfde verhaal, in Nederland nog geen waarnemingen, in Noord-Duitsland wel.

De bovenluchten worden momenteel alweer langzaam warmer. Hierdoor verdwijnt het temperatuursverschil dat de drijvende kracht achter de polaire buien was. Vanuit het westen worden de buien steeds kleiner, langzaam verdwijnen de buien. Momenteel verlaat ook de staart van het front het zuiden van het land. 


Het front strekt zich uit van Dresden tot Zuid-Nederland. Het front trekt verder naar het zuiden, maar zal steeds minder voorstellen. Dit komt doordat tegelijk warme bovenluchten vanuit Engeland dichterbij komen. Het gaat gepaard met een rug van hogedruk.

Donderdag steeds meer bewolking

---

Vannacht nadert de rug van hogedruk. Hierdoor neemt de wind vannacht af. Ook is het vaker helder, hierdoor daalt de temperatuur vannacht naar circa 0-1°C in het binnenland. Morgen begint dan met een mix van wolken en zon (de bovenlucht is nog koud genoeg voor plukjes wolken, maar te warm om op grote schaal tot buien te komen). In de loop van de dag neemt de hoge bewolking vanuit het westen steeds meer toe.

In de nacht naar vrijdag kort natte sneeuw

---

In de nacht naar vrijdag komt er een occlusiefront vanuit het westen over de Benelux. Hierbij valt eerst regen, maar bij 1 - 2°C bestaat de kans op natte sneeuw. De kans op een sneeuwdek is klein door de volgende redenen:

• De grondtemperatuur blijft in modellen (ruim) boven nul
• De neerslagintensiteit is slechts licht tot matig.
• Timing 02:00 - 07:00. De meeste mensen slapen nog (dus eventuele vlokken worden misschien niet gezien)

De kans is het grootste dat de vroege vogels in Oost-Nederland natte sneeuw waarrnemen, in het westen is de neerslagafkoeling minder ver gevorderd.


Ook qua windstoten een B-merk setting

---

Het is qua sneeuw niet goed genoeg om tot een sneeuwdek te komen. Qua windstoten lijkt het ook daarop. De kans op stormwaardes is erg klein, maar de kust (vooral Noord-Hollandse kust) kan weer windstoten van 70 - 85 km/u. Daar zullen de meeste kustbewoners niet van wakkerliggen. In het binnenland qua wind niets noemenswaardigs.



Vrijdag overdag: winterse buien mogelijk

---

Na het occlusiefront waar in het oosten nachtelijke natte sneeuw kan vallen, zien we weer koude bovenluchten binnenkomen. Zeg je "koude bovenluchten", dan zeg je "polaire buien". Vrijdag zijn er dus buien, die buien zouden (net zoals vandaag) weer korrelhagel, vlokje natte sneeuw en een klap onweer bevatten. Los van de neerslagsoort zijn de opklaringen en buienluchten vaak ook fraai.

Alleen GFS, Icon en Arpege tonen een CAD (een komma-vormig lagedrukgebiedje). Deze CAD trekt in de modellen over België of  Noord-Frankrijk. Op deze CAD zit intensieve neerslag, die in combinatie met koude bovenluchten ook wat meer dan natte sneeuw kan geven. Nadeel hierbij is dat de CAD in de meeste modellen net wat te zuidelijik zit. Verder is EC hierbij niet aan boord.


Deze CAD staat nog op redelijk lange termijn, dus er is nog onzekerheid. Deze CAD kan buiten ons bereik raken (koers N-Frankrijk), of geheel uit de verwachting verdwijnen (EC heeft dit neerslaggebied niet).

Onze beste kans: sneeuwdek in oosten / noordoosten?

---

Waar we in de nacht van donderdag op vrijdag nog zitten te klooien met lichte neerslag, staat er zaterdag 8 januari inmiddels een actief front op het programma. Te lichte neerslag zal dan niet het probleem zijn. Nee, dan hebben we weer andere problemen die op de loer liggen.
 

Team regen	Arpege, Icon
Team natte sneeuw	EC, WRF
Team misschien sneeuw?	GFS

Zoals gezegd is dit onze beste kans, maar dat komt vooral omdat er geen betere is. Alleen GFS laat een lagedrukgebied zo trekken dat we echt een serieuze sneeuwkans hieruit kunnen halen. De nadruk ligt dan waarschijnlijk eerder richting het noordoosten.

Team sneeuw
GFS is redelijk consistent met een sneeuwkans voor Noordoost-Nederland (zaterdag 8 januari). Een lagedrukgebied trekt naar de Noordzee, dat is zeker. Daarbij slingert het een portie zachte lucht vanuit de oceaan uit over i.i.g. het zuiden van de Benelux. Dit lagedrukgebied komt in GFS met de kern boven Noord-Nederland te liggen, waarbij de grens tussen koude en warme lucht boven Noord-Nederland komt te liggen. In Groningen zou dan een sneeuwdekje (1-4 cm) mogelijk zijn. Aan de warme zijde is het dan 8°C, aan de koude zijde 0°C.

• Je wilt als sneeuwliefhebber graag dat de koers zich verlegt richting Vlaanderen (het laagje moet iets verder "duiken"). In GFS valt er enkel in Groningen sneeuw. De vorm van het laag moet ook zo spits mogelijk zijn, is het laag te rond? Dan verdringt de zachte lucht uiiteindelijk overal de koude lucht.

Team natte sneeuw & regen
Waar in GFS de grens tussen kou en warmte nog vrij scherp was, in EC deze grens veel zwakker. De temperatuur bereikt daardoor in de hele Benelux uiteindelijk 8°C. Aan de voorzijde is het noordoosten nog wel wat natte sneeuw mogelijk.

• De koers is in EC misschien wel ongeveer gelijk aan GFS, hier is het laagje echter net iets te rond, Hierdoor verdringt de zachte lucht uiteindelijk de koude lucht.

Team regen
Helaas is er ook nog een team "zachte lucht". Die moet ik ook even laten zien, Arpege en Icon laten niet de goede ontwikkeling zien. Hier valt er enkel regen. Daarnaast piekt de temperatuur in deze modellen ook nog iets hoger, met 9-10°C.

• Het laag is véél te rond, en trekt richting Denemarken. Geen schijn van kans voor de koude lucht hier.

Na zaterdag hogedrukgebied dominant

---

Op de lange termijn blijft de westcirculatie aanwezig, en zien we weinig oostenwinden terugkomen. We verruilen wel de buien en fronten voor een kalmer weertype. Het blijft geen vetpot, met zeker rond het begin van volgende week zéér zachte lucht (10°C). Later kunnen we ons onder een deken van hogedruk misschien focussen op wat stralingsvorst. We verschuiven onze winterfocus dan maar van een vlokje smeltende sneeuw naar een enkele nachtvorst.


Kans op een wind uit het noordoosten-oosten nooit echt groter dan 20%. Gelukkig eindigd 15 januari de termijn waarop je iets zinnigs kan zeggen, wellicht iets van echte winter in de 2de helft van januari. Die kansen liggen allemaal nog open.




Tot 8 januari zakken de temperaturen in de bovenlucht regelmatig tot -34°C. Met een forse bries vanaf zee levert het echter niet meer op dan een volkje natte sneeuw. Vanaf 9 januari kunnen we ons focussen op een groot hogedrukgebied, met kalm weer. Na zéér zachte lucht rond 9-11 januari later misschien een kansje op stralingsvorst?
Let op: in de laatste frame wordt de wind op 500 hPa oostelijk, aan de grond blijft de wind in GFS echter netjes zwak uit het westen waaien. | Gewijzigd: 5 januari 2022, 18:25 uur, door Thijs.

Update Temperatuurpluimen 06-01-2022 09:45 uur

ECMWF:


GFS:

Vroege vogels opgelet: vlokken natte sneeuw aan de oostgrens

---

Wanneer?
Deze aanstaande nacht 03:00 tot 07:00
Waar?
Zuid-Limburg, regio's tegen Duitse grens & Oost-NL, Noordoost-NL
Wat?

Op nadering van het occluderende systeem vanaf vanavond van het westen uit regen. Dieper landinwaarts overgaand in natte sneeuw. Vooral op hoger gelegen gebieden kan het mogelijk tijdelijk wit worden.

Belangrijkste aandachtspunt deze verwachtingsperiode is de kans op bevriezings gladheid en de mogelijke winterse neerslag. Komende nacht zien we in alle modellen met name in de oostelijke helft van het land een duidelijk signaal voor natte sneeuw. Op de hoger gelegen delen van de Veluwe en de Limburgse heuvels na, gaat dit zeer waarschijnlijk niet tot accumulatie leiden, actueel geen waarschuwing.

Vanavond en komende nacht aan de voorzijde van de occlusie seinen voor ZZW 7-8 Bft aan de kust.

Tussen 07:00 en 08:00 heeft alle neerslag het land alweer verlaten. Alleen vroege vogels in oostelijk Nederland zullen hier wat van meekrijgen. Tegen de tijd dat iedereen opstaat om naar school of werk te gaan, zal er enkel nog wat neerslag in de meest oostelijke plaatsen zoals bijvoorbeeld Vaals of Aalten zijn.

Vrijdag overdag korrelhagel en klap onweer, lokaal ook natte sneeuw

---

Wanneer?
Vrijdag 7 januari, hele dag
Waar?
Hele land, meeste buien in noordelijke helft. Vlaanderen blijft grotendeels droog
Wat?
Opklaringen, polaire buien met voornamelijk regen, korrelhagel en een klapje onweer. Lokaal buien met natte sneeuw (1) in noorden, diepe binnenland of hooggelegen of (2) 's avonds laat of 's ochtends.

Vrijdag overdag zijn er buien, met name bij de hoogtetroggen geclusterd en georganiseerd (CAPE=400-700 J/kg en schering 0-6 km=30-35 kn). Onweer en hagel zijn mogelijk. Het gebied met intensieve frontale neerslag van de frontale afloper gaat in alle modellen nu vooral over België. De buien boven de noordelijke helft van het land gaan tot aan zaterdagochtend door, ook dat nog steeds met kans op korrelhagel en/of een klap onweer. 

Vrijdag overdag seinen voor WZW 6-7 Bft aan de kust. Dit zit goed in de modellen.

Opklaringen, buien, korrelhagel. Er staat een fotogeniek en wisselvallig dagje op de boeg. De wind blaast lekker door uit westelijke richtingen.

Vrijdagavond een neerslaggebied met intensieve (natte) sneeuw buien onze landsgrenzen

Neerslaggebied met intensieve (natte) sneeuw trekt over Frankrijk en Wallonië. Sneeuw in zuidelijke Ardennen.

Volgende aandachtspunt is de frontale afloper vrijdagavond, hierbij wordt een gebied met intensieve neerslag verwacht met ook een substantieel deel (natte) sneeuw. 

Het zuiden van Limburg kan nog een staartje meekrijgen maar de kans hierop wordt steeds kleiner. Boven het zuiden van ons land zien we dat ten noorden van de frontale afloper in de eerste helft van de avond nog vrij actieve buien aanwezig zijn, mogelijk met korrelhagel of natte sneeuw, deze zullen geleidelijk verdwijnen wanneer de afloper in de loop van de avond naar Duitsland wegtrekt.

 De koers van deze afloper liet afgelopen runs nogal een springerig beeld zien, de afgelopen Harmonieruns is de koers naar het zuiden bijgesteld net als in EC al het geval was en lijkt zodoende buiten onze landsgrenzen te blijven. Voor vrijdagavond gaan we er nu vanuit dat alleen het uiterste zuiden van Limburg nog een kans op deze frontale neerslag maakt.

Het gebied dat ik in een eerdere post aanstipte, trekt ruimschoots onder ons langs. Vlaanderen krijgt wel te maken met bijbehorende bewolking, maar waarschijnlijk bereikt de neerslag ook Vlaanderen niet. In Vlaanderen niet de volle laag, slechts een paar bijbehorende buien.

Lijst van verdere aandachtspunten

---

1. Zaterdagmiddag of -avond natte sneeuw in Noordoost-Nederland.
2. Zaterdagmiddag en -avond veel neerslag in de hele Benelux (10-20 mm)

Wat gebeurt er vanaf maandag 10 januari? Stralingsvorst of opnieuw erg zacht?

---

Op de lange termijn zien we fors getouwtrek tussen EC en GFS.

GFS: koude lucht kruipt binnen via Oost-Europa & zachte lucht naar Scandinavië
Wanneer? Na maandag 10 januari

In GFS loeit de westcirculatie op volle kracht boven Groenland. Wij worden echter uit de wind gehouden door een hogedrukgebied boven Europa. Hierdoor hebben wij amper stroming, of een zwakke ooststroming. Hierdoor sijpelt er in de onderste luchtlagen koude lucht binnen. In Europa wordt het alleen richting de Balkan serieus kouder, bij ons vaker nachtvorst en behoorlijk droge lucht. Qua temperaturen zien we overdag 1-4°C, en 's nachts lichte tot wellicht ook regionaal matige vorst. Dauwpunten blijven negatief, dus een zwak ijslaagje is mogelijk in een scenario zoals GFS.

Het is nog een vraagteken waar de kern van het hogedrukgebied komt te liggen. Ten zuiden van de kern zien we een zwakke ooststroming met nachtvorst. Ten noorden van de kern zien we zachte lucht en bewolking.

De zeer zachte lucht slaat in GFS de Benelux over, en gaat direct naar Scandinavië.



In Scandinavië mogelijk afwijkingen tot +15°C boven normaal. Ten zuiden van de kern van hogedruk zien we normale temperaturen. De Balkan heeft wat serieuzere winterkansen.

ECMWF: Fout hogedrukgebied
Wanneer? Na maandag 10 januari

In EC zien we ook de ontwikkeling met een hogedrukgebied. Tot daar de overeenkomsten. De ligging is in EC anders, en veel minder gunstig voor de Benelux. Waar we nu naast zachte lucht soms polaire buien & windstoten hebben (kortom afwisseling), neemt het EC-scenario ook de afwisseling van ons af. Onder een weststroming en hogedruk zouden vooral wolken aangevoerd worden, met kleine neerslagkansen.



Ensembles
EC

Zachte lucht & bewolkt	Onbepaald	Stralingsvorst
88% (45 leden)	12% (6 leden)	0%

GFS

Zachte lucht & bewolkt	Onbepaald	Stralingsvorst
23% (7 leden)	26% (8 leden)	52% (16 leden)

Als we alle leden bij elkaar zouden tellen (EC biased omdat EC 50 leden heeft, en GFS 30), dan zou het zachte scenario de overhand hebben.
Als we kijken hoe de spreiding in ieder model is, dan zien we dat EC overtuigend zacht is, en GFS nog twijfelt over het koude scenario. De helft van de leden van GFS is namelijk "onbepaald" of "zacht" en "twijfeld", tegen een zeer grote meerderheid voor "zacht" in EC.

De oper van EC is een goed voorbeeld van een zacht scenario, en de oper van GFS behoord juist tot een koud scenario.

Update Temperatuurpluimen 07-01-2022 21:45 uur

ECMWF:


GFS:

Update Temperatuurpluimen 08-01-2022 09:45 uur

ECMWF:


GFS:

Update Temperatuurpluimen 09-01-2022 09:45 uur

ECMWF:


GFS: